Tại sao người gầy, ít ăn dầu mỡ nhưng mỡ máu vẫn cao?

Nhiều người nghĩ rằng ăn nhiều dầu mỡ, thừa cân mới gây ra tình trạng mỡ máu. Tuy nhiên chuyên gia cho hay thực tế nhiều người gầy, ít ăn dầu mỡ cũng có tình trạng tăng mỡ máu. Nguyên nhân do đâu?

Vì sao người gầy, ít ăn dầu mỡ vẫn có mỡ máu cao?

Bác sĩ Dương Minh Tuấn, khoa nội tiết - đái tháo đường Bệnh viện Bạch Mai, cho biết thời gian gần đây, bác sĩ thường xuyên khám cho những trường hợp còn trẻ nhưng mỡ máu rất cao.

Trong đó có những trường hợp bệnh nhân khẳng định ăn uống rất ít dầu mỡ, thể trạng gầy nhưng mỡ máu cao gần chạm ngưỡng viêm tụy cấp. 

Trong số này có trường hợp nữ bệnh nhân 42 tuổi làm nghề kinh doanh tự do. Bệnh nhân chia sẻ không uống rượu, ăn rất ít đồ ăn dầu mỡ nhưng lại rất thích đồ ngọt.

Bệnh nhân cho biết thường ăn chè ngọt, bánh kẹo và mỗi sáng sẽ uống một ly cà phê sữa đá. "Đây chính là nguyên nhân khiến mỡ máu bệnh nhân cao", bác sĩ Tuấn nhận định.

Kết quả khám và xét nghiệm khiến bệnh nhân không khỏi bất ngờ. Khi cầm đơn thuốc trên tay, bệnh nhân ra về nhưng vẫn còn lấn cấn nên đã quay lại hỏi. Khi nghe bác sĩ nói lý do, bệnh nhân đã "ngã ngửa" vì không ngờ đồ ngọt làm tăng mỡ máu.

Theo bác sĩ Tuấn, việc ăn nhiều đồ ngọt (nước ngọt, bánh kẹo, chè…) làm gan phải làm việc nhiều hơn để xử lý lượng đường dư thừa. Khi đường quá nhiều, gan sẽ chuyển đường thành mỡ rồi "đẩy" lượng mỡ này vào máu dưới dạng triglyceride.

"Đặc biệt đường fructose (trong nước ngọt, siro, trái cây sấy…) còn biến thành mỡ nhanh hơn, khiến mỡ máu tăng vọt và dễ gây gan nhiễm mỡ", bác sĩ Minh Tuấn lưu ý.

Qua trường hợp của nữ bệnh nhân trên, bác sĩ Tuấn khuyến cáo: "Đừng nghĩ rằng chỉ cần "ăn ít mỡ" là an toàn, bởi nếu vẫn tiêu thụ nhiều đồ ngọt, gan sẽ tiếp tục biến đường thành mỡ và đẩy chỉ số triglyceride lên cao".

Ngoài ra không ít những trường hợp đã ăn uống điều độ, tập luyện đầy đủ mà triglyceride vẫn cao. Khi đó cần nghĩ ngay tới nguyên nhân di truyền và đi khám chuyên sâu để được chẩn đoán chính xác.

"Đừng bao giờ nghĩ mình còn trẻ hay mình không béo thì sẽ miễn nhiễm, vì giờ mỡ máu cao có thể xuất hiện ở bất cứ ai", bác sĩ Tuấn nhắn nhủ.

Nên ăn gì khi mỡ máu cao?

Theo bác sĩ Trần Văn Chiển - khoa đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, rối loạn chuyển hóa lipid máu, còn gọi là rối loạn mỡ máu, là một trong các triệu chứng quan trọng của hội chứng chuyển hóa, có thể trực tiếp gây nên một số bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe như xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, viêm tụy, đột quỵ não...

"Nguồn gốc rối loạn mỡ trong máu chủ yếu là từ thực phẩm, người bị rối loạn chuyển hóa lipid máu ngoài việc sử dụng thuốc còn cần phải có một chế độ ăn uống hợp lý kết hợp việc luyện tập thể dục thể thao thường xuyên. 

Trên thực tế có nhiều loại thực phẩm khi ăn vào còn có tác dụng giảm lipid máu, đôi khi không cần sử dụng tới thuốc nếu bị rối loạn lipid máu nhẹ", bác sĩ Chiển cho hay.

Theo bác sĩ Chiển, một số loại thực vật, hoa quả chúng ta nên dùng khi mỡ máu cao như tỏi, quả cà, hành tây, đậu tương, dưa leo, rong biển, ớt, súp lơ, mướp đắng, táo, chuối, kiwi,….

Trong đó tỏi có thể làm tăng HDL-cholesterol, có tác dụng giảm cholesterol, triglycecid, LDL-cholesterol máu và dự phòng xơ vữa động mạch, ngăn chặn quá trình hình thành cục máu đông, là một gia vị rất có giá trị trong việc dự phòng các bệnh tim mạch. 

Tuy nhiên ăn tỏi không đúng cũng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ, thường xuyên ăn tỏi dễ dẫn đến viêm mí mắt hoặc viêm kết mạc.

Ngoài tính kích thích của tỏi còn có tính ăn mòn, nếu ăn quá nhiều có thể tổn thương niêm mạc dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày. Do đó, bệnh nhân có bệnh dạ dày và các chứng viêm ở mắt không nên dùng.

Hoặc đậu tương cũng là thực phẩm rất tốt cho người mỡ máu. Nghiên cứu chỉ ra rằng ăn 100g đậu tương mỗi ngày, cholesterol máu có thể giảm khoảng 20%, đặc biệt là giảm rất rõ nồng độ LDL- cholesterol. 

Hơn nữa, đậu tương còn là nguồn bổ sung protein rất tốt cho cơ thể và ít chất béo nên rất tốt cho sức khỏe tim mạch.

Táo có tác dụng giảm mỡ máu do chứa nhiều pectin, là một loại chất xơ tan trong nước, pectin đã được chứng minh là làm giảm nồng độ cholesterol trong máu. 

Cơ chế xuất hiện là tăng độ nhớt trong đường ruột, dẫn đến một sự giảm hấp thụ cholesterol từ mật hoặc thực phẩm. Nhưng trong táo cũng chứa nhiều đường, nên bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường không nên dùng quá nhiều.