Mổ cột sống cứu người cao tuổi nhiều bệnh nền khỏi nguy cơ liệt chân vĩnh viễn

Mổ để giữ lại khả năng vận động, hay không mổ và chấp nhận nguy cơ yếu liệt suốt đời? Đây không chỉ là lựa chọn khó khăn với người phụ nữ 68 tuổi mắc nhiều bệnh nền nguy hiểm, mà còn là thử thách lớn cho ê-kíp phẫu thuật.

Nhiều bệnh nền, sức khỏe kém và nguy cơ vĩnh viễn không thể đi lại

Ở tuổi 68, bà B. (ngụ tại Cần Thơ) đến khám tại Bệnh viện Nam Sài Gòn trong tình trạng đau thắt lưng liên tục, tê lan hai chân, gần như không thể tự đi lại. Trước đó, bà đã kiên trì điều trị bằng thuốc, thay đổi lối sống nhưng bệnh không thuyên giảm. Gia đình không ngừng tìm kiếm nơi có thể phẫu thuật cho bà, song hầu hết các viện đều từ chối vì bà mang trong mình hàng loạt bệnh lý nền nguy hiểm: đái tháo đường tuýp 2, thiếu máu, loãng xương, viêm gan B và xơ gan - khiến cho nguy cơ xảy ra biến chứng khi mổ cột sống quá lớn.

Chỉ đến khi đọc được thông tin về một ca phẫu thuật hẹp ống sống thành công ở người bệnh lớn tuổi có nhiều bệnh nền tương tự, được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, niềm hy vọng của bà và gia đình mới được thắp sáng trở lại.

Hội chẩn đa chuyên khoa - Tính toán chi tiết từng bước điều trị

Dựa trên khám lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh từ phim MRI, BS.CKII Lê Trọng Nghĩa - Phó Trưởng khoa Ngoại Thần kinh - Cột sống nhận định bà B. bị hẹp nặng ống sống thắt lưng gây chèn ép rễ thần kinh hai bên L4 - L5, do thoái hóa cột sống và dây chằng vàng, kèm thoát vị đĩa đệm L4 - L5. Tình trạng này đã kéo dài rất lâu, khiến chân người bệnh đã gần như mất cảm giác, nên nếu chậm trễ trong điều trị, người bệnh có thể mất hoàn toàn khả năng vận động chi dưới.

Trước tình trạng bệnh nền phức tạp của bà B., các bác sĩ Bệnh viện Nam Sài Gòn đã tổ chức hội chẩn đa chuyên khoa Ngoại Thần kinh - Cột sống, Gây mê hồi sức, Tim mạch - Nội tiết. Các bác sĩ đều nhận định, thể trạng người bệnh ở mức III-IV theo ASA (Hệ thống phân loại tình trạng thể chất người bệnh trước phẫu thuật của Hiệp hội Gây mê Hoa Kỳ) - tức nguy cơ biến chứng trong gây mê và phẫu thuật cao, bao gồm các nguy cơ khó kiểm soát huyết áp, dễ nhiễm trùng, mất máu, chảy máu sau mổ, chậm lành thương…

Trước thách thức đó, ê-kíp phẫu thuật đã cân nhắc kỹ lưỡng và quyết định lựa chọn phương pháp cố định thân đốt sống thắt lưng ít xâm lấn qua lỗ liên hợp (MIS-TLIF) bằng hệ thống ống nong, dưới hướng dẫn của C-arm. Đây là kỹ thuật đòi hỏi đội ngũ bác sĩ có tay nghề cao cùng sự hỗ trợ của trang thiết bị hiện đại, giúp đảm bảo an toàn tối đa trong suốt quá trình phẫu thuật.

MIS-TLIF là phương pháp bắt vít qua da và hàn xương liên thân đốt sống qua lỗ liên hợp - vị trí rễ thần kinh thoát ra khỏi ống sống. Kỹ thuật này giúp giải phóng chèn ép thần kinh hiệu quả, đồng thời hạn chế tối đa xâm lấn mô lành. Nhờ đó, người bệnh giảm đáng kể lượng máu mất, rút ngắn thời gian gây mê và hồi phục sau mổ - những yếu tố đặc biệt quan trọng với người cao tuổi có nhiều bệnh lý nền.

Từ 3 giờ "căng não" trong phòng mổ đến hành trình 3 ngày hồi phục đáng kinh ngạc của người bệnh

Dưới hướng dẫn của hệ thống C-arm hiện đại, hình ảnh X-quang được cung cấp theo thời gian thực ngay trong mổ, các bác sĩ chỉ cần một đường rạch nhỏ cạnh cột sống vùng L4 - L5 để tiếp cận vị trí bị tổn thương bằng hệ thống ống nong vi phẫu. Các bác sĩ nhẹ nhàng cắt các mấu khớp và lấy nhân nhầy đĩa đệm thoát vị tại đốt sống L4 - L5 nhằm giải phóng tủy sống và rễ thần kinh bị chèn ép - nguyên nhân khiến người bệnh đau lưng và yếu chân suốt thời gian dài.

Sau đó, ê-kíp đặt đĩa đệm nhân tạo sinh học có độ bền cao, tương thích tốt để tái tạo lại chiều cao cột sống. Đồng thời, ghép thêm xương tự thân của chính người bệnh, bắt 4 vít chuyên dụng sử dụng trong phẫu thuật xâm lấn tối thiểu dưới định vị của máy C-arm tích hợp sẵn trong phòng mổ. Hai đốt sống L4 - L5 được cố định chắc chắn, ngừa hiện tượng mất vững cột sống và giúp quá trình liền xương tốt hơn.

Ngoài ra, điểm khó nhất của ca mổ không chỉ nằm ở kỹ thuật ít xâm lấn mà còn ở việc đảm bảo an toàn gây mê và kiểm soát huyết động trên người bệnh có nguy cơ biến chứng phẫu thuật cao. Một rối loạn nhỏ về hô hấp hay tim mạch có thể khiến người bệnh ngưng tuần hoàn ngay trên bàn mổ. Nhưng nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng về phương án gây mê bởi BS.CKI Dương Thị Hoài Mỹ, ca mổ đã được diễn ra suôn sẻ, không có bất kỳ biến chứng nguy hiểm nào xuất hiện trong suốt 3 giờ tiến hành.

Sau mổ, người bệnh không có dấu hiệu yếu liệt hay rối loạn cảm giác. Sau 3 ngày, bà B. đã tự đứng dậy và tự mình thực hiện những động tác tập đi lại đầu tiên. Đến ngày thứ 7, bà B. xuất viện trong tình trạng ổn định, vết mổ lành thương tốt, không nhiễm trùng và chảy máu sau mổ. Đồng thời, bà không còn đau lưng, tê bì chi dưới điển hình do hẹp ống sống và thoát vị đĩa đệm.

Khi phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu mở ra cơ hội điều trị cho người có nhiều bệnh nền

Với sự tiến bộ của y học và kỹ thuật hiện nay, người mắc nhiều bệnh nền vẫn có thể hồi phục tốt sau phẫu thuật cột sống nếu được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. BS.CKII Lê Trọng Nghĩa khuyến cáo không nên bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo như đau lưng kéo dài, tê lan chân hay khó đi lại. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, Chuyên khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến như C-arm, kính vi phẫu, nội soi và định vị Navigation, giúp điều trị hiệu quả và bảo tồn vận động cho người bệnh.