Nồng độ CO₂ trong khí quyển cao vượt mọi thời

Nồng độ khí carbon dioxide (CO₂) trong khí quyển Trái đất vừa vượt mốc 430 phần triệu (ppm), mức cao nhất từng được ghi nhận trong lịch sử nhân loại.

Theo thông tin từ Viện Hải dương học Scripps (Mỹ), mức trung bình hằng tháng của CO₂ trong tháng 5-2025 đã đạt 430,2 ppm, tăng 3,5 ppm so với cùng kỳ năm ngoái và là mức cao nhất kể từ khi các phép đo chính xác được bắt đầu cách đây 67 năm. 

Trong khi đó Phòng thí nghiệm Giám sát toàn cầu của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) cũng báo cáo mức CO₂ trung bình tháng là 430,5 ppm.

CO₂ là khí nhà kính chính do con người tạo ra, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Khi tích tụ trong khí quyển, CO₂ tạo hiệu ứng giữ nhiệt, giống như một tấm chăn phủ kín Trái đất, khiến nhiệt độ toàn cầu tăng lên và kéo theo hàng loạt hệ quả: thay đổi thời tiết, sóng nhiệt, hạn hán, cháy rừng, mưa lớn, lũ lụt và axit hóa đại dương.

Tình trạng này đe dọa nghiêm trọng đến các hệ sinh thái biển khi làm suy yếu khả năng hình thành vỏ cứng của sinh vật như san hô và giáp xác.

Các phép đo được thực hiện tại Đài quan sát Mauna Loa, nằm ở độ cao 3.400m trên sườn núi lửa Mauna Loa (Hawaii, Mỹ), nơi được xem là tiêu chuẩn vàng trong giám sát khí CO₂ toàn cầu. Đây cũng là nơi nhà khoa học Charles David Keeling, cha đẻ của đường biểu diễn Keeling nổi tiếng, bắt đầu theo dõi nồng độ CO₂ từ năm 1958.

Các nhà khoa học ước tính nồng độ CO₂ hiện tại tương đương với thời kỳ cách đây khoảng 4,1-4,5 triệu năm, được gọi là “Tối ưu khí hậu Pliocen”. Khi đó, nhiệt độ toàn cầu cao hơn hiện nay khoảng 3,9°C và mực nước biển cao hơn tới 24m. Các khu vực vốn là lãnh nguyên băng giá ngày nay từng được bao phủ bởi rừng rậm.

Một trong những đặc điểm đáng chú ý là chu kỳ CO₂ tại Bắc bán cầu. Nồng độ khí này thường thấp nhất vào tháng 9, khi thực vật hấp thụ CO₂ để phát triển, và đạt đỉnh vào tháng 5, trước khi cây cối bắt đầu tái hấp thụ khí trong mùa hè. Chính vì vậy, tháng 5 luôn là thời điểm ghi nhận nồng độ CO₂ cao nhất trong năm.

Dù nồng độ CO₂ hiện tại chưa gây tác hại trực tiếp đến sức khỏe con người, nhưng ở mức cao hơn (trên 1.000 ppm), CO₂ có thể ảnh hưởng đến nhận thức, gây buồn ngủ, buồn nôn, và ở mức cực cao (40.000 ppm) có thể đe dọa tính mạng.

Giới khoa học cảnh báo, nếu không có hành động cắt giảm mạnh lượng phát thải, nồng độ CO₂ sẽ tiếp tục tăng và đẩy Trái đất đến những kịch bản khí hậu không thể đảo ngược.