Khi nào NASA đưa con người trở lại mặt trăng, và tại sao?

Chương trình Artemis của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) dự kiến đưa con người trở lại mặt trăng vào năm 2027.
NASA sẽ đưa 4 phi hành gia thực hiện chuyến hành trình kéo dài 10 ngày quanh mặt trăng vào năm 2026 - bước tiến mới nhất trong sứ mệnh đưa con người trở lại bề mặt mặt trăng lần đầu tiên sau hơn năm thập niên.
Nhưng chương trình Artemis hiện tại có mục tiêu và phương pháp không giống như các cuộc đổ bộ Apollo của những năm 1960 và 1970, bao gồm các căn cứ trên mặt trăng và các sứ mệnh lên sao Hỏa.
Chương trình Artemis là gì?
Artemis, là chương trình “chị em” với Apollo, được khởi xướng trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Nhiều quốc gia khác cũng có những kế hoạch nhằm đưa con người lên mặt trăng. Đáng chú ý nhất là Trung Quốc - quốc gia đã đầu tư mạnh mẽ vào chương trình không gian của mình trong những năm gần đây, cũng muốn đạt được kỳ tích này vào năm 2030.
Nhưng hiện tại, Artemis có thể sẽ giúp Mỹ là quốc gia đi trước.
Đây là một loạt các sứ mệnh, bao gồm Artemis III, dự kiến sẽ đưa con người trở lại mặt trăng vào năm 2027 - mặc dù các nhà phân tích không gian dự đoán mốc thời gian đó sẽ bị lùi lại.
Các phi hành gia sẽ hạ cánh ở đâu?
Kế hoạch là hạ cánh tại cực nam mặt trăng - nơi con người chưa từng đặt chân đến.
Việc lựa chọn địa điểm này rất quan trọng, theo tiến sĩ Lori Glaze, quyền quản lý Ban Giám đốc Phát triển Hệ thống Thám hiểm của NASA, đơn vị giám sát Artemis.
“Vì vậy, khi khám phá, chúng ta có thể tìm thấy những nguồn tài nguyên như nước đóng băng có thể được sử dụng tại chỗ. Chúng ta có thể biến băng đó thành nước lỏng để uống, sau đó chuyển đổi và phân tách thành oxy và hydro để thở và làm nhiên liệu”.
Bà nói rằng điều đó sẽ rất quan trọng để thiết lập sự hiện diện lâu dài của NASA trên mặt trăng.
Tại sao con người trở lại mặt trăng?
Ngoài việc khám phá và thám hiểm khoa học, sự hiện diện lâu dài này còn là một phần của một mục tiêu khác - khi con người tiến xa hơn vào hệ mặt trời.
Một trong những công ty hợp tác với NASA trong dự án Artemis là Firefly Aerospace. Vào tháng 2, họ đã trở thành công ty thứ hai của Mỹ hạ cánh xuống mặt trăng, sử dụng tàu đổ bộ Blue Ghost được đẩy bởi tên lửa SpaceX.
Mặt trăng có đang bị thương mại hóa?
Bà Glaze nói sự tham gia của các đối tác thương mại như Firefly là một điểm khác biệt so với Apollo.
Nhưng bà cũng nhìn thấy một tương lai thương mại cho bề mặt mặt trăng thông qua điều mà bà mô tả là “nền kinh tế mặt trăng”. “Vì vậy, chúng ta rất có thể thấy các hoạt động thương mại diễn ra trên mặt trăng với sự ghé thăm thường xuyên của các công ty khác”.
Một doanh nghiệp hy vọng sẽ thu được lợi nhuận từ mặt trăng là Interlune. Công ty này muốn khai thác heli-3 từ lớp đất mặt trăng - là lớp đá và mảnh vụn rời rạc trên bề mặt mặt trăng.
Helium-3 có nhiều ứng dụng trên trái đất, bao gồm an ninh quốc gia, chăm sóc sức khỏe và điện toán lượng tử.
Sẽ tốn kém bao nhiêu?
Theo báo cáo từ Văn phòng Tổng Thanh tra NASA, chương trình Artemis dự kiến sẽ tiêu tốn 93 tỉ USD từ năm 2012 đến năm 2025. Tuy nhiên, các khoản cắt giảm ngân sách do chính quyền ông Trump đề xuất sẽ cắt giảm một số phần quan trọng của chương trình.
Bà Glaze cho biết NASA có các nhà cung cấp trên khắp Mỹ và nguồn tài trợ cho chương trình Artemis được “đầu tư vào mọi tiểu bang”.
Bà nói rằng “Chúng tôi đang tạo ra việc làm và cứ mỗi đô la chi cho phần cứng này, 3 USD sẽ được trả lại cho Kho bạc Mỹ”.
Mặt trăng trông như thế nào trong tương lai?
Bà Glaze cho rằng mặt trăng có thể sẽ trông rất khác trong 50-100 năm tới, dựa trên các hoạt động thương mại tại đó và sự hiện diện liên tục của NASA.
Ông Meyerson cho biết khả năng tái sử dụng tên lửa - chẳng hạn như Falcon 9 của SpaceX - là một bước tiến quan trọng trong việc giảm chi phí tiếp cận không gian.
Ông dự đoán, bước tiếp theo sẽ là xây dựng các công trình trong không gian bằng cách sử dụng các nguồn tài nguyên có sẵn trong không gian, loại bỏ nhu cầu phải vận chuyển vật liệu từ trái đất.