Cuộc đua không gian của thế hệ khởi nghiệp

Cuốn sách "When the Heavens Went on Sale" của Ashlee Vance ghi lại cuộc cạnh tranh tiến vào không gian của các công ty khởi nghiệp, theo Space.

Cuộc đua vào không gian thế kỷ 20 được đánh dấu bằng thành công của các nhà nước. Sau khi Nga phóng vệ tinh Sputnik 1 mở ra kỷ nguyên chinh phục vũ trụ cho nhân loại vào năm 1957, chỉ 15 năm sau, sứ mệnh hạ cánh lên Mặt Trăng của các phi hành gia NASA đã được hoàn tất năm 1972. Một thập kỷ sau, Mỹ thường xuyên phóng các tàu con thoi có người lái lên vũ trụ.

Nhưng trong 30 năm tiếp theo, cuộc đua không gian có một diện mạo hoàn toàn khác khi chương trình không gian của chính phủ Mỹ dậm chân tại chỗ. Bối cảnh này là nền tảng để hiểu cuộc chạy đua của ba nhà sản xuất tên lửa và một công ty vệ tinh trong cuốn sách When the Heavens Went on Sale của Ashlee Vance.

Sức hút của ngành hàng không vũ trụ

Theo Vance, trong khi SpaceX, công ty tên lửa và tàu vũ trụ của Elon Musk, đã thu hút phần lớn sự chú ý của công chúng, thì có nhiều công ty khác cũng đang âm thầm khai thác ngành công nghiệp không gian.

Sách When the Heavens Went on Sale. Ảnh: NBC.

Câu chuyện của Vance được bắt đầu bằng chi tiết Tướng Simon P. Worden, một nhà vật lý thiên văn kiêm quan chức khoa học quân sự cấp cao, bị “đày” đến bộ phận hẻo lánh trong tổ chức của NASA tại Thung lũng Silicon, nơi được gọi là Trung tâm Nghiên cứu Ames. Đây là cái nôi của sự đổi mới không gian. Nhưng khi Worden đến, nơi này đã trở thành một "nấm mồ" chôn vùi những ý tưởng đầy hứa hẹn. Worden đã tận dụng cơ hội này để tập hợp những kỹ sư trẻ thực sự muốn đưa vật thể vào không gian.

Trong tác phẩm này, NASA hiện lên như hiện thân của sự trì trệ trong hoạt động và chỉ chăm chăm tìm cách tự bảo vệ bản thân.

Trước ý tưởng đổi mới của Worden, phe đối lập của ông đã xúi giục các nhà điều tra liên bang điều tra ông với những cáo buộc mơ hồ như phá hoại chương trình không gian của Mỹ vì lợi ích của nước khác hay lạm dụng nguồn lực của chính phủ bằng cách dành một buổi sáng để hóa trang thành người Viking và quay video.

Những đòn tấn công này không ngăn được Wordern và nhóm cộng sự. Họ thậm chí đã tìm ra hướng đi khác với NASA. Trong khi NASA thường bị nghi ngờ vì chỉ tạo ra rất ít kết quả nhưng sử dụng một lượng lớn chi phí. Nhóm của Worden đã đi theo hướng ngược lại: Mang đến giải pháp đơn giản và càng rẻ càng tốt.

Will Marshall, một thần đồng vật lý và chuyên gia không gian, đã trở thành thủ lĩnh không chính thức của nhóm. Tuy nhiên, qúa trình làm việc tương đối khó khăn do thiếu nguồn lực. Cuối cùng, Marshall rời khỏi tổ chức để thành lập công ty riêng, có tên Planet Labs.

Các công ty khởi nghiệp tiến vào vũ trụ

Planet Labs là một dự án thành công lớn. Khởi đầu là một loạt thí nghiệm với Lego và các vệ tinh tí hon, Planet Labs sau đó phát triển được một mạng lưới các vệ tinh nhỏ chạy bằng năng lượng Mặt Trời, phủ kín Trái Đất bằng camera, có thể chụp ảnh bất kỳ điểm nào vào bất kỳ lúc nào.

Ảnh: Planet Labs.

Ngoài Planet Labs, thị trường cung cấp vệ tinh và tên lửa vào không gian còn nóng hơn khi nhiều công ty tư nhân khác tham gia, như Rocket Lab, Astra và Firefly.

Rocket Lab là hành trình phát triển đầy ấn tượng của nhà sáng lập Peter Beck, người không học đại học và đang sống ở một nơi (New Zealand) không có ngành công nghiệp hàng không vũ trụ.

Với Astra, ở một khía cạnh nào đó, câu chuyện xoay quanh mảng tối của ngành công nghiệp tên lửa, đó là sản xuất hàng loạt các loại tên lửa rẻ nhất để chúng sẵn sàng được phóng lên mỗi ngày.

Còn với Firefly, mọi thứ xoay quanh Max Polyakov, một doanh nhân người Ukraine. Ông đã tiếp quản công ty sản xuất tên lửa Firefly bị phá sản ở Texas.

Sau khi ông đầu tư 250 triệu USD và góp phần giúp Firefly vực dậy, với mục tiêu trở thành nhà cung cấp tên lửa vũ trụ hàng đầu phục vụ thương mại và dân sự, ông đã bị yêu cầu phải rời công ty và bán lại cổ phần vì an ninh quốc gia. Ý tưởng chính về Firefly là giúp độc giả hiểu sự ảnh hưởng của các yếu tố địa chính trị xung quanh các hoạt động kinh doanh. Chỉ với 4 cái tên nhưng tác giả Vance đã mang tới một bức tranh đa dạng về sự phát triển của các công ty tư nhân trong ngành hàng không vũ trụ. Người đọc lúc này dường như tự hỏi liệu ngành công nghiệp không gian đã thực sự cất cánh hay chưa. Dù chưa rõ câu trả lời cho câu hỏi này, ít ra, các công ty khởi nghiệp không gian đã thành công trong việc thiết lập nền tảng phát triển ban đầu. Một tương lai hứa hẹn đang ở phía trước.Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - ZnewsBạn đọc được một uốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.