Người hóc dị vật cao 1,7m, người 'nấm lùn' sơ cứu bằng cách nào?

Người hóc dị vật cao 1,7m, người sơ cứu là 'nấm lùn' thì làm cách nào? Làm gì khi bị bỏng nước sôi, bỏng nhiệt lạnh? Xử trí sao khi bị ong đốt? Rắn cắn có nên chữa mẹo?...

Rất nhiều tình huống chúng ta có thể không may gặp phải trong cuộc sống đã được các chuyên gia từ Công ty TNHH Dịch vụ y tế lao động Miền Nam và Công ty cổ phần Y khoa NQ hướng dẫn cách xử lý. Chương trình do báo Tuổi Trẻ phối hợp tổ chức sáng 18-9 mang tên "Sơ cấp cứu ban đầu".

Thực hành sơ cấp cứu, phát hiện mình lầm tưởng nhiều thứ

Theo thạc sĩ Lê Thanh Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ y tế lao động Miền Nam, trong cuộc sống chúng ta gặp phải nhiều tình huống nguy hiểm như bị thương, bỏng, đuối nước, hóc dị vật… Việc trang bị kiến thức và kỹ năng sơ cấp cứu có thể cứu sống nạn nhân, ngăn ngừa tình trạng xấu đi và thúc đẩy phục hồi trước khi nhân viên y tế có mặt.

Các chuyên gia đã diễn giải những trường hợp cần xử trí kịp thời như băng bó vết thương, cầm máu tạm thời, cố định gãy xương tạm, cấp cứu ngưng tim, xử lý bỏng…

Mỗi tình huống, chuyên gia nêu rõ nguyên tắc, phương tiện băng bó và kỹ thuật băng đúng, vận chuyển nạn nhân an toàn để cấp cứu ban đầu.

Với phần sơ cứu khi bị thương, thạc sĩ Đinh Hoàng Hải, giảng viên bộ môn cấp cứu ngoại viện Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, đã chỉ ra những nguyên tắc và hướng dẫn thực hành. Khi nạn nhân chảy máu liên tục, cần cầm máu ngay bằng vải sạch, băng hoặc gạc vô trùng...

Cán bộ nhân viên báo Tuổi Trẻ và các bạn trẻ làm việc ở cao ốc đối tác của báo Tuổi Trẻ chia sẻ có nhiều tình huống họ đã lầm tưởng về sơ cấp cứu.

Một bạn cho biết cứ nghĩ rằng khi có người ngất xỉu, chỉ cần dùng tay nhồi mạnh phần ngực là nạn nhân sẽ hồi tỉnh.

Tuy nhiên theo chuyên gia, tình trạng ngưng tim hoặc đột quỵ do nhiều nguyên nhân. Chúng ta cần đặt nạn nhân nằm ngửa, lắc hoặc gọi, kiểm tra mạch, nhịp tim. Sau đó hô hấp nhân tạo, ép tim ngoài lồng ngực nếu có biểu hiện ngưng tim, nới lỏng, cởi bớt trang phục cho nạn nhân dễ thở…

Hoặc khi có người bị rắn cắn, nhiều lầm tưởng cần băng garo thật chặt nhưng làm như vậy dễ tắc nghẽn lưu thông máu, gây hoại tử. Ta không nên chữa mẹo, mà cần giúp nạn nhân hạn chế nọc độc phát tán, dùng băng chun giãn hoặc băng vải quấn chặt khu vực bị rắn cắn rồi cố định bằng nẹp cứng và đưa đến cơ sở y tế.

Với việc sơ cứu hóc dị vật đường thở như khi bé đang ăn, người lớn không nên trúc đầu bé xuống ảnh hưởng cột sống cổ. Với trẻ sơ sinh, ta đặt bé nằm sấp trên cánh tay mình, vỗ lưng hoặc ấn ngực bằng hai ngón tay để đẩy hơi tống dị vật. Với trẻ lớn hơn, cho nằm trên mặt phẳng và ép bụng tống dị vật.

Với người cao lớn, người thấp bé hơn không thể nhấc lên và đặt nằm dốc đầu như với em bé. Ông Hòa cho biết khi đó cần để nạn nhân nằm ngửa, dùng tay ép ngực đẩy hơi ngược đẩy dị vật ra.

Vô cùng cần thiết, biết để kịp thời xử lý tình huống

Chị Nguyễn Tố Châu, quản lý dự án của Công ty Spring Production, cho biết đây là những kiến thức bổ ích. "Với kỹ năng và kỹ thuật ép tim, tôi nhận thấy mình cần lưu ý tốc độ xử lý bao nhiêu lần trong vòng một phút, kéo dài bao lâu để không làm tổn hại cơ thể bệnh nhân", chị nói.

Qua buổi tập huấn, chị và các đồng nghiệp nhận thức rõ hơn về ý nghĩa của sơ cấp cứu ban đầu để ứng dụng giúp người khác.

Với nạn nhận bị điện giật, thạc sĩ Hòa lưu ý việc ngắt nguồn điện phải đề phòng trường hợp nạn nhân té ngã. "Nếu nạn nhân chưa ngưng tim ngưng thở và không nằm trong khu vực nguy hiểm, cần hạn chế di chuyển họ. Khi sơ cứu, ta phải kiểm tra các vết thương".

Nếu có người bị bỏng do lửa, nước sôi, ta đánh giá mức độ dựa trên độ sâu vết bỏng, nếu rát đỏ là cấp độ 1, nếu phồng là độ 2, bỏng sâu bên dưới và tươm nước là độ 3 phải nhập viện. Bỏng độ 4 sâu tới cơ xương, nguy cơ tử vong cao. Hoặc đánh giá dựa trên độ rộng các vùng cơ thể bị bỏng và cộng lại, phần trăm càng lớn bỏng càng nặng.

Ta xác định nếu người lớn bỏng dưới 10% là nhẹ và điều trị tại nhà, nặng hơn phải nhập viện.

Cách xử trí bỏng tại chỗ như khi nấu ăn, thạc sĩ Hòa lưu ý giảm nhiệt độ bằng cách ngâm rửa vết bỏng 15-30 phút trong nước sạch và nhiệt độ lý tưởng 16 - 20 độ. Nếu không có sẵn nước lạnh để xử trí, ta có thể nhúng nước sạch từ chậu nhà tắm và đắp khoảng 15 phút rồi đánh giá mức độ bỏng.

Tình trạng bỏng do nhiệt lạnh từ bình chữa cháy, ta xử trí vết bỏng với nước ấm. Không có nước ấm, ta lấy chăn, ga giường dày quấn nạn nhân và cho uống sữa ấm.