Máy bay B-52 của Mỹ suýt va chạm kép chỉ trong vài phút

Chỉ trong một phi vụ huấn luyện, hai chiếc B-52 của Không quân Mỹ đã hai lần suýt va chạm trên bầu trời Bắc Dakota, làm dấy lên lo ngại về chuẩn an toàn hàng không quân sự.

Oanh tạc cơ B-52 của Mỹ vào năm 2019. Ảnh: Reuters.

Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) ngày 27/8 công bố một báo cáo sơ bộ cho biết, chỉ ít phút sau khi một máy bay chở khách phải cơ động gấp để tránh va chạm với oanh tạc cơ B-52 trên bầu trời Bắc Dakota hồi tháng trước, chiếc B-52 tiếp tục suýt đâm vào một máy bay hạng nhẹ khi bay ngang sân bay Minot, theo ABC News.

Theo đó, sự cố ngày 19/7 xảy ra ngay sau màn bay biểu diễn của B-52 tại Hội chợ Bang Bắc Dakota ở Minot. Vụ việc được chú ý khi hành khách trên chuyến bay Delta 3788 quay lại cảnh cơ trưởng thông báo sau cú ngoặt gấp để tránh chiếc B-52.

Tuy nhiên, chi tiết rằng máy bay ném bom này sau đó đã áp sát chiếc Piper hạng nhẹ ở khoảng cách chưa đầy 0,5 km thì nay mới được tiết lộ.

Phi công hãng SkyWest hôm đó thừa nhận ông “sững sờ” khi thấy chiếc B-52 bất ngờ xuất hiện bên phải. Không quân Mỹ cho hay kiểm soát không lưu khi đó cũng không hề cảnh báo phi hành đoàn B-52 về chiếc máy bay chở khách ở gần.

Giới chức khẳng định màn bay biểu diễn đã được Cục Hàng không Liên bang (FAA) và đơn vị điều hành sân bay Minot phê duyệt từ trước.

Chuỗi sự cố này làm dấy lên lo ngại mới về an toàn hàng không, trong bối cảnh dư luận vẫn còn bàng hoàng sau vụ va chạm trên không tại Washington D.C. hồi tháng 1 khiến 67 người thiệt mạng.

Theo NTSB, nguyên nhân chính thức chưa được xác định. Song bản ghi liên lạc giữa ba phi công cùng kiểm soát viên tại tháp không lưu Minot và trung tâm radar của FAA ở Rapid City (South Dakota) cho thấy nhiều mệnh lệnh khó hiểu đã được phát đi. Báo cáo cuối cùng sẽ chỉ được công bố vào năm sau.

Trong tình huống nguy cấp, chiếc Delta chở 80 người và chiếc B-52 cùng hướng về sân bay từ hai hướng khác nhau. Kiểm soát viên ban đầu yêu cầu máy bay dân dụng vòng phải, nhưng phi công từ chối vì thấy B-52 ngay bên phải, buộc phải hủy tiếp cận.

“Xin lỗi vì cú ngoặt gấp, chính tôi cũng bị bất ngờ”, phi công nói trong đoạn video hành khách đăng lên mạng xã hội. “Điều này hoàn toàn không bình thường, tôi không hiểu vì sao không ai báo trước cho chúng tôi”.

Có thời điểm, kiểm soát viên thậm chí đọc nhầm tín hiệu gọi của B-52 thay vì máy bay Delta, khiến mệnh lệnh phải hủy bỏ ngay sau đó.

Chưa đầy một phút sau khi tránh được Delta, chiếc B-52 lại bay cắt qua quỹ đạo của chiếc Piper đang vòng chờ, trước khi trở về căn cứ không quân Minot - nơi biên chế 26 oanh tạc cơ loại này.

Chuyên gia an toàn hàng không Jeff Guzzetti, từng điều tra tai nạn cho cả NTSB và FAA, nhận định kiểm soát viên đã không ra lệnh cho hai máy bay dân sự vòng tránh kịp thời, khiến khoảng cách an toàn với B-52 bị thu hẹp nguy hiểm.

Bản ghi cho thấy nhân viên tháp Minot liên tục phải xin phép trung tâm radar FAA ở Rapid City trước mỗi chỉ thị. Theo Guzzetti, chưa rõ việc tham khảo này có làm chậm quyết định hay bản thân kiểm soát viên không lường hết tình huống.

“Mọi thứ diễn ra dồn dập cùng lúc, và kiểm soát viên đã không kiểm soát nổi”, ông nói.

Sân bay Minot vốn chỉ xử lý 18-24 chuyến bay mỗi ngày, nhưng đúng thời điểm đó, ba chiếc máy bay cùng đến một lúc. May mắn, cả ba đều hạ cánh an toàn sau sự cố.

Những cú “suýt va chạm” tại Bắc Dakota lần này làm nổi bật rủi ro tại các sân bay nhỏ như Minot - vốn không có hệ thống radar riêng và nằm trong chương trình tháp điều khiển hợp đồng với 265 sân bay khác trên toàn nước Mỹ.

Thời điểm xảy ra sự cố, chỉ có một kiểm soát viên trực tháp ở Minot, được hỗ trợ bởi một kiểm soát viên radar khu vực tại Rapid City.