Người trẻ có bị rối loạn tiền đình không? - Báo VnExpress

Trả lời:

Tiền đình là một phần của hệ thần kinh nằm phía sau ốc tai (hai bên), có vai trò quan trọng duy trì cân bằng cho cơ thể trong không gian ba chiều. Dây thần kinh số 8 bắt đầu từ cầu não, vào xương đá và đi qua ống tai trong, là đường truyền dẫn thông tin điều khiển hệ thống tiền đình.

Rối loạn tiền đình là những rối loạn có liên quan đến thăng bằng, xuất phát từ dây thần kinh số 8 và các đường nối kết với hệ thống tai trong, hệ thống dẫn truyền từ tai trong vào não, hệ thống não phản xạ... Triệu chứng gồm hoa mắt, chóng mặt, thấy mọi thứ xoay vòng, choáng váng, nôn ói... Rối loạn tiền đình gồm rối loạn tiền đình ngoại biên và rối loạn tiền đình trung ương. Rối loạn tiền đình trung ương nguy hiểm hơn, khả năng để lại biến chứng lâu dài, nguy cơ đột quỵ nếu không điều trị kịp thời.

Bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên và người cao tuổi do suy giảm chức năng của các cơ quan tiếp nhận thông tin và cảm giác. Triệu chứng và ảnh hưởng của bệnh thường cũng nghiêm trọng hơn ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, hiện nay, một số yếu tố về lối sống như áp lực kéo dài gây căng thẳng, stress, sinh hoạt ăn uống, thiếu ngủ, ít vận động, rối loạn lo âu, chấn thương... làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng tiền đình sớm ở người trẻ.

Khi căng thẳng, cơ thể sản sinh một lượng lớn hormone cortisol, tác động tiêu cực đến quá trình truyền thông tin từ hệ thống tiền đình đến não. Lúc này, hệ thống tiền đình nhận thông tin không chính xác, dẫn đến rối loạn. Căng thẳng không trực tiếp gây chóng mặt nhưng góp phần dẫn đến rối loạn chức năng phần tai trong kiểm soát sự cân bằng (hệ thống tiền đình).

Làm việc máy tính nhiều giờ liền, không vận động ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu đến não. Thiếu ngủ trong thời gian dài ảnh hưởng đến dây thần kinh số 8, làm sai lệch quá trình dẫn truyền thông tin, gây rối loạn tiền đình trung ương. Các bệnh lý về tai như viêm mê nhĩ, bệnh Meniere (rối loạn thính lực), thạch nhĩ (sỏi tai) lạc chỗ, viêm tai giữa, rò ngoại dịch... cũng có thể gây rối loạn tiền đình ở người trẻ. Trầm cảm là một trong những yếu tố nguy cơ khác dẫn đến rối loạn tiền đình ở người trẻ. Một số trường hợp không có nguyên nhân rõ ràng.

Trước đây, việc chẩn đoán thường dựa vào kinh nghiệm của bác sĩ khi khai thác bệnh sử, khám lâm sàng. Những biểu hiện nhỏ dễ bị bỏ qua, khó xác định nguyên nhân của bệnh hoặc không đủ cơ sở để chẩn đoán. Với sự hỗ trợ của công nghệ nhãn đồ (VNG) ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đại ngày nay, bác sĩ có thể nhận diện tổn thương ngoại biên hay trung ương, chẩn đoán toàn diện, chính xác, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp, tăng hiệu quả.

Điều trị rối loạn tiền đình ở người trẻ cần dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Người bệnh có thể được chỉ định dùng thuốc hoặc áp dụng một số nghiệm pháp với sự hướng dẫn của bác sĩ nhằm cải thiện triệu chứng và hỗ trợ phục hồi chức năng tiền đình. Để tăng hiệu quả điều trị, người bệnh cần ngủ đủ và đúng giờ, ăn uống đủ chất, không uống quá nhiều cà phê, tránh thức khuya, nên vận động nhẹ nhàng và kiểm soát căng thẳng.

Bạn nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc thần kinh để kiểm tra để đánh giá chính xác. Tùy tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm liên quan để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng
Trưởng khoa Tai Mũi Họng
Trung tâm Tai Mũi Họng
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM