Phát minh lưỡi nhân tạo có thể cảm nhận độ cay của thức ăn

Các nhà khoa học vừa phát triển một loại lưỡi nhân tạo có khả năng đo chính xác mức độ cay của thức ăn, mở ra hướng đi mới cho việc giám sát vị giác mà không cần đến con người.

Các nhà khoa học Trung Quốc vừa mang đến tin vui dành cho những người không chịu được vị cay, đó là một miếng vuông trong suốt đơn giản có thể nhanh chóng xác định xem món cà ri hay nước sốt nào đó là nhẹ nhàng hay thực sự cay.

Mẫu thử nghiệm này có thể phát hiện capsaicin - hợp chất chính tạo vị cay trong ớt - ở mức tương đương khả năng cảm nhận của con người. Không chỉ vậy, nó còn nhận diện các hợp chất khác gây cảm giác châm chích, tê rát hay nóng bỏng, thường có trong tiêu đen, tỏi…

Tiến sĩ Weijun Deng, tác giả chính tại Viện Công nghệ Thượng Hải, cho biết: "Lưỡi nhân tạo linh hoạt này có tiềm năng lớn trong việc đánh giá độ cay, đặc biệt cho các thiết bị giám sát vị giác di động".

Nhóm nghiên cứu đã vận dụng một mẹo quen thuộc - dùng sữa làm dịu vị cay - khi thiết kế lưỡi nhân tạo. Ví dụ, khi ăn cà ri cay và uống một thìa sữa chua bạc hà, các hợp chất capsaicin gây cay sẽ được protein casein trong sữa trung hòa.

Dựa trên hiện tượng này, các nhà khoa học đã tạo ra một màng mỏng từ chất gel điện hóa, bổ sung casein dưới dạng bột sữa tách béo. Họ nhận thấy khi các hợp chất cay tiếp xúc với "lưỡi", dòng điện chạy qua màng giảm xuống, phản ánh mức độ cay của thực phẩm.

Thử nghiệm ban đầu cho thấy vật liệu này phản ứng với nồng độ cay từ mức khó nhận biết cho đến mức gây đau, đồng thời phát hiện thành công các hợp chất hăng, cay có trong các nguyên liệu quen thuộc như gừng, củ cải cay, tỏi và hành.

Nhóm nghiên cứu tiếp tục thử nghiệm lưỡi nhân tạo trên tám loại ớt và tám món cay, bao gồm nhiều loại nước sốt. Một nhóm người thử nếm cũng đánh giá độ cay của cùng các món ăn này. Kết quả cho thấy dữ liệu từ lưỡi nhân tạo khớp khá tốt với đánh giá của con người.

Theo các nhà khoa học, thiết bị này có thể xác định nhanh độ cay của thực phẩm mà không làm "nguy hại" đến vị giác.

"Lưỡi nhân tạo dạng gel trong nghiên cứu này dễ chế tạo, chi phí thấp, cung cấp phương pháp thuận tiện để đo nồng độ các hợp chất cay, hăng", họ viết trên tạp chí ACS Sensors.

Hiện nay, việc đo các hợp chất vị trong thực phẩm vẫn đòi hỏi thí nghiệm viên chuyên nghiệp và thiết bị phòng thí nghiệm phức tạp. Một số nhóm nghiên cứu khác cũng đang phát triển lưỡi nhân tạo có khả năng đo vị ngọt và umami (vị của bột ngọt).

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng phát minh này có thể trở thành thiết bị giám sát vị giác di động, đặc biệt hữu ích với những người sợ cay. Ngoài ra, nó còn có tiềm năng ứng dụng cho robot hình người di động hoặc bệnh nhân mất vị giác.