Một thai lưu, thai còn lại được nuôi trong bụng mẹ đến chào đời - Báo VnExpress

Chị Quỳnh hiếm muộn 13 năm sau khi sinh con đầu lòng. Năm ngoái, chị được phẫu thuật nội soi cắt vòi trứng trái ứ dịch, thụ tinh ống nghiệm mang song thai. Chị uống thuốc aspirin dự phòng tiền sản giật từ tuần thai 12, khám thai định kỳ ghi nhận một thai bình thường, một thai nhỏ hơn so với tuổi thai. Tuy nhiên đến 28 tuần tuổi, thai lớn hơn ngưng phát triển (chết lưu), thai còn lại giới hạn tăng trưởng trong tử cung khởi phát sớm (trước tuần thai 32).

ThS.BS Ngô Bình Lụa, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khoảng 11-15% song thai hai nhau hai ối (tức là mỗi thai nhi đều có bánh nhau và buồng ối riêng biệt, không thông nối mạch máu trực tiếp giữa hai thai) có thể xảy ra biến chứng thai giới hạn tăng trưởng chọn lọc. Trong đó, phần lớn thai nhỏ có nguy cơ chết lưu.

Trường hợp chị Quỳnh, thai lớn hơn tử vong ở tuần 28, thai còn lại giới hạn tăng trưởng là tình trạng phức tạp. Nguyên nhân có thể liên quan đến nhiễm trùng bào thai do thai phụ sốt trong thai kỳ, bất thường di truyền, bệnh lý bánh nhau hoặc bất thường kháng thể từ mẹ.

Thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung còn bị xuất huyết vùng mầm não thất bên phải mức độ nhẹ nhưng vẫn có khả năng diễn tiến xấu, dẫn đến tử vong trước hoặc sau sinh, chậm phát triển tâm thần vận động về sau... Một thai lưu cũng làm tăng nguy cơ biến chứng ở thai phụ như nhiễm trùng, sinh non, rối loạn đông máu tăng tỷ lệ băng huyết sau sinh. Vợ chồng chị Quỳnh được bác sĩ tư vấn chọc ối để tìm nguyên nhân thai bất thường nhưng không đồng ý. Bác sĩ theo dõi sát mức độ tăng trưởng của thai nhi còn lại bằng siêu âm Doppler, đo biểu đồ tim thai, chụp cộng hưởng từ thai (MRI) ghi nhận vết xuất huyết não nhỏ dần.

Thai phụ bị đái tháo đường thai kỳ, được hướng dẫn kiểm tra đường huyết tại nhà 4 lần một ngày để theo dõi mức biến động glucose trong máu ở các thời điểm khác nhau. Từ đó, bác sĩ tư vấn thai phụ kết hợp chế độ ăn uống phù hợp như chia nhỏ bữa ăn, hạn chế tinh bột, đồ ngọt, tăng cường đạm, rau xanh, chất xơ, bổ sung sữa tươi không đường, uống nhiều nước, tập thể dục nhẹ nhàng... Điều này giúp kiểm soát đường huyết, hạn chế nguy cơ suy thai, mất tim thai đột ngột, ngừa biến chứng đái tháo đường nhiễm ceton, tăng huyết áp, tiền sản giật đe dọa tính mạng của mẹ.

Đến tuần thai 36, bác sĩ đánh giá thai nhi "đủ tháng sớm", các cơ quan tương đối trưởng thành, đặc biệt là phổi. "Chủ động sinh mổ ở giai đoạn này giúp giảm nguy cơ suy thai do giới hạn tăng trưởng trong tử cung, đảm bảo sức khỏe người mẹ", bác sĩ Lụa nói. Bé chào đời nặng 2,1 kg, siêu âm não xác định tình trạng xuất huyết tự khỏi, các chỉ số sức khỏe của hai mẹ con đều ổn định.

Song thai làm tăng biến chứng cho thai phụ và thai nhi như giới hạn tăng trưởng chọn lọc, thai lưu, sinh non, tiền sản giật, hội chứng truyền máu song thai... Trong đó, song thai hai bánh nhau hai buồng ối khá phổ biến, thuộc nhóm nguy cơ thấp nhất trong đa thai. Dù mỗi thai có bánh nhau và buồng ối riêng, vẫn có trường hợp một thai phát triển kém hơn thai còn lại. Điều này có thể do sự khác biệt về chất lượng bánh nhau hoặc vị trí bám nhau. Chênh lệch cân nặng trên 20% có khả năng dẫn đến thai chậm phát triển trong tử cung chọn lọc, tăng nguy cơ thai lưu, theo bác sĩ Lụa.

Song thai cũng làm tăng tỷ lệ tiền sản giật ở mẹ bầu. Tiền sản giật thường xảy ra sau tuần thai 20 nhưng ở thai kỳ song thai, có thể xuất hiện sớm hơn, mức độ nặng hơn. Thai nhi có nguy cơ chậm tăng trưởng, suy thai, sinh non, mất tim thai đột ngột... Thai phụ có khả năng xảy ra biến chứng sản giật, hội chứng HELLP (tăng men gan, giảm tiểu cầu, tan máu), suy đa tạng, tử vong.

Bác sĩ Lụa khuyên mẹ bầu song thai nên khám thai định kỳ tại các trung tâm y tế chuyên sâu để theo dõi, phát hiện sớm bất thường giúp xử trí kịp thời, đảm bảo chăm sóc tối ưu cho mẹ và bé.

Ngọc Châu

* Tên người bệnh đã được thay đổi