Ông Trump đề xuất Ukraine cắt một phần Donbass để ngừng xung đột

"Hãy để khu vực này ở tình trạng chia cắt như hiện tại", Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19/10 cho biết trên chuyên cơ Không lực Một, đề cập đến vùng Donbass gồm hai tỉnh Lugansk và Donetsk. "Vùng này đang bị chia hai và chúng ta có thể để nó trong tình trạng như vậy".

Đây là lần đầu tiên ông Trump đề cập cụ thể đến khả năng phân chia vùng Donbass như một giải pháp để chấm dứt xung đột Nga - Ukraine. Quân đội Nga hiện đã kiểm soát hơn 99% lãnh thổ tỉnh Lugansk, 60% diện tích Donetsk. Lực lượng Nga đang gia tăng đà tiến công để đánh chiếm các pháo đài chiến lược của Ukraine tại Donetsk, nhằm chiếm hoàn toàn tỉnh này.

Tổng thống Trump cho biết Nga và Ukraine có thể đàm phán về sau, song hai bên "cần dừng lại ở chiến tuyến hiện nay". "Hãy về nhà, ngừng giao tranh, ngừng làm thêm người mất mạng", ông Trump nói.

Ông nhắc lại lập trường rằng Ukraine sẽ cần nhượng bộ về lãnh thổ bằng cách "để các cuộc giao tranh dừng lại ở ranh giới hiện tại". "Rất khó đàm phán về phần còn lại nếu tuyên bố kiểu anh lấy cái này, tôi lấy cái kia. Các bạn đều biết có rất nhiều cách diễn đạt khác nhau", ông nói.

Trong cuộc phỏng vấn với kênh Fox News ngày 16/10, được phát sóng ba ngày sau đó, ông Trump được hỏi liệu Nga "có sẵn sàng chấm dứt xung đột mà không lấy đi phần đất đai đáng kể nào của Ukraine hay không". Tổng thống Trump đáp "họ sẽ lấy đi một số thứ".

"Nga đã chiến đấu và đang giữ rất nhiều đất. Họ đã giành được một số vùng đất nhất định", ông Trump nói. "Mỹ là quốc gia duy nhất tham chiến, giành chiến thắng rồi rút lui".

Những bình luận trên được đánh giá cho thấy Tổng thống Mỹ đang thay đổi lập trường về xung đột Nga - Ukraine, sau nhiều tuần ông bày tỏ mất kiên nhẫn với Moskva và dường như tỏ ra cởi mở về việc hỗ trợ Kiev giành chiến thắng.

Trái ngược với kỳ vọng của Kiev, ông Trump không cam kết cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine sau cuộc gặp với Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 17/10. Với tầm bắn 1.600-2.500 km tùy phiên bản, tên lửa Tomahawk khi phóng từ Ukraine có thể đánh trúng mọi mục tiêu thuộc lãnh thổ nằm ở lục địa châu Âu của Nga.

Donetsk và Lugansk là hai trong số 4 tỉnh Nga tuyên bố sáp nhập tháng 10/2022 sau trưng cầu dân ý, hai địa phương còn lại là Kherson và Zaporizhzhia. Ukraine cùng nhiều nước phương Tây chỉ trích và không công nhận động thái của Nga, nói rằng cuộc trưng cầu dân ý là bất hợp pháp và mang tính ép buộc.

Ngoài Lugansk và Donetsk, Nga cũng đang kiểm soát 70% tỉnh Zaporizhzhia và Kherson, cùng một số khu vực tại tỉnh Dnipropetrovsk, Sumy và Kharkov. Nếu tính cả bán đảo Crimea, Nga đang kiểm soát khu vực tương đương 19% diện tích Ukraine trước năm 2014.

Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, Reuters)