Nhìn lại công trình kinh điển của nhà tâm lý học nổi danh thế kỷ XX

Cuốn sách "Lev Vygotsky - Tương tác xã hội - văn hóa trong giáo dục" phân tích hướng nghiên cứu xuyên văn hóa và ứng dụng những ý tưởng của ông vào giáo dục hiện đại.

Nhà tâm lý học vĩ đại người Nga Lev Vygotsky có ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng về giáo dục. Các công trình nổi bật của ông về diễn giải nghệ thuật, lý thuyết văn hóa - lịch sử về tâm trí và vùng phát triển gần nhất đều có tác động đến giáo dục hiện đại. Ông là một trong 100 nhà tâm lý học nổi danh nhất thế kỷ XX.

Cuốn sách Lev Vygotsky - Tương tác xã hội - văn hóa trong giáo dục không chỉ là bản phê bình ngắn gọn về cuộc đời và sự nghiệp của Vygotsky trong bối cảnh chính trị xã hội thời bấy giờ, mà còn phân tích hướng nghiên cứu xuyên văn hóa và ứng dụng những ý tưởng của ông vào giáo dục hiện đại.

Cuốn sách Lev Vygotsky - Tương tác xã hội - văn hóa trong giáo dục. Ảnh: Nhà xuất bản Tri Thức.

Tác giả René van der Veer cũng có những diễn giải riêng về Vygotsky với tư cách là người đóng góp đặc biệt cho giáo dục nhưng cũng có những điểm chưa tiến bộ. Qua đó ông kết luận rằng ưu điểm của di sản Vygotsky nằm ở tính gợi mở và chờ được hoàn thiện.

Trong tập sách mới này, góc nhìn tuyến tính của Van der Veer đi từ tiểu sử của Vygotsky (Chương 1), khai phá những bài viết thời trẻ của ông (ít được biết đến hơn ở phương Tây) (Chương 2), điều tra nguồn gốc của thuyết lịch sử - văn hóa của Vygotsky (Chương 3), đặc biệt chú ý đến khái niệm vùng phát triển gần nhất (Chương 4), giới thiệu ý tưởng của Vygotsky về tâm lý học văn hóa (Chương 5) và kết thúc bằng một tóm tắt về ảnh hưởng của Vygotsky đến tâm lý học hiện đại (Chương 6).

Cuốn sách tập trung vào những đóng góp của Vygotsky cho giáo dục, nhưng tác giả mở rộng sang một số chủ điểm chung trong các bài viết của Vygotsky (ví dụ các khái niệm về công cụ văn hóa và chức năng tâm trí bậc cao), cung cấp tổng quan về công trình của Vygotsky.

Vygotsky là một gương mặt quan trọng của lịch sử hàn lâm Nga nên đây không phải là cuốn sách đầu tiên về ông. Nhiều tác giả Nga đã viết về Vykotsky. Những bản tổng kết của họ, tuy có những khác biệt, đều cho độc giả một góc nhìn theo chiều ngang nhiều hơn, mô tả sự sáng tạo của Vygotsky như một phần của “ý thức chia sẻ”, “tư tưởng Nga”, của thế kỷ XX.

Những tác giả này thường viết bằng tiếng Nga, khó đến được các nhà tâm lý học và các nhà giáo dục học phương Tây. Đó cũng là lý do khiến cuốn sách của Van der Veer có tầm quan trọng đặc biệt - nó nối liền quan điểm Nga và phương Tây về Vygotsky và những sáng tạo của ông.