Làm rõ trách nhiệm 'đội vốn' cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu lên 3.700 tỉ

Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội đồng ý việc điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu từ 17.837 tỉ đồng lên 21.551 tỉ đồng, song đề nghị làm rõ trách nhiệm gây 'đội vốn'.

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, sáng 19.5, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh đã báo cáo phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1. 

Trước đó, dự án được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư tháng 6.2022, với quy mô chiều dài khoảng 53,7 km, tốc độ thiết kế 100 km/giờ; quy mô 4 - 6 làn xe. Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 17.837 tỉ đồng; chia thành 3 dự án thành phần.

Nguồn vốn đầu tư, gồm ngân sách nhà nước (gồm cả T.Ư và địa phương) giai đoạn 2021 - 2025 là 14.270 tỉ đồng, ngân sách T.Ư giai đoạn 2026 - 2030 là 3.567 tỉ đồng.

Tiến độ thực hiện cơ bản hoàn thành năm 2025 và hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ toàn dự án năm 2026. Thủ tướng đã phân cấp cho UBND tỉnh Đồng Nai làm cơ quan chủ quản dự án thành phần 1, Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) làm cơ quan chủ quản dự án thành phần 2 và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm cơ quan chủ quản dự án thành phần 3. 

Tuy nhiên, Bộ trưởng Xây dựng cho hay, trong quá trình triển khai dự án đã phát sinh một số yếu tố làm tăng tổng mức đầu tư. Theo đó, dự kiến tổng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là 9.856 tỉ đồng, tăng 3.227 tỉ đồng. 

Chi phí đầu tư xây dựng dự kiến là 11.695 tỉ đồng, tăng 487 tỉ đồng. Lý do, chủ đầu tư đã rà soát, cập nhật, tối ưu hóa các giải pháp thiết kế (giải pháp xử lý đất yếu, thiết kế công trình cầu...). Biến động đơn giá vật liệu, nhân công, máy thi công; đầu tư bổ sung hạng mục trạm kiểm tra tải trọng xe; bổ sung nút giao khác mức liên thông với đường Mỹ Xuân - Ngãi Giao.

Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận điều chỉnh sơ bộ tổng mức đầu tư toàn bộ dự án tăng từ 17.837 tỉ đồng lên 21.551 tỉ đồng (tăng 3.714 tỉ đồng). 

Làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cơ bản nhất trí sự cần thiết điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án với những lý do đã được Chính phủ nêu. 

Tuy nhiên, đề nghị làm rõ hơn nguyên nhân khách quan, chủ quan và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc chuẩn bị đầu tư dự án chưa kỹ lưỡng dẫn đến tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí xây dựng, thiết bị so với sơ bộ tổng mức đầu tư đã được Quốc hội quyết nghị cho dự án.

Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng, sơ bộ tổng mức đầu tư dự án tăng 3.714 tỉ đồng tương đương khoảng 20,8% sơ bộ tổng mức đầu tư dự án đã được Quốc hội quyết định là khá lớn. Do đó, đề nghị tiếp tục rà soát các chi phí tăng, giảm của dự án và phân tích, bổ sung để làm rõ hơn việc tăng, giảm các chi phí này nhằm bảo đảm tính chính đáng, hợp lý trong việc đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.

Cụ thể, về chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tăng khoảng 3.227 tỉ đồng (khoảng 49% so với dự toán ban đầu), trong đó dự án thành phần 1 giảm 108 tỉ đồng, dự án thành phần 2 tăng 647 tỉ đồng, dự án thành phần 3 tăng 2.688 tỉ đồng. 

Có ý kiến cho rằng, thuyết minh tại tờ trình về việc tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án còn chung chung. Do đó, đề nghị làm rõ hơn các chi phí tăng, giảm (tăng giá đất, tăng do bổ sung nút giao Mỹ Xuân - Ngãi Giao...) và thực trạng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án tại các địa phương để cung cấp thông tin đầy đủ cho đại biểu Quốc hội xem xét, quyết định...

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị làm rõ hơn tính khả thi, khả năng bố trí vốn cho việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án trong điều kiện ngân sách nhà nước, đồng thời phải thực hiện rất nhiều dự án quan trọng trong giai đoạn hiện nay. 

"Đồng thời, Chính phủ chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu và cam kết bảo đảm tiến độ, chất lượng và xác định thời gian hoàn thành, không để tiếp tục xảy ra tình trạng tăng vốn đối với dự án", Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho hay.