Những giải pháp xử lý 'rốn ngập' nặng Thủ Đức

Mưa là rác ngồn ngộn từ suối Linh Tây tràn lên đường Tô Ngọc Vân (phường Thủ Đức, TP.HCM). Thành phố đang xem xét dự án 2.700 tỉ với cống hộp, mương hở và nạo vét trước để giảm ngập.

Theo ghi nhận của phóng viên những năm qua, mỗi khi mưa lớn, khu vực suối Linh Tây - đường Tô Ngọc Vân ở phường Thủ Đức (trước kia là phường Linh Đông, TP Thủ Đức cũ) liên tục ngập cục bộ.

Thực tế là địa hình ở đây trũng thấp so với xung quanh. Riêng đoạn giao với đường Tô Ngọc Vân còn bị "thắt cổ chai" bởi hai cống D1500, khiến dòng nước đổ về từ Dĩ An (Bình Dương) qua suối Linh Tây, ra rạch Lùng - rạch Gò Dưa thoát không kịp.

Tuyến suối dài khoảng 1.800m, rộng 2,5m đến 6,5m nhưng nhiều vị trí bị lấn chiếm, rác mắc đầy cửa xả càng làm dòng chảy bị nghẽn.

Để cải thiện tình trạng này, Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật khu vực Thủ Đức hiện đang phối hợp cùng các bên liên quan tổ chức triển khai duy tu nạo vét hệ thống thoát nước, ưu tiên khu vực cửa xả suối Linh Tây và các miệng thu nước dọc tuyến. Theo kế hoạch dự kiến xong vào cuối năm 2025.

Hạng mục này nạo vét 1.501m suối, bề rộng trung bình 1,13-7,14m, đào sâu 0,43-0,95m, kè gia cố các vị trí quan trọng bằng cừ tràm, tổng mức đầu tư 3 tỉ đồng. Mục tiêu là khai thông dòng chảy, thông các điểm nghẽn trước mùa mưa để giảm ngập.

Đồng thời tổ chức người đi vớt rác trước, trong và sau mưa, tháo dỡ các tấm chặn tự phát do người dân đặt trước miệng thu. Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật khu vực Thủ Đức đã có công văn ngày 21-5-2025 đề nghị các phường tăng cường tuyên truyền, vận động người dân không xả rác xuống kênh rạch, bảo vệ dòng chảy.

Giải pháp căn cơ được Thủ Đức xác định là dự án xây dựng hệ thống thoát nước suối Linh Tây giai đoạn 2026-2030. Dự án thiết kế chiều dài tuyến 1.735m, gồm 380m cống hộp lớn, 867m cống hộp, 300m mương hở bê tông cốt thép rộng 6-8m và 188m nạo vét rạch hiện hữu.

Tổng mức đầu tư cho dự án này ước tính khoảng 2.700 tỉ đồng. Khi hoàn thành, hệ thống mới sẽ thay thế "cổ chai" Tô Ngọc Vân, tăng tiết diện thoát nước trên toàn tuyến, phối hợp với các hạng mục tiêu thoát khác để giảm ngập cho khu vực chợ Thủ Đức và các tuyến lân cận.

Để bảo đảm hiệu quả, kiến nghị thành phố kiểm soát chặt quy hoạch không để san lấp, lấn chiếm hành lang thoát nước, bổ sung mảng xanh và các mặt nước điều hòa trong quá trình phát triển đô thị.

Thủ Đức cũng đề xuất bố trí một hồ điều tiết ngầm tại khu Câu lạc bộ Bóng đá Linh Tây (16 Trần Văn Nửa). Bể ngầm này sẽ tận dụng không gian dưới đất để trữ, điều tiết nước mưa, phía trên trả lại mặt bằng làm sân thể thao, vừa đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, vừa tạo không gian sinh hoạt cộng đồng.

Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật khu vực Thủ Đức kiến nghị triển khai hệ thống cảnh báo sớm ngập lụt, ứng dụng công nghệ thông tin theo dõi mực nước mưa theo thời gian thực, tối ưu kịch bản đóng mở van điều tiết.

Ưu tiên vốn và nguồn lực để hoàn thành các dự án kè, nạo vét kênh rạch, xây dựng cống và trạm bơm theo kế hoạch, trong đó nhấn mạnh vai trò trục tiêu thoát suối Linh Tây - Tô Ngọc Vân. Khi nút "cổ chai" được tháo gỡ cộng với các công trình điều tiết, kỳ vọng tình trạng ngập nước dai dẳng ở khu vực chợ Thủ Đức sẽ sớm được cải thiện.