Khai quật hộp sọ bất thường bị đập vỡ cách đây 6.200 năm

TPO - Các nhà khảo cổ học ở Iran đã khai quật được hộp sọ bất thường của một phụ nữ trẻ đã chết trong một vụ tai nạn đau thương cách đây hơn 6.000 năm. Hộp sọ hình nón của người phụ nữ cho thấy cô đã bị giết bởi một vật thể có cạnh rộng, nhanh chóng kết thúc cuộc đời ngắn ngủi của cô.

Một phụ nữ trẻ với hộp sọ được biến đổi đã được chôn cất cùng với những người khác tại một nghĩa trang thời tiền sử ở Iran. (Ảnh: Dự án thời tiền sử Zohreh)

"Chúng tôi biết người phụ nữ này đã bị gãy xương vào những giây phút cuối đời, nhưng chúng tôi không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy có người cố ý đánh cô ấy", tác giả chính của nghiên cứu, Mahdi Alirezazadeh, nhà khảo cổ học thời tiền sử tại Đại học Tarbiat Modares ở Iran, cho biết.

Alirezazadeh và Hamed Vahdati Nasab, giáo sư khảo cổ học tại Đại học Tarbiat Modares, đã trình bày chi tiết phân tích của họ về bộ xương thời đại đồ đồng từ nghĩa trang Chega Sofla trong một nghiên cứu vừa được công bố trên Tạp chí Khảo cổ học xương quốc tế .

Chega Sofla là một địa điểm khảo cổ học có niên đại thiên niên kỷ thứ năm trước Công nguyên ở phía tây Iran, phía bắc của Vịnh Ba Tư. Nghĩa trang thời tiền sử tại địa điểm này bao gồm cả các ngôi mộ đơn lẻ và các ngôi mộ chung có thể là mộ gia đình. Khu vực này đã có người ở vào khoảng năm 4700 đến 3700 trước Công nguyên, đó là một "thiên niên kỷ đầy biến cố".

Hộp sọ bất thường của một phụ nữ trẻ

Trong hơn một thập kỷ, các nhà nghiên cứu thuộc Dự án Tiền sử Zohreh, do nhà khảo cổ học Abbas Moghaddam dẫn đầu, đã khai quật và nghiên cứu Chega Sofla. Tại đó, họ phát hiện ra những ví dụ lâu đời nhất thế giới về công trình xây dựng lăng mộ bằng gạch, cùng với hơn một chục hộp sọ dài. Một trong những hộp sọ khác thường có dấu hiệu của bạo lực: một vết nứt hình tam giác dọc theo bên trái đầu.

Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã trình bày chi tiết về chấn thương đã giết chết một phụ nữ trẻ - được gọi là BG1.12 - vào khoảng 6.200 năm trước.

Khi còn nhỏ, người phụ nữ trẻ này đã phải chịu đựng việc băng bó hộp sọ, có thể bao gồm việc quấn một đoạn vải quanh hộp sọ đang phát triển của trẻ em để cố ý thay đổi hình dạng. Khi thực hiện trong nhiều năm, việc băng bó hộp sọ sẽ tạo ra một cái đầu dài, gần như hình nón.

Alirezazadeh và Nasab đã sử dụng các bản quét CT (chụp cắt lớp vi tính) để xác định một vết nứt trên hộp sọ của BG1.12 và để quan sát kỹ độ dày của cả xương sọ và diploe, phần xương xốp đóng vai trò như một bộ giảm xóc. Họ phát hiện ra rằng xương của chúng mỏng hơn bình thường, như dự kiến đối với một người có hộp sọ đã được biến đổi nhân tạo. Do đó, các nhà nghiên cứu đã viết, khả năng chịu đựng các lực bên ngoài của hộp sọ của người phụ nữ này, chẳng hạn như một cú đánh chấn thương, có thể yếu hơn so với hộp sọ bình thường.

Vết nứt hình tam giác mà các nhà nghiên cứu xác định trên hộp sọ của BG1.12 kéo dài từ phía trước sang bên trái đầu của cô. "Một lực mạnh do một vật thể có cạnh rộng tác động vào hộp sọ của người phụ nữ trẻ này trong những giây phút cuối đời", các nhà nghiên cứu viết, mặc dù không rõ liệu cô ấy có bị ai khác giết hay bị thương trong một vụ tai nạn.

Vì người phụ nữ trẻ này được chôn cùng nhiều người khác trong một ngôi mộ tập thể nên phần còn lại của bộ xương vẫn chưa được xác định. Đây là hạn chế đang cản trở việc nghiên cứu sâu hơn về những khoảnh khắc cuối cùng của người phụ nữ này.