Khi EQ trở thành vũ khí cạnh tranh mới trong kinh doanh

Trong kỷ nguyên mà khách hàng “khó tính” hơn bao giờ hết, điều giúp bạn chốt được hợp đồng, giữ được mối quan hệ và dẫn dắt đội ngũ không phải là kỹ năng thuyết phục, mà là trí tuệ cảm xúc.

Trong cuốn sách Trí tuệ cảm xúc trong kinh doanh, Colleen Stanley - chuyên gia huấn luyện doanh nghiệp hàng đầu nước Mỹ đã khẳng định: “Những kỹ năng tương tác tốt bao gồm khả năng thấu hiểu những đặc điểm tinh tế trong bản chất con người, tìm niềm vui trong chính mình, khơi gợi nó ở người khác, và theo đuổi mục đích và ý nghĩa. Nghe không hề giống những thuộc tính về kỹ năng bán hàng hay chiến thuật kinh doanh, phải không? Bộ kỹ năng này liên quan rất nhiều đến hai kỹ năng trí tuệ cảm xúc là thấu hiểu chính mình và người khác”.

Stanley không đưa ra lý thuyết suông, mà bà đưa người đọc đi qua những tình huống kinh doanh rất “đời”. Đó là một giám đốc kinh doanh mất đi khách hàng chỉ vì phản ứng phòng thủ khi bị phản đối về giá cả; một nhân viên bán hàng đánh mất cơ hội vì không đủ bình tĩnh lắng nghe khi khách hàng đang giận dữ; hay một nhà lãnh đạo giỏi chiến lược nhưng không giỏi điều tiết cảm xúc đội ngũ, khiến tài năng lần lượt rời bỏ mình...

Sách Trí tuệ cảm xúc trong kinh doanh, Colleen Stanley. Ảnh: Huỳnh Quỳnh

Những câu chuyện đó gợi ra một sự thật: EQ chính là chỉ số lợi nhuận vô hình trong kinh doanh. Người có EQ cao không chỉ đọc được tâm lý người khác, mà còn kiểm soát được chính mình, họ không để cảm xúc chi phối quyết định khi làm việc. Họ biết khi nào nên nói, khi nào nên im lặng, và làm thế nào để “nâng” cảm xúc của khách hàng thay vì “đẩy” họ ra xa.

Một nghiên cứu mà Colleen Stanley trích dẫn cho thấy, tại American Express, nhóm tư vấn viên được đào tạo về EQ đã giúp doanh thu tăng hàng triệu đôla mỗi năm. Trong khi đó, L’Oréal ghi nhận doanh số trung bình của nhân viên được tuyển chọn theo năng lực cảm xúc cao hơn tới 90.000 đôla so với đồng nghiệp. Những con số này nói lên điều gì? Rằng EQ không chỉ làm cho ta dễ mến hơn, mà nó còn khiến doanh nghiệp có lãi hơn.

Điều đáng nói là, trí tuệ cảm xúc không phải là kỹ năng “bẩm sinh”. Chính vì vậy, Stanley cũng đưa ra hướng dẫn cần thiết để mỗi người đều có thể tự rèn luyện EQ trong môi trường kinh doanh khốc liệt chính là biết nhận diện cảm xúc thật của mình khi bị từ chối hay áp lực. Nếu rơi vào tình trạng đó bạn có thể:

- Tạm dừng trước khi phản ứng, thay vì phản ứng theo bản năng.

- Đặt câu hỏi để thấu hiểu, thay vì chỉ chăm chăm bảo vệ quan điểm.

- Và quan trọng nhất, biết kết nối bằng sự chân thành, không bằng chiêu trò.

Chính sự điềm tĩnh, kiên nhẫn và đồng cảm ấy sẽ giúp các nhà lãnh đạo đưa ra quyết định sáng suốt hơn, giúp đội ngũ gắn kết hơn và giúp khách hàng cảm thấy được tôn trọng. Đó cũng là nền tảng của mọi thương vụ thành công.

Mọi người đều có thể tự rèn luyện EQ trong môi trường kinh doanh khốc liệt. Ảnh: Freepik

Stanley cho rằng: Khi cảm xúc tăng cao, trí tuệ sẽ giảm xuống. Một nhân viên bán hàng có thể được huấn luyện để phản biện, để xử lý từ chối, nhưng nếu họ không làm chủ được cảm xúc khi bị khách hàng phản ứng gay gắt, mọi kỹ thuật đều vô nghĩa. Vì thế, bà khẳng định, đào tạo kỹ năng bán hàng mà bỏ qua đào tạo cảm xúc cũng giống như dạy người ta lái xe mà không dạy cách phanh.

Điều khiến Trí tuệ cảm xúc trong kinh doanh khác biệt là sự kết hợp giữa lý thuyết tâm lý học và thực tiễn kinh doanh. Colleen Stanley mang đến góc nhìn mới mẻ: muốn bán được hàng, phải học cách “bán cảm xúc” trước khi bán sản phẩm. Người có EQ cao không chỉ giỏi nói, mà họ còn giỏi lắng nghe. Họ không chỉ chốt được hợp đồng, mà còn chạm đến trái tim của khách hàng. Và có lẽ, đó chính là “lợi nhuận từ cảm xúc” - thứ lợi nhuận không thể đo bằng con số, nhưng lại là nền tảng cho mọi giá trị lâu dài trong kinh doanh.