Những ngôi chùa đặc biệt ở Trường Sa

Trên các đảo Song Tử Tây, Nam Yết, Sơn Ca, Sinh Tồn, Sinh Tồn Đông, Đá Tây A, Phan Vinh, Trường Sa Đông, Trường Sa của quần đảo Trường Sa đều có màu ngói đỏ của ngôi chùa Việt thấp thoáng trong những tán cây xanh.

Dù quỹ đất hạn hẹp nhưng những ngôi chùa trên quần đảo Trường Sa cũng có đủ tam quan, sân chùa, gác chuông. Chùa thường có bố cục chữ Đinh (丁), với nhà chính điện nối thẳng góc nhà tiền đường. Mái chùa nghiêng, lợp ngói và vút cong ở đầu đao, không lẫn với bất kỳ ngôi chùa nào của các nước châu Á khác.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước và Giáo hội Phật giáo Việt Nam luôn chú trọng chăm lo đời sống văn hóa tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, nhân dân Trường Sa. Việc xây dựng, trùng tu những ngôi chùa nơi đây đã đáp ứng nguyện vọng của quân dân trên đảo.

Nhờ sự đóng góp của phật tử, nhân dân và các tổ chức đoàn thể trên cả nước, quần đảo Trường Sa hiện có 9 ngôi chùa to đẹp. Mặt chính của tất cả các chùa đều hướng về Thủ đô Hà Nội.

Những bức tượng bằng đá trong chùa có thể trường tồn cùng thời gian nhưng những vật liệu gỗ, ngói làm nên hình bóng ngôi chùa lại khó chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt ngoài biển đảo. Vậy nên, dù gặp nhiều khó khăn nhưng những ngôi chùa ngoài đảo xa vẫn luôn nhận được quan tâm, tu bổ, chống mối mọt, hư hại.

Những ngôi chùa này không chỉ là địa điểm sinh hoạt tôn giáo - tín ngưỡng truyền thống của cư dân trên quần đảo Trường Sa, mà còn thể hiện sinh động đời sống văn hóa, tinh thần của người Việt nơi biển đảo. Cốt lõi là tinh thần yêu nước và ý thức trách nhiệm, quyết tâm bảo vệ, giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Tất cả hệ thống tên chùa, hoành phi, các bức đại tự, đôi câu đối đều sử dụng chữ tiếng Việt. 

Chùa Đá Tây A được xây dựng theo phong cách truyền thống Việt Nam. Tên chùa, hoành phi, các bức đại tự, câu đối đều sử dụng chữ tiếng Việt.

Kiến trúc chùa được xây dựng theo phong cách truyền thống Việt với số gian lẻ (thường là 1 gian, 2 chái hoặc 3 gian, 2 chái), hệ mái cong, có đầu đao, sử dụng nhiều loại gỗ quý, chịu được độ mặn của nước biển… 

Ngoài thờ Phật, trong khuôn viên các chùa ở quần đảo Trường Sa đều có ban thờ anh hùng liệt sĩ - những người đã hi sinh anh dũng để bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. 

Dù quỹ đất hạn hẹp nhưng chùa nào cũng đủ tam quan, sân chùa, gác chuông, nhà chính điện nối thẳng góc với nhà tiền đường, mái nghiêng, lợp ngói và vút cong ở đầu đao.

Bát hương và đồ thờ tại các chùa trên quần đảo Trường Sa đều được in Quốc huy Việt Nam. Các đoàn công tác mỗi dịp ghé thăm chùa đều làm lễ và thỉnh chuông.

Cổng tam quan chùa Sinh Tồn Đông hiên ngang với cặp câu đối ý tứ hào sảng tinh thần chủ quyền Việt: “Đức sánh càn khôn sáng tỏ trời Nam riêng một cõi/Uy trùm vũ trụ rạng ngời đất Việt khắp muôn dân” và “Biển đảo cùng nhau thề dốc lòng giữ vẹn nền đất Tổ/Giang sơn như có hẹn nắm tay quyết trọn tấm lòng son”.

Đại đức Thích Chúc Thành là trụ trì chùa Sinh Tồn Đông. Dù tuổi đời mới ngoài 30 nhưng vị trụ trì đã nhiều năm làm công việc Phật sự trên đảo, tự xác định tâm thế một chiến sĩ trên biển đảo quê hương và giữ tâm nguyện được tiếp tục gắn bó với nơi này. 

Đại đức Thích Chúc Thành nói: “Chùa không chỉ là nơi thờ Phật mà còn là ngọn đèn sáng giữa biển khơi, là điểm tựa tinh thần cho những người lính và ngư dân trên đảo tiền tiêu. Chúng tôi gìn giữ không chỉ niềm tin mà còn là tình yêu với biển cả, với quê hương, đất nước. Dưới mái chùa này, dù cách xa đất liền nhưng lòng người vẫn luôn ấm áp, bình yên. Và chúng tôi nguyện tiếp thêm sức mạnh cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên đảo”.