Một thế kỷ hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân

Một thế kỷ báo chí cách mạng Việt Nam kiên trung, dưới sự lãnh đạo của Đảng, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Chiều 30.5, tại Hà Nội diễn ra Hội thảo khoa học cấp quốc gia "100 năm Báo chí cách mạng VN đồng hành cùng sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc" nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng VN (21.6.1925 - 21.6.2025).

Hội thảo do Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư, Bộ VH-TT-DL, Hội Nhà báo VN, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh... tổ chức. Đến dự hội thảo có các Ủy viên Bộ Chính trị: Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa; Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư Nguyễn Xuân Thắng.

Với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học, các thế hệ nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý về báo chí, hội thảo đã tổng kết lịch sử 100 năm hình thành và phát triển, đề xuất những phương hướng, giải pháp cho báo chí cách mạng VN trong kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Coi trọng đạo đức nghề nghiệp, phát triển mạnh loại hình báo chí mới

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đề nghị các cấp ủy, chính quyền và cơ quan báo chí cần quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối đối với hoạt động báo chí. Báo chí cần bám sát thực tiễn, tuyên truyền đầy đủ, sâu sắc và kịp thời các chủ trương lớn của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; phản ánh trung thực hơi thở cuộc sống; đồng hành cùng công cuộc sắp xếp tổ chức bộ máy, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển khoa học công nghệ và hội nhập quốc tế.

Thường trực Ban Bí thư cũng yêu cầu tiếp tục đổi mới, sắp xếp hệ thống báo chí theo hướng tinh gọn, hiện đại, hiệu quả, nâng cao chất lượng nội dung, tính định hướng, tính chiến đấu, tính thuyết phục trong công tác tuyên truyền. Phát triển mạnh các loại hình báo chí mới, nhất là trên nền tảng số, mạng xã hội để giữ vững vai trò chủ đạo của báo chí cách mạng trong không gian truyền thông đa dạng hiện nay. Đặc biệt, coi trọng vấn đề đạo đức nghề nghiệp, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ báo chí có bản lĩnh chính trị, giỏi nghiệp vụ, trong sáng về đạo đức.

Theo Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa, hội thảo lần này là dịp cùng nhau nhìn lại một thế kỷ báo chí cách mạng kiên trung, dưới sự lãnh đạo của Đảng, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Ông khẳng định để báo chí cách mạng phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, cần quan tâm xây dựng thể chế chính sách có tính định hướng, kiến tạo môi trường cho sự phát triển lành mạnh của báo chí. Trong thời gian tới, các cơ quan cần khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung luật Báo chí năm 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

"Quá trình sửa đổi cần quán triệt tinh thần không phải để cấm mà là để kiến tạo cho sự phát triển của báo chí", ông Nguyễn Trọng Nghĩa nêu rõ và yêu cầu các đơn vị nghiên cứu phát triển các mô hình kinh doanh mới phù hợp với môi trường số. Trong đó, Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý thuận lợi để hỗ trợ ban đầu cho sự thử nghiệm, thúc đẩy các mô hình kinh tế báo chí phát triển đúng hướng.

"Báo chí cần đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác thành tựu khoa học công nghệ thông tin; thực hiện chuyển đổi số, xây dựng cơ quan báo chí chuyên nghiệp, tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên các mạng xã hội, làm chủ mặt trận thông tin tuyên truyền trên các nền tảng số xuyên biên giới", ông nói.

Cũng tại hội thảo, GS-TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định tiếp nối truyền thống vẻ vang của các thế hệ cha ông, đội ngũ những người làm báo hôm nay tiếp tục khẳng định vai trò xung kích trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đây chính là minh chứng sống động cho tinh thần quả cảm, trách nhiệm xã hội và lòng trung thành với lý tưởng cách mạng của những chiến sĩ trên mặt trận thông tin trong kỷ nguyên phát triển mới. Ông lưu ý báo chí thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số toàn diện để nâng cao hiệu quả quản trị tòa soạn, rút ngắn thời gian xử lý thông tin, cá nhân hóa nội dung phù hợp với từng nhóm công chúng, từ đó mở rộng sức ảnh hưởng và khả năng định hướng dư luận.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, trách nhiệm phản biện xã hội

Đặt vấn đề báo chí có chức năng phản biện xã hội để tạo sự đồng thuận, PGS-TS Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội, cho rằng trong nhiều trường hợp, tranh luận trên báo chí mở ra phạm vi rộng lớn hơn, trong đó nổi bật là phản biện chính sách, góp ý với các dự án, đề án lớn tác động mạnh mẽ đến đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội.

Theo PGS-TS Đỗ Chí Nghĩa, báo chí ngày nay cần xác định phản biện xã hội là trách nhiệm và sứ mệnh, vừa đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân, vừa làm tròn trách nhiệm công cụ tư tưởng của Đảng trong mọi hoàn cảnh. Thông qua phản biện xã hội, những vấn đề cấp thiết có tác động đến xã hội được nhìn nhận đầy đủ, rõ ràng từ nhiều khía cạnh. Trên cơ sở đó, các cơ quan quản lý sẽ có cách đánh giá, nhìn nhận đầy đủ, trọn vẹn hơn.

"Để phản biện xã hội đạt kết quả, báo chí phải nắm bắt những vấn đề nóng bỏng, những nội dung thông tin mà công chúng quan tâm, đón trước các xu thế phát triển, nhìn rõ lợi ích và tác động lợi ích sẽ diễn ra. Trên cơ sở hiểu biết thấu đáo, sâu sắc vấn đề, báo chí mới có thể tìm được phương án thông tin hợp lý và hiệu quả nhất", ông Nghĩa nói.

PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Phó ban Tuyên giáo T.Ư, nhận định báo chí chỉ có thể phát triển bền vững khi thật sự được công chúng đón nhận, sống được và có thể sống khỏe bằng nguồn chi trả đàng hoàng của các doanh nghiệp, của đông đảo công chúng báo chí và các nguồn thu hợp pháp khác. Độc giả sẽ trả tiền cho nội dung độc đáo, có chất lượng cao và bổ ích trên các nền tảng và phương tiện truyền thông mà họ yêu thích, thấy tiện lợi.

Dẫn chứng tờ The New York Times từng là tờ báo in phát triển thịnh vượng và hiện có hàng triệu bạn đọc trả phí đọc báo online, phát triển kinh doanh trực tiếp thu lợi nhuận cao, PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ cho rằng các cơ quan báo chí cần xây dựng chiến lược đa dạng hóa nguồn thu, từ quảng cáo, liên kết, tư vấn, tổ chức sự kiện, thương mại điện tử, cho đến sản xuất nội dung số, làm video, audio, làm truyền thông… Tuy nhiên, cũng không cho phép biến sản phẩm báo chí thành một loại hàng hóa tầm thường chỉ nhằm mục đích kiếm tiền.