Ông Trump có thể đã khuyên Thủ tướng Nhật 'không tăng căng thẳng với Trung Quốc'

Hãng Reuters hôm nay dẫn các nguồn tin giấu tên am hiểu vấn đề cho biết trong cuộc điện đàm ngày 25/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ mong muốn Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi tránh khiến Trung Quốc tức giận thêm.

Một nguồn tin cho biết ông Trump, người đang tìm cách duy trì thỏa thuận đình chiến thương mại mong manh với Trung Quốc, không đưa ra bất kỳ yêu cầu cụ thể nào với bà Takaichi liên quan vấn đề này.

Wall Street Journal trước đó cũng dẫn nguồn tin nói rằng Tổng thống Mỹ đã khuyên Thủ tướng Nhật "hạ tông" với Bắc Kinh về vấn đề đảo Đài Loan. Theo tờ báo, ông Trump không gây áp lực buộc bà Takaichi phải rút lại phát biểu.

WSJ cũng nói rằng "các quan chức Nhật Bản cảm thấy thông điệp này rất đáng lo ngại". "Tổng thống Trump không muốn căng thẳng về Đài Loan gây nguy hiểm cho thỏa thuận đạt được tháng trước với ông Tập Cận Bình, trong đó Trung Quốc cam kết mua thêm nông sản Mỹ, ngành vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh thương mại", tờ báo cho hay.

Khi được hỏi về những thông tin này, Văn phòng Thủ tướng Nhật Bản đề cập thông cáo về cuộc điện đàm giữa bà Takaichi và ông Trump, trong đó nói rằng hai lãnh đạo đã thảo luận về quan hệ Mỹ - Trung, nhưng không nêu chi tiết.

Trung Quốc và Nhật Bản đang trải qua cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng nhất nhiều năm qua, sau khi Thủ tướng Takaichi phát biểu rằng trong kịch bản xảy ra cuộc tấn công vào đảo Đài Loan, Tokyo có thể triển khai lực lượng phòng vệ nếu cuộc xung đột đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với Nhật Bản. Đảo Đài Loan nằm cách hòn đảo gần nhất của Nhật Bản 100 km.

Trung Quốc đáp trả bằng cách yêu cầu bà Takaichi rút lại phát biểu, cấm hải sản, ngừng phát hành phim Nhật Bản và cảnh báo công dân không nên đến quốc gia này.

Trong cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Tập Cận Bình tuần này, Chủ tịch Trung Quốc nói việc "Đài Loan trở về với Trung Quốc" là phần quan trọng trong tầm nhìn của Bắc Kinh về trật tự thế giới. Quan chức Đài Loan sau đó cho hay việc trở về với Trung Quốc "không phải lựa chọn của 23 triệu người dân" trên đảo này.

Trong bài xã luận được báo People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, đăng ngày 27/11, Bắc Kinh kêu gọi Washington kiềm chế Tokyo để ngăn chặn "hành động hồi sinh chủ nghĩa quân phiệt".

Trung Quốc luôn xem đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp để thống nhất. Lãnh đạo Trung Quốc nhiều lần khẳng định không loại trừ biện pháp sử dụng vũ lực để thu hồi hòn đảo, dù chủ trương chung vẫn là đối thoại và thống nhất trong hòa bình.

Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Đạo luật Quan hệ với Đài Loan được cựu tổng thống Jimmy Carter ký sau khi Washington thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh năm 1979, trong đó yêu cầu Mỹ phải hỗ trợ khả năng phòng thủ của đảo Đài Loan.

Huyền Lê (Theo AFP, Reuters, WSJ)