Ông lớn nhập khẩu dầu lớn thứ 3 thế giới ngừng mua dầu Nga: 'Quay lưng' với Moscow, loạt doanh nghiệp chủ lực vừa đặt 5 triệu thùng từ nơi khác

Các công ty lọc dầu quốc doanh Ấn Độ đang đồng loạt tạm ngưng mua dầu thô từ Nga trong chu kỳ giao dịch sắp tới, giữa lúc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng cường áp lực với New Delhi bằng loạt biện pháp thuế quan mạnh tay.

Theo nguồn tin thân cận, 3 doanh nghiệp chủ lực gồm Indian Oil Corporation (IOC), Bharat Petroleum Corporation Ltd (BPCL) và Hindustan Petroleum Corporation Ltd (HPCL) được cho là sẽ không mua thêm dầu Nga theo hình thức giao ngay (spot) trong chu kỳ giao dịch tới, ít nhất cho đến khi có hướng dẫn chính thức từ chính phủ. Động thái này được xem là sự phản ứng thận trọng trước đòn trừng phạt mới của Mỹ.

Hôm thứ Năm, IOC vừa hoàn tất đơn hàng mua 5 triệu thùng dầu từ Mỹ, Brazil và Libya, như một phần trong kế hoạch đa dạng hóa nguồn cung thay thế dầu Urals của Nga. Đây là lần mua mới nhất trong đợt đặt đơn hàng giao ngay của Ấn Độ nhằm đáp ứng nhu cầu nhanh và giảm rủi ro địa chính trị.

Sự thay đổi trong mô hình mua hàng của Ấn Độ diễn ra sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố tăng gấp đôi thuế với tất cả hàng hóa xuất khẩu từ Ấn Độ sang Mỹ vì nước này tiếp tục nhập khẩu dầu Nga. Đáng chú ý, biện pháp này chưa áp dụng với Trung Quốc, một trong những khách hàng mua dầu lớn khác của Nga, cho thấy Washington đang chọn nhắm vào New Delhi như một đòn áp lực chính trị với Moscow.

Hiện tại, Chính phủ Ấn Độ chưa đưa ra lệnh cấm chính thức nào đối với việc nhập dầu từ Nga. Tuy nhiên, theo các nguồn tin, chính phủ đã yêu cầu các công ty lọc dầu lập phương án thay thế nguồn cung không đến từ Nga nhằm chủ động trong mọi kịch bản. Người phát ngôn Bộ Dầu mỏ Ấn Độ và đại diện của IOC, BPCL, HPCL đều chưa đưa ra bình luận công khai về các kế hoạch này.

Theo cơ chế giao dịch thông thường, các nhà máy lọc dầu thường đặt mua hàng hóa trước từ 1,5 đến 2 tháng để bảo đảm nguồn nguyên liệu cho các chu kỳ chế biến. Việc tạm dừng mua dầu Nga sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các lô hàng dầu Urals có lịch bốc hàng tháng 10 tới đây.

Các thương nhân cho biết, một phần nhu cầu dầu Urals từ Ấn Độ vẫn sẽ duy trì, nhưng tổng khối lượng nhiều khả năng sẽ sụt giảm, khiến nhu cầu đối với các loại dầu thay thế từ Mỹ, Trung Đông và châu Phi tăng vọt. Nhiều người dự báo Nga sẽ phải hạ giá mạnh hơn và đẩy thêm nguồn hàng sang Trung Quốc, song quốc gia này vốn không nhập nhiều dầu Urals do khác biệt về chất lượng và hạ tầng.

Trước đó, trong đợt giao dịch cuối tháng 7, các đơn hàng dầu Urals giao tháng 9 cũng đã giảm do giá chào bán cao, khiến các công ty quốc doanh Ấn Độ quay sang các nguồn cung khác.

Trong khi đó, các công ty tư nhân như Reliance Industries và Nayara Energy vẫn khá im ắng, trong đó Nayara đang gặp khó do sản lượng chế biến giảm mạnh sau khi bị EU trừng phạt vì có liên quan đến cổ phần Nga.

Hiện tại, các lô hàng dầu Nga đã lên tàu trong tháng 8 và tháng 9 vẫn được phép giao về Ấn Độ, nếu không có chỉ đạo mới từ New Delhi. Một số tàu đã bắt đầu cập cảng tại Ấn Độ trong những ngày gần đây, dù ghi nhận có vài trường hợp chậm trễ do yếu tố kỹ thuật nhỏ.

Trước khi căng thẳng leo thang, Ấn Độ từng nhập khẩu hơn 2 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày, từ mức gần như bằng 0 trước khi xung đột Ukraine bùng phát.

Ông R. Ramachandran, cựu giám đốc lọc dầu của BPCL, cho rằng nếu nguồn cung từ Nga bị gián đoạn, các loại dầu từ Trung Đông, đặc biệt là của Saudi Arabia và Iraq, sẽ là lựa chọn lý tưởng, nhờ vào ưu thế địa lý và đa dạng chất lượng.

Ông cũng nhấn mạnh, thị trường sẽ có một số xáo trộn về vận hành trong ngắn hạn, nhưng cán cân cung - cầu dầu toàn cầu sẽ sớm ổn định lại, miễn là các nhà nhập khẩu có sự chuẩn bị linh hoạt và giữ được kênh thay thế phù hợp.

Thao khảo BNN