Khu dân cư kiểu mẫu - Đòn bẩy xây dựng nông thôn mới hiện đại ở Ninh Bình

Với cách làm sáng tạo, sự đồng thuận của người dân và quyết tâm của chính quyền, Ninh Bình đang trở thành điểm sáng trong phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.

Từ thành quả của quá trình xây dựng nông thôn mới, diện mạo những miền quê nơi đây xanh hơn, sạch hơn, văn minh hơn nhưng vẫn giữ được hồn cốt truyền thống của vùng đất Cố đô ngàn năm văn hiến.

Những miền quê yên bình, xanh, sạch, đẹp

Xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu được xem là hạt nhân, là nền tảng quan trọng để lan tỏa, nhân rộng phong trào, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững – nơi kinh tế phát triển, văn hóa được gìn giữ, môi trường trong lành và chất lượng sống của người dân ngày càng nâng cao.

Tại xã Khánh Thiện, ngay khi bắt tay vào thực hiện xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, xóm 4 đã tranh thủ sự quan tâm của chính quyền và huy động sức dân để đầu tư cơ sở hạ tầng, cải tạo cảnh quan. Những con đường đất nhỏ hẹp trước đây được thay thế bằng đường nhựa khang trang.

Ban Công tác Mặt trận xóm thường xuyên vận động người dân giữ gìn vệ sinh, trồng cây, trồng hoa dọc các tuyến đường. Đặc biệt, gần 2km tuyến đường ven sông Đáy được doanh nghiệp và nhân dân chung sức chỉnh trang, trở thành “con đường hoa” nổi tiếng, thu hút nhiều đoàn đến tham quan, học tập.

Phong trào “Nhà sạch, vườn đẹp” lan tỏa mạnh mẽ, người dân tích cực cải tạo khuôn viên, trồng cây xanh, cây ăn quả vừa tạo cảnh quan, vừa tăng thu nhập. Đến nay, 80% hộ dân trong xóm được công nhận “Nhà sạch, vườn đẹp”. Diện mạo làng quê đổi thay rõ nét, cảnh quan xanh – sạch – đẹp hiện hữu ở từng ngõ xóm.

Điều làm nên sức hấp dẫn của các khu dân cư kiểu mẫu ở Ninh Bình không chỉ là cảnh quan khang trang mà còn ở nếp sống văn minh, tinh thần đoàn kết và ý thức cộng đồng. Người dân chủ động trồng hoa ven đường, phân loại rác thải, giữ gìn môi trường sống xanh. Các tổ tự quản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cùng chăm sóc tuyến đường hoa, xây dựng khu vui chơi cộng đồng, hình thành lối sống xanh – sạch – đẹp lan tỏa khắp thôn xóm.

Bà Bùi Thị Hồng, Bí thư Chi bộ xóm 4 xã Khánh Thiện cho biết: “Chúng tôi đặt mục tiêu xây dựng xóm 4 trở thành khu nông thôn mới kiểu mẫu để đời sống người dân ngày càng khấm khá, cảnh quan môi trường khởi sắc và con em đi xa về thấy quê hương đổi mới từng ngày”.

Không chỉ ở Khánh Thiện, tại nhiều địa phương khác của tỉnh Ninh Bình, phong trào bảo vệ môi trường được gắn liền với xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Nhiều mô hình sáng tạo như “Ngõ phố xanh, sạch, đẹp”, “Tuyến đường hoa”, “Xử lý rác bằng men vi sinh tại hộ” đã được nhân rộng, vừa góp phần làm đẹp cảnh quan, vừa bảo vệ môi trường bền vững.

Xây dựng khu dân cư kiểu mẫu gắn với phát triển kinh tế - xã hội

Việc xây dựng khu dân cư kiểu mẫu không chỉ mang lại diện mạo mới mà còn nâng cao đời sống người dân. Tại nhiều khu dân cư, bà con phát triển sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP, vừa tạo việc làm, tăng thu nhập, vừa giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương.

Ở phường Yên Sơn, mỗi khu dân cư kiểu mẫu đều gắn với một sản phẩm OCOP như: dưa lưới sạch trồng trong nhà màng, tinh bột nghệ, ổi Đài Loan, mật ong. Nhờ chú trọng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ, các sản phẩm đã mang lại nguồn thu ổn định, góp phần thúc đẩy phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.

Ông Lê Ngọc Trinh, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất và tiêu thụ dược liệu Yên Sơn chia sẻ: “Hiện sản phẩm của hợp tác xã đã có mặt tại hơn 40 tỉnh, thành trên cả nước, tiêu thụ tốt, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt và nâng cao thu nhập cho người lao động”.

Tại các khu dân cư kiểu mẫu, đời sống văn hóa – tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Nhiều hoạt động cộng đồng, văn nghệ, thể thao được tổ chức thường xuyên, tạo không khí đoàn kết, gắn bó. Song song với đó, công tác đảm bảo an ninh trật tự được chú trọng, giúp người dân yên tâm sinh sống.

Ở xóm Tân Phong, xã Giao Ninh, hệ thống camera an ninh được lắp đặt phủ khắp, hình ảnh truyền trực tiếp về nhà văn hóa để lực lượng an ninh cơ sở theo dõi, xử lý kịp thời. Hệ thống chiếu sáng đạt chuẩn giúp người dân đi lại thuận tiện, an toàn.

Ông Doãn Phí Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Giao Ninh cho biết, là một trong 9 xã của cả nước thí điểm xây dựng mô hình nông thôn mới thông minh, chúng tôi xác định việc nâng cao chất lượng sống và ứng dụng công nghệ vào quản lý, vận hành là bước đi cần thiết. Nhờ vậy, diện mạo nông thôn ngày càng sáng, xanh, sạch, đẹp, đời sống người dân nâng cao, niềm tin vào chính quyền được củng cố.

Có thể khẳng định, phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu đã trở thành đòn bẩy quan trọng giúp Ninh Bình duy trì và phát triển Chương trình xây dựng nông thôn mới bền vững. Sau hợp nhất, các địa phương tiếp tục kiện toàn bộ máy, đồng thời tập trung xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Giai đoạn 2026 – 2030, Ninh Bình đặt mục tiêu xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển đô thị – hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Tỉnh lấy phát triển đô thị làm động lực cho nông thôn mới bền vững, đồng thời lấy nông thôn mới làm nền tảng cho kiến tạo không gian đô thị văn hóa.

Trong không gian phát triển mới, Ninh Bình sẽ tiếp tục rà soát, bổ sung quy hoạch, phát huy tiềm năng địa phương; phát triển các ngành kinh tế nông thôn, nhất là làng nghề, du lịch sinh thái, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn – tạo nền tảng vững chắc cho một vùng quê đáng sống, văn minh và giàu đẹp.