Làm sao đọc được cuộn giấy cháy đen vì núi lửa 2.000 năm trước?

Bên trong cuộn giấy Herculaneum, chưa từng được nhìn thấy trong gần 2.000 năm, đã được chụp ảnh lần đầu tiên với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo (AI), với kỳ vọng sẽ tiết lộ các tác phẩm triết học cổ đại hoàn toàn mới.

Một cuộn giấy cổ bị chôn vùi sau vụ phun trào núi lửa Vesuvius cách đây 2.000 năm. Về mặt vật lý, những cuộn giấy này là không thể mở được, vì chúng sẽ bị hư hỏng. Tuy nhiên, trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi điều này.

AI sẽ giúp các nhà nghiên cứu tìm hiểu nội dung những cuộn giấy cổ, thông qua thực tế ảo.

Vesuvius Challenge là sáng kiến toàn cầu dành riêng cho việc giải mã các cuộn giấy như thế này. Anh Stephen Parsons, người đứng đầu dự án Vesuvius Challenge, chia sẻ: “Chúng tôi đặt các cuộn giấy bị cháy đen vào máy gia tốc hạt để quét bên trong. Và sau đó, chúng tôi đang phát triển phần mềm có thể trích xuất nội dung văn bản của cuộn giấy từ lần quét đó. Chúng tôi đang cố gắng nhìn vào bên trong các cuộn giấy và đọc văn bản”.

AI đã được “đào tạo” để phát hiện mực trên cuộn giấy, nhưng không hiểu được các từ ngữ. Điều này giúp đảm bảo rằng nó không đoán - hoặc thay đổi ý nghĩa của văn bản.

Cuộn giấy này là một trong ba cuộn giấy được lưu giữ tại Thư viện Bodleian ở Oxford (Anh). Việc mở cuộn giấy qua thực tế ảo đã tiết lộ những phần đáng kể của cuộn giấy cói, bao gồm một số cột văn bản.

Một trong những từ đầu tiên được giải mã là từ tiếng Hy Lạp cổ đại có nghĩa là “ghê tởm”.

Vesuvius Challenge hiện đang kêu gọi sự đóng góp từ cộng đồng toàn cầu để diễn giải văn bản. Tài liệu tìm thấy có khả năng định hình lại sự hiểu biết của chúng ta về văn học từ thời đại đó.

Với sự tiến triển này, anh Parsons cho biết năm 2025 có thể là một năm đột phá.