Stress kéo dài có ‘rút cạn’ testosterone?

Stress kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn cả nội tiết, trong đó có hoóc môn testosterone ở nam giới. Mất cân bằng testosterone có thể ảnh hưởng nhiều mặt đến sức khỏe nam giới.

Stress kéo dài ảnh hưởng đến hoóc môn nam testosterone theo những cách sau:

Ưu tiên tạo cortisol

Khi rơi vào trạng thái căng thẳng, dù là vì công việc hay cảm xúc, cơ thể sẽ lập tức phản ứng. Não gửi tín hiệu đến tuyến thượng thận để tạo ra cortisol, hay còn gọi là hoóc môn căng thẳng. Nhờ vậy, cơ thể sẽ phản ứng tốt hơn với các nguy cơ trong cuộc sống, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).

Nhưng nếu căng thẳng cứ kéo dài ngày này qua ngày khác, cơ thể phải liên tục tiết cortisol. Lúc này, để ưu tiên chống đỡ với áp lực và nguy cơ, cơ thể sẽ giảm bớt hoạt động sản xuất hoóc môn sinh dục. Do đó, stress mạn tính có thể làm rối loạn hoặc suy giảm các hoóc môn liên quan đến sinh lý và sinh sản, trong đó có testosterone.

Cortisol cao giảm tác dụng testosterone

Không chỉ ức chế tiết testosterone, cortisol khi ở mức cao trong thời gian dài còn trực tiếp cản trở tác dụng của testosterone. Một số bằng chứng nghiên cứu cho thấy mối liên hệ nghịch giữa cortisol và testosterone. Cụ thể, khi cortisol tăng thì testosterone ở nam giới có xu hướng giảm.

Trên thực tế, tỷ lệ giữa testosterone và cortisol còn được các nhà nghiên cứu dùng như một chỉ dấu sinh lý của căng thẳng. Cụ thể, khi tỷ lệ này giảm, tức testosterone giảm, thường liên quan đến căng thẳng kéo dài, mệt mỏi, chức năng phục hồi cơ bắp và sức khỏe nam giới suy giảm.

Cortisol cao còn làm tăng viêm và làm rối loạn chuyển hóa. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoóc môn mà còn tới khả năng sử dụng testosterone hiệu quả. Vì vậy, nam giới sống trong stress mạn tính sẽ dễ gặp các vấn đề về ham muốn tình dục, chất lượng tinh trùng hoặc rối loạn cương dương.

Rối loạn giấc ngủ và chu kỳ sinh học

Cơ thể không tiết ra testosterone một cách đều đặn trong suốt cả ngày. Nồng độ cao nhất thường là trong lúc ngủ vào ban đêm, đặc biệt là giấc ngủ sâu.

Stress thường kéo theo mệt mỏi, lo âu, khó ngủ và mất ngủ. Tất cả đều khiến giấc ngủ bị gián đoạn hoặc không đủ sâu. Khi ngủ không đủ thời lượng hoặc chất lượng, cơ thể khó đi vào giấc ngủ sâu. Hệ quả là làm giảm tiết testosterone.

Thêm vào đó, stress làm rối loạn nhịp sinh học. Cortisol lẽ ra tăng vào buổi sáng, giảm về tối. Trong khi đó, testosterone cũng có nhịp riêng. Khi nhịp sinh học bị phá vỡ, chẳng hạn ngủ trễ, thức dậy muộn, giờ giấc thất thường, thì toàn bộ hệ nội tiết bị ảnh hưởng. Hệ quả làm giảm cả chất và lượng testosterone, theo Healthline.