Người Mỹ kiệt sức nhưng không dám nhảy việc

Anh là một trong hàng triệu người Mỹ đang "ôm việc" để cầm cự qua thời buổi kinh tế khó khăn và nỗi lo bị AI thay thế.

Michael Torres, 38 tuổi, chuyên viên phân tích tín dụng tại một ngân hàng ở Chicago, từng rất tự hào về công việc của mình. Anh đã có một vị trí ổn định, phúc lợi tốt và cơ hội thăng tiến rõ ràng.

Nhưng mọi thứ thay đổi từ năm 2023, khi ngân hàng cắt giảm 20% nhân sự trong bộ phận của anh. Sự trỗi dậy của tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) khiến những công việc phân tích tín dụng như của Torres không còn cần nhiều người như trước. Ngày nào anh cũng nghe tin đồn vị trí cấp trung của mình có thể tiếp tục bị cắt giảm.

Torres từng có ý định chuyển việc, nhưng thị trường lao động ảm đạm đã dập tắt kế hoạch đó. Một đồng nghiệp cũ của anh mất 10 tháng mới tìm được một công việc tạm thời với mức lương giảm 25%. "Tôi có con nhỏ và đang trả nợ mua nhà, tôi không thể mạo hiểm", anh nói.

Để chứng tỏ giá trị của mình, Torres thường xuyên làm việc đến 21h. Lương không tăng, thưởng cuối năm cũng bị cắt. "Tôi cảm thấy kiệt sức, cả thể chất lẫn tinh thần", anh chia sẻ.

Câu chuyện của Torres phản ánh một xu hướng mới trên thị trường lao động Mỹ: "job hoarding" (ôm việc). Đây là hiện tượng nhân viên bám chặt lấy công việc hiện tại, không phải vì hài lòng mà vì sợ bị sa thải hoặc thiếu cơ hội ở nơi khác.

Khảo sát của công ty tư vấn Eagle Hill Consulting cho thấy 68% nhân viên dự định ở lại công việc hiện tại, trong khi tỷ lệ nghỉ việc tự nguyện giảm xuống mức thấp nhất kể từ sau giai đoạn "Đại khủng hoảng nghỉ việc" 2021-2022.

Sự ổn định này không đồng nghĩa với hài lòng. Theo Viện nghiên cứu Gallup, mức độ kiệt sức của người lao động đang ở mức cao kỷ lục trong 7 năm. 61% nhân viên cho biết họ bị kiệt sức ở mức trung bình trở lên. Điều này cho thấy nhiều người chỉ đang cố "cầm cự".

Nỗi lo bị AI thay thế là một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy trào lưu "ôm việc". Khảo sát của Challenger, Grey & Christmas chỉ ra AI là một trong năm yếu tố hàng đầu gây mất việc làm trong năm 2025.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng "ôm việc" không hoàn toàn tiêu cực. Matthew Owenby, một chuyên gia nhân sự với 20 năm kinh nghiệm, nhận định đây là cơ hội để các công ty xây dựng lòng trung thành của nhân viên. Thay vì để nhân viên ở lại vì sợ hãi, doanh nghiệp có thể biến nó thành sự gắn kết dựa trên mục đích.

Ông Owenby khuyên các nhà lãnh đạo nên chủ động thay đổi. Cụ thể là phân tích lại khối lượng công việc để cân bằng giữa năng suất và cuộc sống cho nhân viên, khuyến khích họ nghỉ phép và ngắt kết nối hoàn toàn khỏi công việc. "Nghỉ phép nhiều hơn, linh hoạt làm việc tại nhà và tuần làm 4 ngày là ba biện pháp hàng đầu giúp giảm kiệt sức", ông nói.

Bên cạnh đó, việc tạo ra các lộ trình sự nghiệp rõ ràng và cơ hội phát triển kỹ năng mới sẽ khuyến khích nhân viên "ôm việc" vì những lý do đúng đắn – vì họ thấy được tương lai của mình ở công ty.

Ngọc Ngân (Theo Financial Times, Yahoo Life)