'Ngồi tàu điện ra Hà Nội ăn bún chả, vô Sài Gòn uống cà phê'

Sau khi đọc bài viết 'Tư duy trà chanh khiến chúng ta quẩn quanh với xe máy', tôi nhận thấy rằng tác giả chưa nhìn nhận vấn đề từ nhiều khía cạnh.

Trước tiên, tôi hoàn toàn đồng ý về khía cạnh tiện lợi, rất rõ ràng, xe máy đang là phương tiện tiện lợi nhất để luồn lách qua từng ngõ nhỏ, để ghé vào quán tạp hóa ven đường, nhưng đây chưa phải là tất cả để chứng minh nguyên nhân xe máy vẫn chiếm đa số trong hệ thống phương giao thông tại Việt Nam.

Xét về khía cạnh hạ tầng giao thông, chúng ta cần nhìn nhận hai vấn đề cốt lõi:

Thứ nhất, về hệ thống giao thông công cộng, chúng ta đang có quá ít sự lựa chọn kể cả xe buýt đến tàu điện, các phương tiện này chưa được mở rộng khắp và nó chủ yếu đi trên các cung đường chính.

Thứ hai, về hạ tầng kiến trúc, chúng ta đang bị mắc kẹt từ hàng trăm năm trước, phát triển hạ tầng không đồng bộ, đó là có quá nhiều ngõ hẻm len lỏi trong các khu phố. Thử nghĩ, một người ở sâu trong hẻm, muốn đón phương tiện công cộng, họ phải đi bộ hàng cây số ra đường lớn. Hoặc đi xe máy thì họ lại gặp chật vật chỗ gửi xe.

Tôi trải nghiệm Thái Lan lần đầu tiên hơn chục năm trước, khi đó tôi đã thấy họ xây lên những công trình ba, bốn tầng chỉ để làm chỗ gửi xe, trong khi ở ta đến nay vẫn hiếm thấy.

Tôi tin rằng còn nhiều nguyên nhân nữa để xem xét. Dù sao đi nữa, để nói rằng chúng ta đang "tư duy trà chanh" là chưa hợp lý với cái nhìn tổng quát, để giảm thiểu xe máy, cần phát triển đồng bộ tất cả các khía cạnh thì mới đạt được thành công.

Bạn không thể nói ai đó tự câu cá mà ăn nhưng bạn lại không cung cấp cho họ cái cần. TOD (Transit-Oriented Development) là mô hình lý tưởng, nhưng không phải một hai năm là làm được, mà cần phải hoạch định trong 10 năm, 20 năm, thậm chí 50 năm.

Đây là bài toán cần những người lãnh đạo có tầm và có tâm, thêm một chút sự kiên quyết không ngại va chạm.

Tôi tin rằng trong tương lai không xa, chúng ta sẽ phát triển vượt bậc hạ tầng giao thông, lúc đó mọi người ngồi trên tàu điện ra Hà Nội ăn bún chả, vô Sài Gòn uống cà phê trong ngày.

Long Phi Nguyen