Những lưu ý trước khi xây nhà để tránh tranh chấp về sau

Gần đây, vụ việc xây nhà nhầm trên đất của người khác ở phường Thiên Hương, TP Hải Phòng thu hút nhiều sự chú ý. Theo phán quyết của tòa án tại phiên sơ thẩm hồi tháng 8, bên xây nhầm phải tháo dỡ toàn bộ công trình, trả lại thửa đất cho chủ sở hữu hợp pháp. Tuy nhiên, đến nay sau hơn một tháng, ngôi nhà hai tầng này vẫn tồn tại. Bên xây nhầm không đồng ý với bản án và đã kháng cáo.

Trên thực tế, việc xây dựng nhà nhầm hoặc lấn sang phần đất của các chủ sở hữu khác cũng không phải hiếm gặp. Sau khi đọc bài viết về vụ việc ở Hải Phòng, độc giả Túc Sơn cũng chia sẻ lại câu chuyện của mình vào năm 2016 khi phải đập bỏ căn nhà mới trị giá 700 triệu đồng mà hai vợ chồng tích góp mãi mới có tiền xây. Lý do là anh vô tình lấn sang đất hàng xóm 11 cm.

Để tránh xảy ra những trường hợp tranh chấp tương tự hoặc mâu thuẫn với hàng xóm, người chuẩn bị xây dựng nhà cần lưu ý thực hiện một số thủ tục về pháp lý, xác định ranh giới đất hay trao đổi cùng hàng xóm giáp ranh.

Theo KTS Huỳnh Xuân Hải (Công ty cổ phần Thiết kế - Xây dựng và Đào tạo Kiến Thiết Việt), bước đầu tiên, người dân cần kiểm tra pháp lý đất đai như xem lại sổ đỏ về diện tích, ranh giới, mục đích sử dụng đất. Trong trường hợp thừa kế hoặc đất mua bán qua giấy tờ viết tay, chủ sở hữu nên làm thủ tục sang tên, hợp thực hóa trước khi xây dựng.

Tiếp đó, người chuẩn bị xây nhà có thể liên hệ phòng Tài nguyên và Môi trường hoặc Văn phòng đăng ký đất đai để được cấp trích lục bản đồ. "Có thể mời cán bộ địa chính hoặc đơn vị đo đạc xuống xác định ranh giới, cắm mốc rõ ràng. Khi đo đạc hàng, hàng xóm cũng nên được mời chứng kiến để tránh khiếu kiện sau này", ông Hải nói.

Trừ những trường hợp thuộc diện miễn, xây dựng nhà ở riêng lẻ cũng cần xin giấy phép xây dựng. Ở bước này, hồ sơ xin phép cần có bản vẽ, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ giúp chủ đất đối chiếu pháp lý thêm một lần nữa.

KTS Hải cũng khuyến nghị trước khi xây dựng, chủ đất nên thông báo cho các hộ liền kề, nhất là khi tường rào hoặc móng sát đất người khác. Nếu cần thiết, các bên có thể lập văn bản xác nhận ranh giới đã thống nhất.

Đối với đơn vị thi công, chủ nhà cần lập hợp đồng trong đó ghi rõ ràng các thông tin về phạm vi thi công, diện tích, ranh giới. Hiện tại, để tránh tranh chấp phát sinh cho chủ đầu tư, một số đơn vị thi công, thiết kế ở các thành phố lớn cũng sử dụng máy định vị GPS để xác định ranh giới thửa đất.

Anh Tú