Nuôi sống trẻ sinh non xuất huyết não - Báo VnExpress

Mẹ bé 31 tuổi, kết hôn 10 năm nhưng hiếm muộn do tắc hai vòi trứng. Chị được thông vòi trứng song vẫn không thể có thai tự nhiên, thụ tinh trong ống nghiệm ba lần đều thất bại.

Năm 2024, vợ chồng chuyển phôi thành công, được dự phòng tiền sản giật ở tuần thai 12 bằng thuốc aspirin. Đến tuần thai 14, chị được khâu eo cổ tử cung để phòng ngừa sinh non do cổ tử cung ngắn. Ba tháng đầu thai kỳ, chị nghén nặng, căng thẳng, thai nhiều nguy cơ.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ ở tuần 25 tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chị được chẩn đoán tiền sản giật dấu hiệu nặng do huyết áp tăng hơn 180/100 mmHg, protein niệu cao bất thường. Trước đó, chị bị phù chân, nhức đầu khoảng hai tuần song nghĩ triệu chứng bình thường nên không đi khám sớm.

Êkíp Sản Phụ khoa nỗ lực giữ thai đến tuần 26, huyết áp của thai phụ tăng không giảm, tim đập nhanh, nguy cơ suy thai, bác sĩ chỉ định sinh mổ cấp cứu. Bé gái chào đời nặng 750 g, thở yếu, êkíp Sơ sinh áp dụng "phác đồ giờ vàng" hỗ trợ thông khí áp lực dương, ổn định thân nhiệt ngay tại phòng phẫu thuật. Sau đó, bé được chuyển về Đơn vị Hồi sức Sơ sinh (NICU) nuôi dưỡng trong lồng ấp.

BS.CKI Nguyễn Minh Thanh Giang, Trung tâm Sơ sinh, cho biết bé sinh cực non, suy hô hấp nặng, chỉ định bơm surfactant để hỗ trợ chức năng phổi. Sau đó, bé xuất hiện cơn ngưng thở sâu, tím tái kéo dài nên bác sĩ đặt nội khí quản giúp duy trì đường thở thông suốt. Sau 24 giờ, hô hấp cải thiện, bé chuyển sang thở máy không xâm lấn.

Tình trạng huyết động của bé không ổn định do chức năng tim non yếu, không đủ sức co bóp đưa máu và oxy nuôi cơ thể. Êkíp theo dõi huyết áp thường xuyên, sử dụng thuốc vận mạch, điều chỉnh rối loạn toan kiềm (cân bằng nồng độ pH trong máu) nhằm tăng cường khả năng bơm máu của tim. Bác sĩ Giang cho biết, quản lý kháng sinh nghiêm ngặt trong NICU giúp bé ngưng thuốc sớm, không cần dùng thêm kháng sinh phổ rộng như các trường hợp nuôi trẻ cực non tháng thường phải sử dụng.

Bé được nuôi ăn đường tĩnh mạch kết hợp ăn sữa sớm, lượng sữa tăng dần. 20 ngày sau sinh, bé chuyển sang ăn sữa hoàn toàn qua đường tiêu hóa. Tuy nhiên vài ngày sau, bác sĩ siêu âm não phát hiện bé xuất huyết não độ hai, xảy ra do mạch máu não ở vùng mầm mong manh, bị tổn thương bởi nhiều yếu tố liên quan đến tình trạng cực non tháng. Xuất huyết não độ hai có nghĩa là máu đã chảy vào não thất, không làm giãn não thất, nhưng có nguy cơ tiến triển thành mức độ nghiêm trọng, có khả năng gây ra biến chứng ảnh hưởng thần kinh. Êkíp theo dõi sát dấu hiệu sinh tồn, kiểm soát yếu tố nguy cơ đảm bảo bé không bị tím tái, nhiễm trùng... ngăn ngừa tình trạng diễn tiến xấu vì mạch máu rất nhạy cảm với căng thẳng.

Êkíp truyền máu và thuốc tạo máu cho bé để cải thiện khả năng dự trữ máu. Bởi bé sinh non 26 tuần, bỏ lỡ quá trình dự trữ máu diễn ra trong ba tháng cuối thai kỳ (từ tuần thai 28), dẫn đến thiếu máu. Liệu trình truyền thuốc tạo máu kéo dài 4 tuần, đến khi chỉ số hồng cầu của bé ổn định. Bác sĩ siêu âm não định kỳ cho bé ghi nhận khối máu tự hết (thoái triển) sau khoảng một tháng. Bé cũng cai máy thở, tập thở với sự hỗ trợ của oxy qua ống thông mũi.

TS.BS Cam Ngọc Phượng, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết êkíp áp dụng mô hình Nuôi trẻ sinh non gắn kết với gia đình nhằm khuyến khích, tạo điều kiện cho bố mẹ tham gia quá trình điều trị, góp phần vào sự hồi phục, tiến triển của trẻ.

Người mẹ này được đánh giá mức độ căng thẳng, khả năng nuôi con khi sinh non. Từ đó, bác sĩ có kế hoạch huấn luyện, hỗ trợ tâm lý cho mẹ song song với quá trình điều trị cho bé. Hàng ngày vào NICU thăm con, chị được bác sĩ động viên tinh thần, tạo sự tự tin để da kề da sớm với bé.

Hơn ba tháng sau sinh, bé tăng lên 2,7 kg tương đương tuần thai 39, tự thở, tự bú, xuất huyết não được kiểm soát hoàn toàn. Bé được tiêm phòng đầy đủ, xuất viện và tái khám định kỳ.

Ngọc Châu