Lớp Vovinam rèn bản lĩnh phái đẹp trước bạo lực

Tự vệ là cách phụ nữ lên tiếng trước bạo lực. Có một lớp học đặc biệt trang bị kỹ năng cho phụ nữ và trẻ em gái...

Một buổi sáng đặc biệt, trong phòng tập tại Trung tâm huấn luyện thể thao 10-10 (Hà Nội) rộn ràng tiếng bước chân, tiếng hô khẩu lệnh và cả những tràng cười xen lẫn sự hồi hộp. Trong không khí nghiêm túc nhưng đầy hứng khởi ấy, hơn 30 phụ nữ và trẻ em gái chăm chú luyện tập từng động tác tự vệ.

Đó là lớp học nằm trong khuôn khổ chương trình Guardian Girls Vovinam - Dự án toàn cầu nhằm trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái thông qua võ thuật và thể thao Việt Nam do Guardian Girls International (GGI), Liên đoàn Vovinam thế giới (WVVF), Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) và Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây.

Trao quyền cho phái yếu

Có mặt tại lớp học, Nguyễn Thị Mai - cô sinh viên 20 tuổi - vừa lau mồ hôi vừa chia sẻ: "Em từng nghĩ bạo lực không nên đáp trả bằng bạo lực. Nhưng khi chứng kiến những câu chuyện đau lòng về phụ nữ bị tấn công, em nhận ra việc biết cách tự bảo vệ bản thân là điều rất cần thiết. Học kỹ năng này không phải để gây hấn, mà để bảo vệ mình và những người mình yêu thương".

Bên cạnh Mai, chị Thu - một người mẹ 40 tuổi, nắm chặt tay con gái đang học lớp 12, ánh mắt đầy kiên định. Chị kể, thời gian gần đây liên tục nghe tin về các vụ quấy rối, tấn công phụ nữ ở nơi công cộng khiến chị lo lắng. 

"Tôi muốn con mình có sự tự tin, biết cách xử lý nếu chẳng may gặp tình huống nguy hiểm. Thay vì sợ hãi, con sẽ có kỹ năng để thoát thân", chị Thu nói.

Trong lớp học, không khí trở nên sôi động mỗi khi các học viên cùng nhau tập luyện các động tác phản xạ nhanh. Tiếng hô vang dội khắp phòng tập, hòa cùng tiếng bước chân dứt khoát, tạo nên một năng lượng mạnh mẽ. Nhiều học viên ban đầu còn lúng túng, ngại ngùng nhưng chỉ sau một giờ đã dần tự tin hơn, động tác mạnh mẽ, ánh mắt cương quyết.

Buổi huấn luyện kỹ năng tự vệ do võ sư vovinam Bùi Đặng Hồng Nhung hướng dẫn. Những bài tập này không đơn thuần là động tác võ thuật mà được thiết kế đơn giản, dễ nhớ và dễ thực hiện giúp phụ nữ phản ứng kịp thời ngay cả khi đối phương có thể lực vượt trội.

Bạo lực giới vẫn là nỗi trăn trở

Cho đến nay vấn đề an toàn của phụ nữ và trẻ em gái vẫn là nỗi trăn trở toàn cầu. Những con số thống kê đáng báo động cho thấy bạo lực giới không chỉ là câu chuyện riêng của bất kỳ quốc gia nào.

Theo UNFPA, cứ 3 phụ nữ trên thế giới thì có 1 người từng trải qua ít nhất một hình thức bạo lực, từ thể chất, tình dục đến tinh thần và kinh tế. Ở Việt Nam, tỉ lệ này còn cao hơn với 2/3 phụ nữ từng là nạn nhân. Đáng chú ý khoảng 90% các nạn nhân không dám lên tiếng, chọn cách im lặng chịu đựng.

Bạo lực giới không chỉ là những vết bầm trên cơ thể mà còn để lại tổn thương sâu sắc về tinh thần, hủy hoại lòng tự trọng, gây ảnh hưởng lâu dài đến năng lực lao động và sự phát triển của mỗi cá nhân.

Có gần 47% phụ nữ Việt Nam từng bị xúc phạm, đe dọa hoặc bị kiểm soát đời sống riêng tư, chẳng hạn như bị cấm đoán giao lưu với bạn bè, người thân. Ngoài ra cứ 5 phụ nữ thì có 1 người từng trải qua bạo lực kinh tế như bị tước quyền làm việc, bị lấy tiền hoặc bị cấm tự quyết định chi tiêu. Những hậu quả này không chỉ dừng lại ở cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến gia đình, cộng đồng và xã hội.

"Tự vệ" để thoát hiểm

Chia sẻ với Tuổi Trẻ, ông Matt Jackson - trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam - cho hay phản ứng đầu tiên của nhiều người khi bị tấn công là sợ hãi, thậm chí "đóng băng". Vì vậy các bài tập trong chương trình tập trung phá vỡ trạng thái bất động đó, hướng dẫn các kỹ thuật cơ bản để người bị tấn công có thể phản xạ nhanh chóng và tìm cách thoát hiểm.

"Dự án không chỉ dừng lại ở việc học các đòn thế tự vệ, dự án còn mang đến thông điệp mạnh mẽ về sự tự tin và quyền tự chủ của phụ nữ. Khi nhận thức được khả năng bảo vệ bản thân, phụ nữ sẽ bớt sợ hãi, trở nên chủ động hơn trong cuộc sống và biết lên tiếng trước bạo lực", ông Matt Jackson nói.

Dự án Guardian Girls Vovinam ra đời như một sáng kiến mang tính nhân văn sâu sắc. Đây là dự án toàn cầu nhằm trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái thông qua võ thuật và thể thao. Việt Nam là quốc gia Đông Nam Á đầu tiên được lựa chọn thực hiện dự án này, mở ra cơ hội mới trong công tác phòng chống bạo lực giới.

Điều đặc biệt ở Guardian Girls Vovinam là sự kết hợp giữa tinh hoa võ đạo Việt Nam và sứ mệnh bảo vệ nhân quyền toàn cầu. Vovinam - môn võ ra đời từ năm 1938 do cố võ sư Nguyễn Lộc sáng lập - không chỉ là phương pháp rèn luyện thể chất mà còn là triết lý sống: "Sống, giúp người khác sống và sống vì mọi người".

Thầy Trần Văn Mỹ, chánh chưởng quản môn phái vovinam Việt Võ Đạo, chia sẻ: "Chúng ta có trách nhiệm đồng hành cùng phụ nữ trong hành trình chống lại bạo lực, không chỉ trang bị cho họ kỹ năng tự vệ mà còn trao niềm tin, bản lĩnh và sự tự chủ để họ không còn sợ hãi".

Trong chương trình, các bài tập vovinam được điều chỉnh sao cho phù hợp với phụ nữ và dễ áp dụng trong đời sống. Trước đó một phụ nữ ở châu Âu từng tham gia huấn luyện 1-1 của GGI. Khi bị chồng tấn công bằng dao, nhờ kỹ năng được học cô đã tránh được nhát dao thứ 16 và chạy thoát, cứu được mạng sống của chính mình.

Bà Carolina Koyamada, đồng sáng lập GGI, khẳng định: "Chỉ 30 phút học kỹ năng đã cứu mạng một người phụ nữ. Đó là minh chứng rõ ràng nhất cho giá trị mà dự án mang lại".

Bên cạnh việc mở rộng lớp huấn luyện tại các địa phương, dự án còn hướng tới nâng cao nhận thức cộng đồng, thúc đẩy thay đổi những chuẩn mực xã hội đã ăn sâu trong tư tưởng phân biệt giới tính.

Ông Matt Jackson nhấn mạnh chấm dứt bạo lực giới đòi hỏi cả phòng ngừa lẫn bảo vệ. Chúng ta cần hành động ở mọi cấp độ như cùng Chính phủ xây dựng pháp luật vững mạnh, cùng cộng đồng thay đổi nhận thức và cùng mỗi cá nhân lên tiếng, đồng thời trang bị kỹ năng để sống không sợ hãi.