Mỹ sắp dừng cho du học sinh gia hạn visa qua bưu điện, 'tác động rất lớn'

Theo thông báo từ Bộ Ngoại giao Mỹ, chỉ du khách và số ít trường hợp khác mới được tiếp tục hưởng chính sách gia hạn visa qua bưu điện, có hiệu lực từ ngày 2.9 tới.

Ai vẫn được gia hạn visa qua bưu điện?

Theo thông tin từ trang web chính thức của Bộ Ngoại giao Mỹ cập nhật lần cuối ngày 25.7, từ 2.9, Mỹ sẽ điều chỉnh các đối tượng đủ điều kiện miễn phỏng vấn visa không định cư, từ xin lần đầu tới gia hạn visa. Theo đó, tất các đương đơn xin visa không định cư, bao gồm những ai dưới 14 và trên 79 tuổi, thông thường phải phỏng vấn trực tiếp với viên chức lãnh sự trừ khi xin visa loại ngoại giao hoặc công vụ.

Đối tượng cũng được miễn phỏng vấn là đương đơn thuộc các loại visa mang ký hiệu A-1, A-2, C-3 (trừ người phục vụ, giúp việc hay nhân viên cá nhân của các viên chức được công nhận), G-1, G-2, G-3, G-4, NATO-1 đến NATO-6 hoặc TECRO E-1.

Ngoài ra, Mỹ còn quy định các đương đơn xin gia hạn visa B-1, B-2, B1/B2 (dành cho mục đích du lịch, thăm thân, công tác...) hoặc thẻ/tem qua biên giới (dành cho công dân Mexico) còn hiệu lực đầy đủ, trong vòng 12 tháng kể từ ngày visa trước hết hạn và đã đủ 18 tuổi tại thời điểm được cấp visa trước đó cũng được miễn phỏng vấn lại song phải đáp ứng một số quy định khác.

Ở những trường hợp vừa nêu, viên chức lãnh sự vẫn có quyền yêu cầu phỏng vấn trực tiếp bất cứ lúc nào nếu thấy cần thiết.

Thông báo trên thay thế quy định về miễn phỏng vấn cập nhật vào 18.2.2025 - vốn cho phép đương đơn từng giữ visa cùng loại và visa đó hết hạn chưa đến 12 tháng trước khi nộp đơn xin visa mới có thể được miễn phỏng vấn. Trong khi đó ở thông báo mới nhất, quy định miễn phỏng vấn khi gia hạn chỉ khu biệt với một số loại visa nhất định và thêm một số giới hạn.

Điều này đồng nghĩa, tất cả các đương đơn xin gia hạn visa thuộc các diện F, M, J, H... giờ đây đều sẽ phải đăng ký lịch phỏng vấn trực tiếp ở Lãnh sự quán và Đại sứ quán Mỹ, không còn được gia hạn tự động qua đường bưu điện như trước. Đây là các loại visa dành cho du học sinh, lao động... từ nước ngoài. Giám đốc một số công ty du học ở Việt Nam xác nhận điều này với Thanh Niên.

Du học sinh Việt ảnh hưởng gì?

Tiến sĩ Lê Bảo Thắng, Giám đốc Công ty tư vấn giáo dục quốc tế OSI Vietnam tại TP.HCM, cho rằng quy định mới của Bộ Ngoại giao Mỹ phản ánh "sự siết chặt rõ rệt", khi đây là lần đầu tiên Mỹ dừng cho gia hạn qua bưu điện với một số loại visa. Trước đó có thời gian Mỹ quy định, visa còn hiệu lực hoặc hết hạn trong vòng 12 tháng mới được đi gia hạn qua bưu điện, sau đó tăng thành 48 tháng rồi lại giảm xuống 12 tháng như cũ vào hồi tháng 2.

Và từ tháng 9, những nhóm vốn từng được miễn phỏng vấn như trẻ em, người cao tuổi hay du học sinh về nghỉ hè cũng phải tham gia phỏng vấn trực tiếp ngoại trừ một số trường hợp rất hạn chế. "Tín hiệu này cho thấy chính phủ Mỹ muốn kiểm soát kỹ các đối tượng sắp tái nhập cảnh, giảm thiểu rủi ro từ các đơn xin visa nộp qua đường bưu điện", ông Thắng nhận định.

"Điều này tác động rất lớn đến du học sinh, cả với nhóm về nước để gia hạn lẫn nhóm đang muốn sang Mỹ học", ông Vũ Thái An, Giám đốc Công ty du học GLINT tại TP.HCM, nhận xét thêm.

Bởi lẽ, từ khi Mỹ mở lại lịch phỏng vấn visa hồi cuối tháng 6 sau nhiều tuần gián đoạn, hệ thống liên tục hết suất trống vì người học "tranh giành" lịch phỏng vấn. Việc chuẩn bị dừng cho phép gia hạn visa bưu điện chỉ sau hơn một tháng nữa do đó sẽ khiến việc đăng ký lịch phỏng vấn ngày càng cạnh tranh, từ đó tạo ra áp lực không chỉ cho học sinh mà còn với cơ quan lãnh sự.

Hai nguy cơ lớn nhất đối với nhóm muốn xin gia hạn visa trong thời gian tới, theo ông An, là các bạn sẽ tăng nguy cơ bị trễ hoặc lỡ kỳ nhập học và tăng áp lực tài chính.

Thứ nhất, du học sinh trước đây chỉ cần nộp hồ sơ qua đường bưu điện với thời gian xử lý từ 1-2 tuần thì giờ đây bắt buộc phải xếp lịch phỏng vấn, có thể mất vài tuần hoặc cả tháng. Từ đó, các bạn có thể không kịp quay lại Mỹ đúng hạn học, ảnh hưởng đến lịch trình và cả trạng thái hợp pháp trên Hệ thống theo dõi du học sinh và khách trao đổi (SEVIS) của nước này.

Thứ hai, khi muốn phỏng vấn xin visa du học, các bạn phải di chuyển tới TP.HCM hay Hà Nội nếu không ở gần và thường phát sinh thêm chi phí ăn uống, nơi ở. "Nếu bị từ chối visa, học phí và vé máy bay khứ hồi mà học sinh mua trước đó để về Việt Nam chơi hè cũng có thể không được hoàn", ông An lưu ý.

Dành lời khuyên cho du học sinh, anh An cho biết nếu visa F-1 hết hạn nhưng học sinh vẫn ở lại Mỹ hợp lệ (I-20 còn hiệu lực), thì các bạn vẫn được học bình thường. Visa chỉ cần khi ra khỏi Mỹ và muốn quay lại. Ngoài ra, các bạn nên cân nhắc liệu có bắt buộc phải về Việt Nam hay không, trên tinh thần phải phỏng vấn lại để xin visa mới và tỷ lệ rủi ro sẽ cao hơn trước nếu tài chính của gia đình có sự thay đổi hoặc bảng điểm cần củng cố, theo ông An.

Trong khi đó, tiến sĩ Lê Bảo Thắng khuyên du học sinh Việt nên kiểm tra thời hạn visa của mình ngay từ giờ. Nếu visa hết hạn trong kỳ nghỉ hè này, các bạn nên lên lịch gia hạn trước ngày 2.9 để kịp nộp qua bưu điện nếu đủ điều kiện miễn phỏng vấn. Còn nếu buộc phải gia hạn sau ngày 2.9, các bạn hãy dự trù thêm thời gian và đặt lịch hẹn sớm để tránh bị trễ nhập học vì thiếu visa.

"Tuyệt đối không chủ quan và mang tâm lý 'về nghỉ hè rồi tính sau' bởi việc xếp lịch phỏng vấn có thể kéo dài tới 2-6 tuần, đặc biệt trong mùa cao điểm hiện tại. Thực tế, đã có một số bạn từ miền Nam đã phải bay ra Hà Nội phỏng vấn vì lịch tại TP.HCM rất trễ, dễ khiến học sinh bị kẹt lại Việt Nam khi kỳ học đã bắt đầu", ông Thắng lưu ý.

Trước đó, Mỹ yêu cầu các đương đơn muốn xin visa tới nước này phải đóng thêm "integrity fee", có thể tạm hiểu là một khoản "đặt cọc" để đương đơn cam kết tuân thủ điều kiện visa. Chính sách này sẽ được triển khai từ năm tài khóa 2026, tức từ 1.10.2025. Mức đề xuất là 250 USD (6,5 triệu đồng), song có thể tăng dần theo lạm phát mỗi năm chứ không cố định, ông An thông tin.

Theo thống kê của Cơ quan Thực thi di trú và hải quan Mỹ (ICE), năm 2024 tổng cộng có 36.176 người Việt du học Mỹ, xếp thứ 6 về số du học sinh và tiếp tục đà tăng trưởng kể từ sau Covid-19. Nhưng nếu xét riêng số lượng tại các trường từ mẫu giáo đến lớp 12 (K-12), Việt Nam đông thứ 2 với 4.252 người, chỉ đứng sau Trung Quốc.