Quốc hội bàn cơ chế, chính sách đặc biệt cho kinh tế tư nhân

Dự thảo nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân đưa ra những cơ chế, chính sách đặc biệt khơi thông nguồn lực, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.

Tiếp tục kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, hôm nay 15.5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ sẽ trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Ngay sau đó, các đại biểu Quốc hội sẽ tiến thành thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết này.

Nghiêm cấm lạm dụng thanh tra, kiểm tra

Nghị quyết thể chế hóa 5 chính sách lớn được nêu chủ trương trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị. Gồm: cải thiện môi trường kinh doanh; hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh; hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công; hỗ trợ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực; hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong.

Đáng chú ý, dự thảo nghị quyết quy định việc thanh tra và kiểm tra với mỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không được quá 1 lần/năm, trừ trường hợp có bằng chứng vi phạm rõ ràng. Xử lý nghiêm hành vi lạm dụng thanh tra, kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn; cũng như miễn kiểm tra thực tế tại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh tuân thủ tốt pháp luật…

Đặc biệt, phân định rõ trách nhiệm pháp nhân với cá nhân. Với các vi phạm, vụ việc về dân sự, kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước; tổ chức cá nhân vi phạm được chủ động khắc phục vi phạm, thiệt hại.

Ngay cả với vi phạm đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế chủ động, kịp thời và toàn diện trước. Đây cũng là căn cứ quan trọng để cơ quan tiến hành tố tụng xem xét khi quyết định khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử…

Nghị quyết cũng quy định không áp dụng hồi tố các quy định pháp luật để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Phân biệt rõ tài sản hình thành hợp pháp với tài sản từ hành vi vi phạm pháp luật.

Tại tờ trình, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, mục tiêu xây dựng nghị quyết nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực, hỗ trợ doanh nghiệp tiên phong, vươn tầm quốc tế.

Về cải cách thủ tục hành chính, các quy định tại dự thảo được xây dựng trên nguyên tắc đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm tác động bất lợi trong công tác quản lý nhà nước, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, dự thảo nghị quyết đã thể hiện rõ tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương, như giao UBND cấp tỉnh quy định chi tiết về sử dụng ngân sách nhà nước địa phương trong thực hiện các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Bỏ thuế khoán từ 1.1.2027

Để tháo gỡ nút thắt về tiếp cận vốn, tăng năng lực tài chính cho kinh tế tư nhân, dự thảo nghị quyết đưa ra một số giải pháp về hỗ trợ vay vốn với lãi suất thấp cho các dự án xanh, tuần hoàn, ESG; hỗ trợ tài chính qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, ưu đãi thuế, ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu.

Cạnh đó, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, công ty quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo...

Miễn thuế thu nhập cá nhân 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của các chuyên gia, nhà khoa học nhận được từ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển... 

Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 3 năm đầu thành lập kể từ thời điểm được cấp Giấy đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Chấm dứt hình thức nộp thuế theo phương pháp khoán thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ ngày 1.7.2026. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế. Đồng thời, chấm dứt việc thu lệ phí môn bài từ 1.1.2026.