Tàu chiến Mỹ dàn trận ra sao ở cửa ngõ Venezuela?

Báo Newsweek ngày 29.8 đăng một bản đồ thể hiện 8 tàu quân sự Mỹ cùng 1 máy bay do thám ở những khu vực nằm ngay cửa ngõ của Venezuela.

Lực lượng quân sự Mỹ đang thể hiện sự hiện diện của mình trên vùng biển quốc tế, tăng cường hiện diện ở vùng biển Caribbean và Thái Bình Dương trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết ngăn chặn các băng nhóm ma túy, theo báo Newsweek ngày 29.8.

Một quan chức quốc phòng nói với tờ The Washington Post rằng hiện có 8 tàu chiến của Mỹ đang tham gia vào một "chiến dịch chống ma túy tăng cường" rộng lớn hơn nhằm thực hiện các nhiệm vụ ngăn chặn ma túy ở Mỹ Latinh.

Trong số 8 tàu này được cho là có 3 tàu khu trục, 2 tàu đổ bộ vận tải, 1 tàu đổ bộ tấn công, 1 tàu tuần dương và 1 tàu tác chiến cận bờ, đang ở trong khu vực hoặc đang trên đường đến. Mỗi tàu khu trục chở theo các đội của Lực lượng Tuần duyên Mỹ và các quan chức thực thi pháp luật, những người sẽ thực hiện việc bắt giữ hoặc giam giữ trong các hoạt động ngăn chặn ma túy.

Cũng trong ngày 29.8, Reuters đưa tin 7 tàu chiến Mỹ, cùng với một tàu ngầm tấn công nhanh chạy bằng năng lượng hạt nhân, đang có mặt trong khu vực hoặc dự kiến sẽ sớm có mặt, mang theo tổng cộng hơn 4.500 thủy thủ và lính thủy đánh bộ. Các quan chức Mỹ cho biết thêm quân đội cũng đã điều máy bay do thám P-8 đến khu vực để thu thập thông tin tình báo.

Vị trí các tàu và máy bay

Các quan chức Hải quân Mỹ không tiết lộ chính xác vị trí các tàu sẽ hoạt động, ngoại trừ việc chúng đang tuần tra vùng biển Caribbean và chờ đợi các lệnh cụ thể hơn, đồng thời khẳng định các tàu khu trục "không ở ngay ngoài khơi bờ biển Venezuela", theo The Washington Post.

Trong khi đó, AFP đưa tin tàu tuần dương hạm Mỹ USS Lake Erie đã được nhìn thấy băng qua kênh đào Panama từ Thái Bình Dương đến vùng Caribbean vào tối 29.8 (9 giờ 30 ngày 30.8, giờ Việt Nam), khi chính quyền Trump triển khai lực lượng gần bờ biển Venezuela.

Trước đó vào ngày 29.8, dựa vào các nguồn tin, Newsweek đã đăng một bản đồ cho thấy những nơi tàu chiến Mỹ nói trên được triển khai. Theo bản đồ, tàu tuần dương USS Lake Erie ở căn cứ hải quân Vasco Núñez de Balboa thuộc Panama và tàu khu trục USS Sampson ở Đại Tây Dương, ngoài khơi Panama.

Bản đồ còn cho thấy hai chiếc tàu khu trục USS Gravely và USS Jason Dunham đang ở vùng biển nam Caribbean, còn tàu tác chiến cận bờ USS Minneapolis-St. Paul ở vùng biển Caribbean, gần Venezuela. Ngoài ra có máy bay do thám P-8 đang ở sân bay quốc tế Luis Munoz Marín của Puerto Rico, lãnh thổ thuộc Mỹ nằm ở phía đông bắc vùng biển Caribbean, theo bản đồ của Newsweek.

Cũng theo bản đồ trên, tàu đổ bộ tấn công USS San Antonio và hai tàu đổ bộ vận tải USS Iwo Jima, và USS Fort Lauderdale đang ở Đại Tây Dương ngoài khơi bờ đông của Mỹ, gần Cộng hòa Dominica. Tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân USS Newport News cũng đang ở Đại Tây Dương ngoài khơi bờ đông của Mỹ.

Phương thức gây sức ép chưa từng được thử nghiệm?

Việc Mỹ triển khai nhiều tàu chiến như trên là một phần trong các hoạt động chống băng nhóm ma túy được tăng cường của Tổng thống Trump, với việc triển khai lực lượng quân sự khắp Mỹ Latinh, đặt các quốc gia như Venezuela vào tình trạng cảnh giác như một phần của cuộc đối đầu nghiêm trọng nhất của họ với Mỹ trong nhiều năm qua, theo Newsweek.

Bà Jennifer McCoy, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học bang Georgia (Mỹ), chia sẻ với Newsweek qua email rằng Mỹ đã thử nhiều cách khác nhau, ít nhất là từ năm 2015, để gây sức ép buộc Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro từ chức. Tuy nhiên, bà cho rằng đây là "một phương thức gây sức ép mới chưa từng được thử nghiệm trước đây". Bà bình luận: "Dù việc ngăn chặn dòng chảy ma túy có thể hữu ích, nhưng đây giống như một hành động phô trương sức mạnh hơn là một mối đe dọa xâm lược Venezuela thật sự. Điều đó sẽ cần một lực lượng lớn hơn nhiều".

"Tương tự như vậy, phản ứng của ông Maduro khi triệu tập một lực lượng dân quân được cho là hư cấu với 4,5 triệu người chỉ là một màn phô trương sức mạnh nhằm trấn an người dân rằng ông sẽ đẩy lùi bất kỳ cuộc xâm lược nào", bà McCoy nhận định.

Tổng thống Maduro hôm 28.8 tuyên bố binh sĩ Mỹ không thể xâm nhập được Venezuela. "Hôm nay, chúng ta mạnh hơn hôm qua. Hôm nay, chúng ta sẵn sàng hơn để bảo vệ hòa bình, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ", ông Maduro phát biểu tại Venezuela.

Dự đoán tình hình tiếp theo

Giáo sư McCoy dự đoán một tác động tiềm tàng đối với chính trị nội bộ Venezuela có thể là nếu chiến dịch này thành công trong việc ngăn chặn dòng chảy ma túy từ Venezuela sang Mỹ hoặc châu Âu, nó có thể cắt đứt một nguồn thu nhập béo bở cho các đồng minh của Tổng thống Maduro và có khả năng làm suy yếu sự ủng hộ dành cho ông.

"Rủi ro sẽ xảy ra nếu Venezuela quyết định đáp trả trên biển theo một cách nào đó, dẫn đến một cuộc đụng độ trực tiếp, có thể khiến một trong hai nhà lãnh đạo quyết định rằng cần phải đáp trả, và do đó dẫn đến leo thang căng thẳng. Tuy nhiên, tôi không thể đánh giá được mức độ rủi ro đó", bà McCoy cho hay.

Tình trạng bế tắc dự kiến sẽ tiếp tục khi lực lượng Mỹ duy trì sự hiện diện, trong khi Tổng thống Maduro củng cố khả năng phòng thủ của Venezuela, theo Newsweek. Sự tham gia ngoại giao thông qua Liên Hiệp Quốc và sự phối hợp với các đồng minh khu vực, đặc biệt là Colombia, có thể ảnh hưởng đến giai đoạn tiếp theo.