Ô tô hộp số CVT và hộp số tự động AT, loại nào bền hơn?

Cơ cấu chuyển số đơn giản, đều mang lại sự thuận tiện, thoải mái cho người lái, tuy nhiên ô tô dùng hộp số CVT hay ô tô số tự động AT bền bỉ hơn là vấn đề đang tạo ra nhiều tranh cãi từ phía những người dùng ô tô.

Cùng với ô tô số tự động - Automatic Transmission (AT), những năm gần đây ô tô hộp số vô cấp - Continuously Variable Transmission (CVT) xuất hiện ngày càng phổ biến trên thị trường ô tô Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới. Sự thay đổi về thị hiếu của người tiêu dùng cùng với áp lực cạnh tranh… khiến nhiều nhà sản xuất ô tô dần loại bỏ các phiên bản số sàn để phát triển các bản số tự động AT hoặc hộp số vô cấp CVT.

Tại Việt Nam, khoảng 3 năm gần đây một loạt mẫu mã ô tô, đặc biệt là các dòng ô tô phổ thông, xe cỡ nhỏ, cỡ trung… lần lượt chuyển sang sử dụng hộp số CVT, giúp số lượng ô tô hộp số CVT ngày càng áp đảo thị trường. Sau những mẫu mã như Mitsubishi Attrage, Honda City, Mitsubishi Outlander, Toyota Vios … Mới đây, thế hệ mới của Hyundai Accent đã loại bỏ hộp số tự động truyền thống để chuyển sang sử dụng hộp số vô cấp CVT. Bản nâng cấp của KIA Sonet cũng chuyển đổi từ hộp số tự động 7 cấp ly hợp kép (DCT) sang hộp số CVT…

Về cơ bản, ô tô hộp số CVT và hộp số tự động AT đều được thiết kế với cơ cấu chuyển số đơn giản đồng thời mang lại sự thuận tiện, thoải mái cho người lái. Tuy nhiên, hai loại hộp số này đều có khác biệt rõ ràng về cấu tạo, do đó đang tạo ra nhiều tranh cãi từ phía những người dùng ô tô khi bàn về độ bền bỉ.

Ô tô hộp số CVT êm ái nhưng "nhạy cảm"

Không giống như hộp số truyền thống, hộp số vô cấp CVT không có các cặp bánh răng tạo tỷ số truyền. CVT thường hoạt động trên một hệ thống puly (ròng rọc) và dây đai truyền cho phép thay đổi vô cấp và liên tục, không tách biệt riêng rẽ các số. Hầu hết hộp số CVT đều có ba phần cơ bản gồm: Đai truyền bằng kim loại hay cao su có công suất cao, một hệ puly có đầu vào thay đổi gắn với trục quay động cơ, một hệ puly đầu ra dẫn đến bánh xe.

Ưu điểm lớn nhất của CVT là mang lại trải nghiệm lái mượt mà, không có hiện tượng "giật cục" khi sang số. Cấu tạo đơn giản với dây đai kim loại và puly giúp hộp số nhẹ, tiết kiệm nhiên liệu, phù hợp khi vận hành trong đô thị. Tuy vậy, chính cơ chế dây đai và puly cũng là điểm yếu khiến ô tô hộp số CVT "nhạy cảm" hơn so với hộp số tự động AT truyền thống. Khi vận hành trong thời gian dài ở điều kiện tải nặng, leo dốc hoặc tăng tốc đột ngột, dây đai dễ bị mòn, trượt hoặc thậm chí hư hỏng. Thực tế, chi phí sửa chữa và thay mới hộp số CVT thường khá cao, thậm chí có trường hợp phải thay trọn bộ.

Ô tô hộp số tự động AT thiết kế cổ điển nhưng bền bỉ

Khác với hộp số CVT, hộp số tự động AT truyền thống là loại hộp số có thể tự động thay đổi tỉ số truyền động mà không cần bất kỳ sự can thiệp điều khiển nào từ người lái. Hộp số tự động AT với cơ chế bánh răng và bộ biến mô thủy lực đã được các nhà sản xuất phát triển, kiểm chứng qua hàng chục năm. Điểm mạnh của hộp số tự động AT nằm ở độ bền và khả năng chịu tải tốt, phù hợp với cả xe cỡ lớn, xe bán tải hay SUV 7 chỗ.

Dù sang số không mượt mà bằng hộp số CVT và tiêu hao nhiên liệu hơn, nhưng ô tô hộp số tự động AT lại ít khi gặp sự cố nghiêm trọng hơn. Nếu được bảo dưỡng đúng cách, hộp số tự động AT có thể hoạt động ổn định hàng trăm nghìn km mà không cần đại tu. Ngoài ra, chi phí sửa chữa, thay thế cũng thấp hơn so với hộp số CVT.

Hộp số CVT hay hộp số tự động AT bền bỉ hơn?

Theo các chuyên gia kỹ thuật về ô tô, nếu xét về mặt cấu tạo, hộp số tự động AT đơn giản hơn và các linh kiện của chúng bền hơn. Trong khi, hộp số CVT phụ thuộc rất nhiều vào việc bảo trì, dầu hộp số và phong cách lái xe. Ngay cả một sai sót nhỏ nhất cũng có thể dẫn đến hư hỏng hệ thống ngay lập tức.

Anh Huỳnh Quốc Đạt, kỹ thuật viên của một garage chuyên sửa chữa ô tô tại phường An Phú, TP.HCM cho biết: "Ô tô hộp số CVT thực sự vượt trội trong việc mang lại sự êm ái, ổn định… nhờ khả năng thay đổi tỷ số truyền mượt mà, nhưng độ bền của nó lại là một vấn đề khi rất nhạy cảm với nhiệt độ quá cao và thói quen đạp thốc ga của người lái. Nếu người lái liên tục đạp thốc ga khi muốn tăng tốc, hay vượt xe, dây đai và puly chịu áp lực lớn, dễ dẫn đến hiện tượng trượt, nóng dầu hộp số, giảm tuổi thọ linh kiện. Trong khi đó, hộp số tự động AT có thiết kế để chịu được tải trọng cao hơn, cũng như phù hợp với điều kiện vận hành khắc nghiệt hơn".

Có thể thấy, ô tô hộp số CVT và hộp số tự động AT đều có những ưu điểm, hạn chế riêng. Việc chọn loại hộp số nào còn tùy thuộc vào nhu cầu, điều kiện sử dụng xe. Nếu chọn thường xuyên đi lại trong đô thị, ô tô hộp số CVT đáp ứng tốt, mang lại sự êm ái và tiết kiệm nhiên liệu. Tuy nhiên, trong điều kiện vận hành khắc nghiệt, tải nặng hoặc đường dài… ô tô dùng hộp số tự động AT tỏ ra bền bỉ hơn, ít hư hỏng vặt và chi phí bảo trì hợp lý hơn. Dù vậy, không có loại hộp số nào "tuyệt đối bền", do đó người dùng nên cân nhắc kỹ thói quen lái xe và điều kiện vận hành trước khi quyết định chọn xe dùng loại hộp số phù hợp.