Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ cần nhà chọc trời và ưu đãi thuế

(Dân trí) - “Một trung tâm tài chính quốc tế thành công không chỉ cần tòa nhà chọc trời và ưu đãi thuế, mà quan trọng hơn là một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định, dễ dự đoán”, Tiến sĩ Nguyễn Văn Cương nói.

Sáng 3/10, Bộ Tư pháp tổ chức tọa đàm “Khung pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam”, nhằm hoàn thiện các dự thảo nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết 222/2025 của Quốc hội.

Để Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đi vào hoạt động, Chính phủ sẽ ban hành 8 nghị định liên quan đến lập và vận hành trung tâm. Đó là các nghị định hướng dẫn về chính sách tài chính như thuế, ưu đãi, chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn, thành viên, chính sách ngoại hối, ngân hàng, tổ chức tín dụng, chính sách xuất nhập cảnh, chính sách xuất nhập khẩu, phân phối hàng hóa và dịch vụ, sàn giao dịch, nền tảng giao dịch, chính sách cư trú, lao động, việc làm, chính sách đất đai, giải quyết tranh chấp…

Đến nay, Bộ Tư pháp đã thẩm định 6 dự thảo nghị định, 2 dự thảo đang được các bộ, ngành xây dựng.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh cơ chế, chính sách và thủ tục hành chính về đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm tài chính quốc tế phải thực sự vượt trội và thông thoáng.

Ông đơn cử, việc tiếp cận đất đai không nên phức tạp mà cần được đơn giản hóa, coi ban quản lý trung tâm như ban quản lý khu công nghiệp, có quyền cấp đất, cấp phép nhanh chóng khi nhà đầu tư đủ điều kiện.

Nêu ý kiến tại tọa đàm, Tiến sĩ Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) phân tích, Trung tâm tài chính quốc tế là một khu vực (thường tập trung ở một thành phố hoặc đặc khu), nơi hội tụ các dịch vụ tài chính toàn cầu như ngân hàng, bảo hiểm, thị trường vốn, quản lý quỹ, tài chính phái sinh, tài sản số, fintech (công nghệ tài chính), trọng tài thương mại quốc tế…

Trung tâm tài chính quốc tế đóng vai trò như “điểm trung chuyển” của dòng vốn, công nghệ tài chính và nhân lực chất lượng cao, có sức lan tỏa vượt phạm vi quốc gia.

“Một trung tâm tài chính quốc tế thành công không chỉ cần tòa nhà chọc trời và ưu đãi thuế, mà quan trọng hơn là một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định, dễ dự đoán, gắn kết với thông lệ quốc tế và đủ linh hoạt để thích ứng với sự thay đổi của công nghệ tài chính toàn cầu”, ông Cương bày tỏ và nhấn mạnh nơi đây cần tránh bị coi là “thiên đường thuế”, gắn ưu đãi thuế với đích đến cụ thể.

Khung pháp lý phải đáp ứng được những yêu cầu cơ bản như bảo đảm niềm tin pháp lý (legal certainty) cho doanh nghiệp và nhà đầu tư toàn cầu; tạo môi trường cạnh tranh công bằng và cơ chế giải quyết tranh chấp độc lập, đáng tin cậy.

Đi liền với đó là sự linh hoạt, thích ứng nhanh với đổi mới công nghệ (fintech, tài sản số, trí tuệ nhân tạo); kết nối quốc tế thông qua tương thích chuẩn mực toàn cầu (FATF, IOSCO, Basel, IAIS…), theo phân tích của ông Cương.

Đà Nẵng và TPHCM đã sẵn sàng

Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh thông tin, Đà Nẵng đang tích cực chuẩn bị cơ sở vật chất, quỹ đất để sau khi các nghị định có hiệu lực sẽ tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược.

Trước mắt, Đà Nẵng đã thống nhất sử dụng một tòa nhà 20 tầng tại khu công viên phần mềm số 2 làm Trung tâm tài chính quốc tế.

“Khi chúng ta chưa có nguồn thu thì thành phố sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền để hỗ trợ cả về cơ sở vật chất, chi phí hoạt động cho cơ quan giám sát, Trung tâm trọng tài quốc tế, toà chuyên biệt để triển khai đồng bộ”, ông Minh cho hay.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, thành viên tổ công tác tham mưu xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM, thông báo đã quy hoạch không gian hơn 800ha xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM, trong đó khu lõi rộng 9,2ha đặt ở Thủ Thiêm.

Nhiều tập đoàn tài chính quốc tế trên thế giới đã đặt vấn đề đầu tư nguồn vốn, hạ tầng vào khu lõi này với tổng vốn đầu tư cam kết hơn 7 tỷ USD.

TPHCM định hướng đây là trung tâm về công nghệ, tài chính toàn diện, có đầy đủ những dịch vụ tài chính, kể cả truyền thống lẫn hiện đại để tạo ra sự khác biệt so với các Trung tâm tài chính quốc tế truyền thống hiện tại trên thế giới và khu vực.

Ngoài ra, TPHCM đã chủ động liên hệ, hợp tác với những tập đoàn lớn trên thế giới như Nasdaq (Mỹ), các tập đoàn tài chính lớn và họ đã cam kết hỗ trợ xây dựng những sàn giao dịch hiện đại.

“TPHCM đang chuẩn bị cho việc ký biên bản ghi nhớ với những đối tác này và khi thành lập Trung tâm tài chính quốc tế xong thì sẽ tiến hành triển khai thực tế theo kế hoạch, vận hành các sàn này trong năm 2026”, ông Huân cho hay.