Tầm nhìn vĩ đại về nền giáo dục

Mùa thu năm 1945, trong những ngày đầu lập quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi một bức thư lịch sử đến học sinh cả nước nhân ngày khai giảng đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Dù chỉ hơn 500 chữ, bức thư chứa đựng tầm nhìn vĩ đại về một nền giáo dục độc lập, nhân văn, khai phóng và hội nhập; đồng thời khơi dậy khát vọng dân tộc vươn tầm thế giới.

Bác mở đầu thư bằng lời giản dị nhưng đầy tự hào: "Ngày hôm nay là ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa". Sau gần một thế kỷ sống dưới ách thực dân, học sinh (HS) Việt Nam lần đầu tiên được học tập trong một đất nước độc lập, với một nền giáo dục hoàn toàn vì dân tộc mình.

Người nhấn mạnh rằng nền giáo dục mới phải "đào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam", đồng thời giúp "phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có" của mỗi HS. Đây là tư tưởng giáo dục hiện đại, đặt người học làm trung tâm, đề cao sự khác biệt và phát triển toàn diện con người.

Tư tưởng giáo dục của Bác không dừng ở việc rèn luyện cá nhân mà mở rộng thành tầm nhìn vì cộng đồng, vì quốc gia. Đó cũng là định hướng của giáo dục hiện đại - không chỉ dạy kiến thức mà còn hình thành năng lực tự học, tư duy phản biện, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm xã hội.

Không chỉ chú trọng giáo dục trong nước, Bác Hồ còn thể hiện rõ tư tưởng khai phóng, hội nhập. Người đặc biệt khuyến khích học ngoại ngữ, tiếp cận khoa học, kỹ thuật tiên tiến, mở rộng tầm nhìn ra thế giới. Đây chính là kim chỉ nam cho giáo dục Việt Nam hôm nay: giữ gìn bản sắc nhưng luôn sẵn sàng tiếp thu tinh hoa nhân loại.

Đặc biệt, lời dặn của Bác trong thư trở thành lời hiệu triệu vượt thời gian: "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em".

Đó không chỉ là sự khuyến khích mà còn là lời gửi gắm kỳ vọng lớn lao với thế hệ trẻ. Lời dặn ấy đã trở thành kim chỉ nam cho các thế hệ HS Việt Nam, hun đúc nên ý chí học tập, vươn lên và cống hiến cho đất nước.

Từ những lớp học đơn sơ thời kháng chiến đến giảng đường hiện đại hôm nay, HS Việt Nam đã từng bước hiện thực hóa khát vọng của Bác bằng hành động và kết quả cụ thể.

Sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể. GDP vượt mốc 506 tỉ USD, gấp gần 20 lần so với năm 1986, xếp thứ 33 thế giới. Trong lĩnh vực khoa học, giáo dục, nhiều nhà khoa học Việt Nam được quốc tế công nhận. HS Việt Nam liên tục đạt thành tích cao tại các kỳ Olympic quốc tế, có mặt trong top 10 nhiều môn thi. Những thành tích ấy khẳng định tiềm lực trí tuệ và năng lực cạnh tranh toàn cầu của thế hệ trẻ Việt Nam.

Tuy nhiên, giáo dục không chỉ hướng đến phát triển trí tuệ, mà còn phải hình thành nhân cách, nuôi dưỡng trách nhiệm xã hội, hoài bão lớn và bản lĩnh hội nhập. Trong thời đại toàn cầu hóa, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo, Việt Nam cần những công dân toàn cầu, vừa có năng lực chuyên môn, vừa am hiểu văn hóa, có tư duy độc lập, sáng tạo và tinh thần phụng sự.

Một dân tộc chỉ thực sự mạnh khi khơi dậy được khát vọng và tri thức trong mỗi thế hệ. Và giờ đây, khát vọng "sánh vai với các cường quốc năm châu" đang từng bước được hiện thực hóa bằng sự nỗ lực bền bỉ trong từng lớp học, từng con người, từng chính sách đổi mới.

Từ giáo dục đến chiến lược phát triển quốc gia, mọi nỗ lực hôm nay chính là cách thế hệ hôm nay viết tiếp di nguyện thiêng liêng ấy. Hành trình vươn lên của dân tộc đang được tiếp thêm sức mạnh, với bước khởi đầu từ Đại hội XIV của Đảng vào năm 2026. Tầm nhìn đến năm 2045 Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, hạnh phúc và văn minh, đủ sức sánh vai với năm châu, đang dần trở thành hiện thực.