Nâng mức giảm trừ gia cảnh từ năm 2026: Tính toán sao cho có lợi nhất?

Mức giảm trừ gia cảnh tăng giúp người thu nhập trên 27,9 triệu đồng/tháng mới phải nộp thuế nếu có hai người phụ thuộc. Khi Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi được thông qua, người làm công ăn lương được lợi hơn vì biểu thuế lũy tiến mới.

Gần cuối năm, người làm công ăn lương nhận tin vui: Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên mức 15,5 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ với mỗi người phụ thuộc tăng lên 6,2 triệu đồng/tháng, áp dụng từ kỳ tính thuế 2026.

Thay đổi từ tháng 1-2026

Đây là tin vui cho người làm công ăn lương sau nhiều năm chịu ảnh hưởng bởi những khó khăn kinh tế, đồng lương teo tóp đi mà vật giá thì kéo nhau tăng. 

Đây cũng là lời phản hồi từ cơ quan quản lý sau biết bao nhiêu kiến nghị của người làm công ăn lương từ năm 2020 đến nay và cả những kiến nghị từ cử tri hàng loạt tỉnh thành như TP.HCM, Hà Nội, Vĩnh Long, Hà Tĩnh, Sơn La, Quảng Bình... và các bộ Quốc phòng, Thông tin và Truyền thông, Y tế... cùng đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh vì đã quá lạc hậu.

Mức cao nhất được kiến nghị là 18-20 triệu đồng/tháng, thấp nhất là 13,3 triệu đồng/tháng, và mức cuối cùng được chốt là 15,5 triệu đồng/tháng. Đây được xem là mức hợp lý tương đối trong bối cảnh hiện nay. Quan trọng là được áp dụng từ năm 2026, thay vì phải chờ mòn mỏi đến năm 2027 như một trong các phương án trước đây.

Với mức giảm trừ gia cảnh mới, nếu một người làm công ăn lương có hai người phụ thuộc thì thu nhập phải trên 27,9 triệu đồng/tháng họ mới thuộc diện phải nộp thuế. Giả sử thu nhập 32,9 triệu đồng/tháng (tương đương 394,8 triệu đồng/năm) thì họ mới phải nộp thuế thu nhập cá nhân với số tiền 250.000 đồng/tháng.

Tới đây khi Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi được thông qua, người làm công ăn lương còn được lợi hơn vì áp dụng biểu thuế lũy tiến mới. Khi đó một người làm công ăn lương có hai người phụ thuộc thì mức lương 37,9 triệu đồng/tháng chỉ phải nộp thuế khoảng 500.000 đồng/tháng. Nhiều người khác sẽ không còn phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Dù vẫn còn ý kiến cho rằng niềm vui này lẽ ra sẽ trọn vẹn hơn nếu như mức giảm trừ mới áp dụng luôn trong năm 2025, khi đó nhiều người làm công ăn lương mà thu nhập chưa đến mức chịu thuế sẽ được hoàn trả số tiền thuế thu nhập cá nhân đã tạm nộp của năm nay, từ đó có thêm chút tiền để trang trải cuộc sống.

Tất nhiên việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định áp dụng từ kỳ tính thuế 2026 cũng có lý do, vì nếu áp dụng từ 2025 sẽ làm tăng số người thuộc diện hoàn thuế thu nhập cá nhân năm 2025 lên rất cao, nhất là những người mà thu nhập chịu thuế rơi vào bậc 1, bậc 2 trong biểu thuế lũy tiến từng phần. Khi đó việc thoái trả lại tiền thuế cho số lượng lớn người sẽ kéo theo số lượng công việc khổng lồ phải giải quyết.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý nâng mức giảm trừ gia cảnh và áp dụng từ tháng 1-2026. Bây giờ là lúc doanh nghiệp, người nộp thuế phải ngồi lại tính toán để làm sao tận dụng tốt nhất ưu đãi này, trước mắt là với thưởng Tết năm nay.

Doanh nghiệp nên tính có lợi nhất cho người lao động

Thông thường doanh nghiệp thường có khoản thưởng cho người lao động vào cuối năm, có khi chia thành nhiều đợt và trả từ cuối tháng 12 của năm trước rải dần cho đến Tết âm lịch.

Theo các chuyên gia, với sự thay đổi trong chính sách thuế, doanh nghiệp và người lao động nên tính toán để chi khoản này sang tháng 1-2026 vì thuế thu nhập cá nhân tính theo thời điểm chi trả. Do vậy khoản thưởng của năm 2025 được chi trả vào tháng 1-2026 sẽ được tính là thu nhập của năm 2026 và áp dụng theo mức giảm trừ mới, có lợi hơn rất nhiều cho người nộp thuế.

Về lâu dài, người nộp thuế kỳ vọng tới đây khi Luật Thuế thu nhập cá nhân mới được thông qua, mức giảm trừ gia cảnh sẽ được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với sự biến động của giá cả cũng như sự gia tăng mức sống dân cư trong giai đoạn vừa qua cũng như dự báo cho thời gian tới đây.

Sao cho đảm bảo nguyên tắc cá nhân cần phải có một mức thu nhập nhất định nhằm đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như ăn, ở, đi lại, học tập, khám chữa bệnh... Thu nhập trên mức này mới phải nộp thuế.

Trong đó phương án giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh để đảm bảo linh hoạt, chủ động điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ là hợp lý, tránh được tiền lệ mức giảm trừ gia cảnh chưa áp dụng thì đã lạc hậu như đã xảy ra trước đây.