SAWACO tiên phong kiến tạo đô thị số

Quá trình chuyển đổi số ở TP.HCM đã tăng tốc mạnh mẽ trong nhiều khu vực, từ ngân hàng, quản lý dân cư, vận tải hàng hóa... Chuyển đổi số cùng với ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ tăng tốc phát triển ở TP.HCM.

Hạ tầng số mang tính quyết định

Trong nhiều năm qua, Tổng công ty cấp nước Sài Gòn (SAWACO) nơi tôi làm việc đã chủ động xây dựng hệ thống dữ liệu cấp nước, nhằm giúp chúng tôi có thể điều phối nguồn nước tiêu thụ ở các khu vực dân cư và nhà máy tùy theo thời điểm.

Hệ thống quản lý số hóa toàn diện, giám sát từ xa theo dõi theo thời gian thực cũng giúp giảm tình trạng thất thoát nước xuống tỷ lệ thấp chưa từng có. Chuyển đổi số đã cho "quả ngọt" sau vài năm SAWACO hướng về chuyển đổi số.

Tại công ty chúng tôi, trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp dịch vụ chăm sóc khách hàng tăng tốc, giúp xử lý chính xác vấn đề của khách hàng hơn. AI là một phần trong mảng chăm sóc khách hàng của công ty. Trong môi trường làm việc, chúng tôi liên tục tổ chức các khóa đào tạo và cập nhật về chuyển đổi số và AI, ứng dụng trực tiếp trên việc làm hằng ngày, để tăng hiệu quả sản xuất và cấp nước cho thành phố.

Từ góc độ người quản lý doanh nghiệp ở công ty hạ tầng, tôi có niềm tin rằng chuyển đổi số và ứng dụng AI sẽ giúp TP.HCM phát triển nhanh và vượt bậc trong những năm sắp tới, đặc biệt ở những doanh nghiệp như chúng tôi, khi thành tích không chỉ dừng ở các con số mà còn ở hiệu quả phục vụ cuộc sống người dân và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển.

Nhưng để có thể làm được điều đó, cả thành phố cần các "cú huých" để một số mảng quan trọng có thể tạo ra thay đổi quan trọng. Trong đó, các nội dung như quản trị đô thị (dữ liệu giao thông, cảnh báo ngập lụt cục bộ, quản lý xây dựng), y tế và chăm sóc sức khỏe, giáo dục, dịch vụ công trực tuyến, các ngành điện, nước... chính là xương sống của quá trình chuyển đổi số để kiến tạo đô thị số thực thụ.

Về mặt thể hiện và tinh thần, nhà nước phải cho doanh nghiệp và người dân thấy "tín hiệu" của sự chuyển đổi đó đến từ phía quản lý, như các hoạt động đăng ký doanh nghiệp, thông tin thuế, các tương tác về mặt giấy tờ được số hóa và tiến hành thông suốt.

Chuyển đổi số nghĩa là giao tiếp giữa nhà nước - doanh nghiệp và người dân có thể diễn ra thông suốt, tối ưu về thời gian, hiệu quả, sẽ "làm gương" để doanh nghiệp nỗ lực hơn trong quá trình chuyển đổi số tại chính nơi làm việc và hoạt động của họ.

Cụ thể hóa thông điệp "chuyển đổi số"

Hiện nay, thông điệp "chuyển đổi số" rất tích cực trong đời sống xã hội. Nhưng nhiều người dân chưa thực sự rõ chuyển đổi số là gì với bản thân mình hoặc có ích gì với cuộc sống, thu nhập hay gia đình mình.

Chính vì thế, cụ thể hóa thông điệp chuyển đổi số là rất quan trọng với từng nhóm chuyên môn và ngành nghề là rất quan trọng. 

Tuy nhiên, cũng cần chú ý, thông điệp này phải cẩn thận, không gây ra cảm giác "chuyển đổi số là thêm nhiều việc" như trường hợp trước đây, các giáo viên cảm thấy số hóa hồ sơ học sinh là buộc họ phải làm thêm nhiều giờ nhập liệu, khiến họ lâm vào tình trạng miễn cưỡng, không muốn tham gia vào công cuộc số hóa thông tin trong trường học.

Chuyển đổi số diễn ra ở các mảng cơ bản của đời sống đô thị sẽ giúp người dân được sử dụng tiện ích, trải nghiệm sự tiện dụng và đồng lòng tham gia vào quá trình phát triển. 

Ví dụ như hệ thống đèn hiệu giao thông được điều phối thông minh giúp giảm kẹt xe ở các điểm nghẽn. Các camera phạt nguội phạt đúng người, đúng tội nhưng cơ quan quản lý cũng có thể nhanh chóng giải quyết trong trường hợp camera ghi nhận chưa đúng, thông tin phạt sai mà người dân có thể chứng minh là họ đúng. Tương tác hai chiều có hiệu quả sẽ giúp tăng cường niềm tin của người dân vào chuyển đổi số.

Chuyển đổi số trong quản lý hồ sơ, bệnh án tại bệnh viện, trường học, các công sở nhà nước, số hóa trong hoạt động quản lý ở quy mô lớn... sẽ khiến người dân được khuyến khích và chủ động tham gia hơn vào quá trình này.

Chuyển đổi số phải đi cùng với thông điệp nỗ lực đào tạo, giúp sức, cải thiện năng suất lao động và giảm bớt các gánh nặng giấy tờ, quan liêu. Bất cứ doanh nghiệp, cơ quan sự nghiệp nào cũng muốn số lượng giấy tờ giảm xuống, phần việc nặng nề trong quản lý hồ sơ bớt đi, và có được khả năng truy xuất giấy tờ nhanh, tiện lợi, bảo mật.

Vậy, để làm được điều đó, thành phố cần có những nghiên cứu rõ ràng và thực chất là chuyển đổi số ở từng nhóm ngành là gì? Bắt đầu bằng bước gì, tiếp theo là bước gì? Sự tham vấn sẽ phải chi tiết hơn ở các nhóm ngành nghề cụ thể như tôi đã đề cập ở trên.

Tiên phong về trí tuệ nhân tạo AI

Các công cụ AI hiện nay đang được sử dụng ngày càng phổ biến. Trên các diễn đàn mạng, đã có những cộng đồng kỹ sư và người dùng Việt tìm cách ứng dụng AI vào từng hoạt động cụ thể như học tập, làm thiết kế, quản trị nội dung, quy trình làm việc...

AI sẽ giúp tăng cường năng suất, giảm thiểu các công việc có tính thủ công, giảm thời gian "chết" ở những khâu quá nhiều bước chi tiết và lặp lại.

Ở giai đoạn phát triển cực nóng của AI hiện nay, thành phố có thể sự tiên phong tổ chức các ngày hội cùng tìm hiểu và sử dụng AI, tạo ra cộng đồng cùng sáng tạo và sử dụng AI lành mạnh, hợp lý và an toàn trong không gian công việc. Hội chợ về sản phẩm công nghệ hướng về AI sẽ khuyến khích không gian trao đổi của các doanh nghiệp start-up, doanh nghiệp nhỏ về các sáng kiến dùng AI trong kinh doanh. Hội thảo về AI trong các ngành nghề sẽ giúp người dân phổ cập AI trong công việc cần thiết, cập nhật kỹ năng A về mặt chuyên môn, giúp cho quá trình làm việc hiệu quả hơn, sáng tạo hơn.

Sự khuyến khích hướng về AI của thành phố sẽ có tác dụng tạo ra các "công dân số mới", những người có tri thức về chuyển đổi số, biết cách sử dụng các công cụ nhuần nhuyễn khi tham gia vào lực lượng lao động, khởi đầu cho những sáng kiến AI giúp giải quyết các vấn đề lớn ở đô thị như TPHCM. Chuyển đổi số chính là quá trình thay đổi "bộ xương sống" của hoạt động đô thị đang diễn ra hằng ngày, chắp cánh cho sự phát triển của thành phố lên đô thị số.