Tái tạo không gian và đi tìm lời giải cho sức khỏe đô thị

Là một thực thể sống, đô thị tất yếu “lão hóa”, bất kể từ nguyên nhân chủ quan hay khách quan. Các nghiên cứu trong sách "Trẻ hóa đô thị" thể hiện cách tư duy mới trong việc bảo tồn di sản, tái sinh không gian và kiến tạo giá trị sống đô thị.

Sách Trẻ hóa đô thị. Ảnh: Hà Nhi.

Hiện nay, hơn 50% dân số thế giới đang sống ở các thành phố. Theo dự báo của Liên hợp quốc, đến năm 2050, con số sẽ tăng lên 60%. Do đó, sức sống, sự bền vững của các đô thị quyết định chất lượng sống của nhân loại.

Theo PGS.TS.KTS Phạm Thúy Loan - chuyên gia quy hoạch, nguyên Phó viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, Bộ Xây dựng - cơ chế vận hành của các đô thị có tính hệ thống và có thể xem như một cơ thể sống. Các đô thị cũng theo quy luật “sinh - diệt” của vạn vật mà trải qua tiến trình hình thành, suy thoái. Nhưng tiến trình này của mỗi đô thị lại khác nhau: Có đô thị chỉ tồn tài vài chục năm, có những đô thị lại trải qua hàng nghìn năm lịch sử.

Là một thực thể sống, đô thị tất yếu “lão hóa”, bất kể từ nguyên nhân chủ quan hay khách quan. Vì vậy, các phương án “trẻ hóa” đô thị đã được đề xuất, như biện pháp can thiệp chủ động để ngăn chặn và làm chậm quá trình “lão hóa”, đôi khi mang lại sức sống mới cho những không gian đang trong quá trình suy thoái.

Sách Trẻ hóa đô thị được bàn thảo tại một chương trình về quy hoạch, kiến trúc.

Trong vòng hai năm qua, đội ngũ chuyên gia từ các văn phòng kiến trúc Việt Nam đã nghiên cứu và nêu phương án trẻ hóa 5 không gian đô thị. Cuốn sách Trẻ hóa đô thị tập hợp nhiều đề tài tiêu biểu, thể hiện cách tư duy mới trong việc bảo tồn di sản, tái sinh không gian và kiến tạo giá trị sống đô thị.

Các đề tài nghiên cứu được giới thiệu trong ấn phẩm gồm: Khu đô thị C-TOWN: Mô hình nhà ở xã hội gắn với sinh hoạt thường nhật của người dân thu nhập thấp; Tái sinh nhà máy xe lửa Gia Lâm: Chuyển đổi di sản công nghiệp thành không gian sáng tạo; Đánh thức “nơi chốn” trong thành phố: Cải tạo bùng binh giao thông thành không gian công cộng; Chuyển hóa bãi chôn lấp Gò Cát (TP.HCM): Biến khu vực ô nhiễm thành công viên xanh cho cộng đồng; Đổi mới nhà phố - Mini Building: Giải pháp cho những công trình kết hợp công năng Văn phòng - Nhà ở - Dịch vụ.

Sách không chỉ là tư liệu chuyên môn mà còn là lời khẳng định cho tầm nhìn về lan tỏa tri thức, kết nối cộng đồng kiến trúc và mở đường cho các nghiên cứu mới.

Các diễn giả tại tọa đàm "Sức khỏe đô thị" diễn ra cuối tuần qua tại Hà Nội.

Dù ra mắt chưa lâu, sách Trẻ hóa đô thị đã nhận được sự quan tâm từ giới chuyên môn, không chỉ bởi giá trị học thuật mà còn ở tinh thần thực tiễn. Tại sự kiện LIXIL ALP 2025-2026: Công bố các đề tài nghiên cứu, đa bên cộng hưởng cùng tìm lời giải cho “Sức khỏe Đô thị”, nhiều chuyên gia, kiến trúc sư đã bàn thảo về nội dung sách.

Tiếp nối các dự án nghiên cứu về trẻ hóa đô thị, các chuyên gia sẽ tiến hành nghiên cứu, phát triển các giải pháp thiết kế xoay quanh chủ đề “Sức khỏe Đô thị”. Chuỗi hoạt động sẽ kéo dài đến năm 2026 và kết thúc bằng Hội thảo cùng triển lãm - nơi các giải pháp tiêu biểu được công bố rộng rãi tới cộng đồng.