Vì sao sức khỏe tổng quát bình thường mà 2 năm rồi chưa có con?

'Hai vợ chồng em đi khám sức khỏe tổng quát, kết quả đều bình thường, nhưng hơn 2 năm vẫn chưa có con. Bác sĩ có thể tư vấn giúp không ạ?'. (Trâm, 30 tuổi, TP.HCM).

Bác sĩ Phan Thị Thu Thảnh - Phó Đơn nguyên Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Phương Nam (IVF Phương Châu Sài Gòn) trả lời: Chào Trâm, câu hỏi của em cũng là thắc mắc của nhiều cặp vợ chồng trẻ hiện nay. Thực tế, sức khỏe tổng quát “bình thường” không đồng nghĩa với khả năng sinh sản tốt. Việc có con phụ thuộc vào nhiều yếu tố riêng của hệ sinh sản nam và nữ như chất lượng trứng, tinh trùng, tình trạng vòi trứng, tử cung, hoặc sự rụng trứng - những điều này thường không được kiểm tra trong khám sức khỏe tổng quát thông thường. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần phân biệt giữa sức khỏe tổng quát và sức khỏe sinh sản.

Sức khỏe tổng quát bình thường không đồng nghĩa với khả năng sinh sản tối ưu

Một buổi khám sức khỏe tổng quát định kỳ thường tập trung vào các chỉ số chung như huyết áp, đường huyết, mỡ máu, chức năng gan, thận... nhằm mục đích tầm soát các bệnh lý mạn tính hoặc các vấn đề sức khỏe phổ biến. Kết quả “bình thường” ở đây khẳng định cơ thể bạn đang vận hành tốt ở các phương diện đó, nhưng lại chưa đủ để đánh giá một chức năng chuyên biệt và phức tạp như khả năng sinh sản.

Khả năng thụ thai thành công phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố riêng về hệ sinh sản của cả người vợ và người chồng, những yếu tố này thường không được kiểm tra trong một gói khám tổng quát. Tại IVF Phương Châu Sài Gòn - Bệnh viện Phương Nam, các bác sĩ thường khuyến cáo các cặp vợ chồng mong con thực hiện khảo sát sức khỏe sinh sản toàn diện bao gồm:

Đối với người vợ: Cần đánh giá sâu hơn về dự trữ buồng trứng (chỉ số AMH), siêu âm đếm số lượng nang noãn, hoạt động nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, sự thông suốt của vòi trứng, và tình trạng của tử cung. Một phụ nữ có thể hoàn toàn khỏe mạnh nhưng lại gặp vấn đề như tắc vòi trứng, dự trữ buồng trứng suy giảm sớm, hoặc niêm mạc tử cung mỏng - những nguyên nhân tiềm ẩn gây khó khăn cho việc thụ thai.

Đối với người chồng: Sức khỏe sinh sản của nam giới không chỉ thể hiện qua thể lực bên ngoài. Yếu tố quyết định nằm ở chất lượng tinh trùng, được đánh giá qua tinh dịch đồ. Một người đàn ông khỏe mạnh vẫn có thể có mật độ tinh trùng thấp, độ di động kém hoặc tỷ lệ tinh trùng dị dạng cao.

Đây chính là “khoảng trống” mà việc khám sức khỏe tổng quát bỏ lại. Rất nhiều cặp đôi hoàn toàn khỏe mạnh về thể chất nhưng lại đang đối mặt với những rào cản vô hình này.

Ngoài ra, lối sống hiện đại cũng góp phần làm tăng tỷ lệ hiếm muộn: kết hôn muộn, căng thẳng, thiếu ngủ, ít vận động, tiếp xúc với hóa chất, rượu bia hoặc thuốc lá... đều ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện nay khoảng 7,7% (hơn 1 triệu) các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản tại Việt Nam gặp khó khăn trong việc có con.

Lời khuyên từ bác sĩ

Trường hợp của 2 vợ chồng em đã qua hơn 2 năm mong con, việc cần làm ngay lúc này là đến các trung tâm hỗ trợ sinh sản hoặc bệnh viện có chuyên khoa Hiếm muộn để được thăm khám chuyên sâu. Các bác sĩ sẽ chỉ định những xét nghiệm cần thiết (nội tiết tố, siêu âm, chụp tử cung vòi trứng cho vợ; tinh dịch đồ cho chồng...) để tìm ra nguyên nhân chính xác.

Hành trình tìm con đôi khi cần nhiều kiên nhẫn, nhưng y học hiện đại đã có rất nhiều tiến bộ. Việc chẩn đoán sớm và can thiệp đúng phương pháp sẽ giúp vợ chồng em tiết kiệm thời gian, chi phí và sớm chạm đến ước mơ làm cha mẹ.

Chúc 2 vợ chồng em sớm có tin vui!