Rối loạn nội tiết ở trẻ tuổi dậy thì

Con gái tôi gần 12 tuổi. Cháu cao 1,61m và nặng 54kg. Cháu mới dậy thì và có kinh nguyệt trong 2 tháng gần đây. Tuy nhiên chu kỳ kinh lần 2 kéo dài hơn 10 ngày.

Tôi băn khoăn không biết có phải do mới có kinh nguyệt nên con tôi bị vậy, hay con tôi có vấn đề về sức khỏe sinh sản? Ở trẻ em và tuổi dậy thì, có những dấu hiệu nào cho thấy trẻ đang gặp vấn đề về sức khỏe sinh sản hoặc rối loạn nội tiết tố mà cha mẹ cần lưu ý, thưa bác sĩ?

Bạn đọc M.Tr

- TS Trần Thị Thu Hà (Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM) trả lời:

Ở 2-3 năm đầu sau khi có kinh lần đầu, chu kỳ kinh nguyệt thường không đều và có thể kéo dài hơn bình thường. Nguyên nhân là do trục hạ đồi - tuyến yên - buồng trứng chưa hoạt động ổn định, dẫn đến hiện tượng chu kỳ kinh không phóng noãn.

Chu kỳ kinh bình thường ở tuổi vị thành niên từ 21-45 ngày (có thể chưa ổn định). Số ngày hành kinh thường từ 2-7 ngày, nhưng có thể kéo dài hơn trong những năm đầu.

Một kỳ kinh kéo dài hơn 10 ngày nếu chỉ xảy ra thỉnh thoảng trong giai đoạn đầu thì chưa hẳn là bất thường nghiêm trọng. Tuy nhiên cần theo dõi thêm.

Cha mẹ nên đưa con đến khám bác sĩ sản phụ khoa hoặc phòng khám dành cho tuổi dậy thì nếu thấy trẻ có một trong những dấu hiệu sau: kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày lặp đi lặp lại nhiều chu kỳ, hoặc chảy máu quá nhiều (thay băng hơn 1 lần/2 giờ, hoặc có cục máu đông lớn); kinh nguyệt không xuất hiện hơn 90 ngày sau lần có kinh đầu tiên; triệu chứng thiếu máu: mệt mỏi, chóng mặt, da xanh, nhịp tim nhanh.

Dấu hiệu rối loạn nội tiết: mọc nhiều lông mặt, lông ngực, mụn trứng cá nặng, rụng tóc, tăng cân nhanh hoặc béo phì trung tâm (tụ mỡ vùng bụng). Dấu hiệu dậy thì sớm bất thường hoặc muộn: phát triển tuyến vú dưới 8 tuổi hoặc hơn 13 tuổi chưa dậy thì; chiều cao, cân nặng thay đổi bất thường (tăng nhanh quá mức hoặc chậm phát triển).

Các bậc cha mẹ nên ghi nhật ký kinh nguyệt của trẻ, theo dõi dấu hiệu thiếu máu (mệt, xanh xao). Nên duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, tránh tăng cân quá mức (vì béo phì liên quan hội chứng buồng trứng đa nang - PCOS), khuyến khích trẻ vận động thể chất, ngủ đủ giấc.

Con gái bạn mới dậy thì, kinh nguyệt kéo dài hơn 10 ngày trong vài chu kỳ đầu thường do rối loạn phóng noãn sinh lý, không hẳn là bệnh lý. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, nặng dần hoặc có kèm các dấu hiệu cảnh báo kể trên thì nên đưa trẻ đi khám để loại trừ rối loạn nội tiết hoặc bệnh lý phụ khoa.