Tam Đảo phát huy giám sát cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới hiện đại

Giám sát hiệu quả, minh bạch từng công trình, từng mô hình, xã Tam Đảo (Phú Thọ) đang kiến tạo diện mạo nông thôn mới “giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, đẹp về cảnh quan, bền về giá trị”.

Cộng đồng đồng hành, chính quyền kiến tạo

Ngay từ khi bắt tay vào Chương trình xây dựng nông thôn mới, xã Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ xác định công tác giám sát cộng đồng là nền tảng quan trọng để bảo đảm mọi công trình, dự án thực chất, hiệu quả. Mỗi hạng mục từ làm đường, xây trường, đến chỉnh trang nhà văn hóa… đều được người dân tham gia giám sát trực tiếp. Nhờ vậy, tình trạng hình thức, chạy theo thành tích được ngăn chặn, niềm tin của nhân dân ngày càng được củng cố.

Ông Nguyễn Văn Lợi, thành viên Ban Giám sát cộng đồng xã Tam Đảo cho hay, khi người dân được trực tiếp kiểm tra, mọi công trình đều rõ ràng, minh bạch. Chúng tôi coi đó là cách bảo vệ lợi ích chung và giữ uy tín cho chính quyền.

Bên cạnh đó, Tam Đảo còn mở rộng nội dung giám sát sang các mô hình phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, hoạt động hỗ trợ hộ nghèo. Mỗi chương trình đều có người dân đồng hành từ khâu lập kế hoạch, triển khai đến nghiệm thu. Chính cách làm này giúp xã tránh lãng phí, sai lệch và phát huy hiệu quả cao nhất nguồn lực đầu tư.

Xác định xây dựng nông thôn mới là quá trình lâu dài, xã Tam Đảo ban hành các quy chế dân chủ cơ sở, tăng cường họp dân, công khai các hạng mục đầu tư và ngân sách. Nhân dân được tham gia bàn bạc, lựa chọn công trình ưu tiên, cùng góp công, góp của.

Nhờ giám sát chặt chẽ, từ năm 2022 đến nay, người dân xã Tam Đảo đã tự nguyện đóng góp hơn 1,2 tỷ đồng và 600 ngày công để làm mới, sửa chữa đường giao thông, kênh mương, hệ thống chiếu sáng. Hơn 1.500m đường hoa được trồng, gần 1.000m rãnh nước thải sinh hoạt được xây dựng, cảnh quan làng quê ngày càng khang trang, sạch đẹp.

Giám sát đi đôi với phát triển bền vững

Công tác giám sát không dừng ở khâu thực hiện, mà còn hướng tới hiệu quả lâu dài. Từ giám sát cộng đồng, Tam Đảo từng bước hình thành cơ chế phối hợp giữa chính quyền – doanh nghiệp – người dân, tạo chuỗi liên kết sản xuất bền vững.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, xã tập trung khai thác tiềm năng tự nhiên, phát triển sản phẩm đặc trưng gắn với Chương trình OCOP. Hợp tác xã Nấm Tam Đảo là điển hình tiêu biểu với 15 sản phẩm, trong đó 10 sản phẩm Đông trùng hạ thảo đạt tiêu chuẩn chất lượng cao. Hợp tác xã tiên phong ứng dụng công nghệ sinh học hiện đại, sản xuất theo tiêu chuẩn ISO, vừa đảm bảo an toàn thực phẩm, vừa mở hướng xuất khẩu.

Từ thành công của hợp tác xã, hàng chục hộ dân trong xã mạnh dạn đầu tư sản xuất, tham gia chuỗi liên kết. Sản phẩm Đông trùng hạ thảo, rượu Ba kích, trà dược liệu Tam Đảo… dần có mặt tại nhiều siêu thị, sàn thương mại điện tử, góp phần nâng cao thu nhập và khẳng định thương hiệu địa phương.

Ở Tam Đảo, giám sát đã trở thành “văn hóa quản trị cộng đồng”. Người dân giám sát chính bản thân mình trong gìn giữ nếp sống, vệ sinh môi trường, thực hành tiết kiệm, tương trợ lẫn nhau.

Đặc biệt, phong trào “Ngày Chủ nhật xanh” đã tạo nên diện mạo mới cho vùng quê: đường làng phủ kín sắc hoa, nhà cửa gọn gàng, rác thải được phân loại, xử lý.

Theo lộ trình đến năm 2030, xã Tam Đảo phấn đấu trở thành điểm sáng về xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Mục tiêu đặt ra là nâng thu nhập bình quân đầu người đạt trên 80 triệu đồng/năm; 100% tuyến đường liên thôn được cứng hóa, chiếu sáng; 90% hộ dân tham gia phân loại rác tại nguồn; trên 95% người dân hài lòng về chất lượng cuộc sống.

Để đạt mục tiêu, Tam Đảo tiếp tục coi công tác giám sát là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt. Các ban giám sát cộng đồng được đào tạo kỹ năng số để quản lý, theo dõi và báo cáo kết quả bằng ứng dụng điện tử. Những thông tin về công trình, ngân sách, mô hình sản xuất sẽ được công khai trên bảng tin và trang thông tin điện tử của xã.