EU có thể dùng tài sản Nga để mua vũ khí cho Ukraine

Ủy ban châu Âu (EC) có kế hoạch sử dụng tài sản Nga bị đóng băng tại Bỉ để cung cấp "khoản vay bồi thường" trị giá 140 tỷ euro (163 tỷ USD) cho Ukraine. "Khoản vay bồi thường" là số tiền mà Ukraine chỉ phải hoàn trả sau khi được Nga bồi thường tổn thất chiến tranh.

Phần lớn số tiền sẽ được sử dụng để mua vũ khí cũng như hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu và Ukraine, theo tài liệu mô tả nội dung khoản vay do EC cung cấp cho các đại sứ tại Liên minh châu Âu (EU) hôm 17/10 và được Financial Times tiếp cận.

Theo đề nghị của Pháp, vũ khí do châu Âu sản xuất sẽ được ưu tiên mua sắm theo khoản vay này. Dù vậy, EC lưu ý rằng có thể hợp tác với "những đối tác quốc tế cam kết cung cấp thêm hỗ trợ lớn" cho Ukraine.

Financial Times cho biết điều này đồng nghĩa ủy ban đang đề xuất sử dụng một phần khoản vay để mua vũ khí Mỹ và chuyển giao cho Ukraine, miễn là Washington tiếp tục hỗ trợ Kiev trong xung đột với Moskva.

Theo các nhà ngoại giao và quan chức EU, khối muốn sử dụng những hợp đồng mua sắm khí tài lớn để duy trì sự ủng hộ của Mỹ đối với Ukraine. Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã chấp nhận chuyển giao thêm vũ khí cho Ukraine, với điều kiện châu Âu và các đồng minh khác phải trả tiền để mua hộ Kiev.

Ủy ban cũng kêu gọi khối G7 và những quốc gia khác "tăng cường hỗ trợ Ukraine cùng với EU", theo nội dung tài liệu. Một phương án là các nước sẽ cung cấp cho Ukraine "khoản vay bồi thường" tương tự EU, bằng cách sử dụng tài sản Nga bị đóng băng thuộc phạm vi quyền tài phán của mình. Anh và Canada đã ám chỉ rằng sẵn sàng làm điều này.

Sau khi chiến sự Ukraine bùng phát cuối tháng 2/2022, phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt với Nga, đóng băng khoảng 300 tỷ euro (hơn 320 tỷ USD) tài sản của ngân hàng trung ương Nga và giới tài phiệt nước này.

Khoảng 245 tỷ USD tài sản Nga đóng băng nằm ở EU, trong đó gần 215 tỷ USD được quản lý bởi Euroclear, trung tâm lưu ký chứng khoán có trụ sở ở Bỉ. Lượng chứng khoán trị giá khoảng 205 tỷ USD đã được chuyển thành tiền mặt khi đáo hạn. Đây chính là tài sản Nga mà EU có thể sử dụng.

Trước thông tin EU muốn dùng tài sản bị đóng băng của Moskva để hỗ trợ Kiev, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 1/10 tuyên bố Nga sẽ truy cứu bất kỳ cá nhân hay quốc gia châu Âu nào chiếm đoạt tài sản của nước này.

Phạm Giang (Theo Financial Times, Reuters)