Mất ngủ thường xuyên, bệnh tưởng dễ chữa nhưng thực tế bào mòn sức khỏe

Tình trạng mất ngủ ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là ở đô thị. Không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, uể oải, mất ngủ kéo dài còn tác động tiêu cực đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Không chỉ là mất ngủ, có thể liên quan nhiều bệnh lý

Hơn 9 tháng sau sinh con đầu lòng, chị B.N. (30 tuổi, TP.HCM) vẫn chưa được một lần ngủ trọn giấc đến sáng, vì đêm nào con cũng thức dậy đòi ti. 

Sau ca mổ lấy thai, vết thương vẫn còn đau, cộng thêm áp lực phải nuôi con bằng sữa mẹ và tình trạng thiếu ngủ triền miên khiến chị rơi vào vòng xoáy mệt mỏi, căng thẳng, thậm chí sợ hãi mỗi khi nghe tiếng con khóc.

Thiếu ngủ triền miên khiến chị N. dần buộc phải chấp nhận việc thường xuyên thức giấc giữa đêm. Ban ngày, cơ thể chị rơi vào trạng thái uể oải, kiệt quệ. Chị lo sợ sức khỏe ngày càng suy giảm, trong khi bản thân trở nên "chai lì" trước những đêm trắng nối tiếp nhau.

Bác sĩ Trần Tiến Tài (khoa nội thần kinh, Bệnh viện An Bình, TP.HCM) cho biết tại khoa thường xuyên tiếp nhận bệnh nhân than phiền về giấc ngủ, trong đó phần lớn có liên quan đến các bệnh lý thần kinh như Parkinson, Alzheimer, các bệnh lý gây đau thần kinh.

Cần lưu ý, mất ngủ không chỉ đơn thuần là một rối loạn giấc ngủ, mà còn có thể liên quan đến nhiều bệnh lý khác. Trong đó các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn lưỡng cực… thường gắn liền với các vấn đề về giấc ngủ. Thống kê cho thấy có từ 30 - 60% trường hợp mất ngủ xuất phát từ các rối loạn tâm thần.

Các bệnh lý thần kinh như Parkinson, Alzheimer, các bệnh lý gây đau thần kinh hoặc các nhóm bệnh lý nội khoa phổ biến như tim mạch, hô hấp (ngưng thở khi ngủ), tiêu hóa (trào ngược dạ dày), nội tiết (cường giáp), đau mãn tính… đều có thể gây mất ngủ.

Ở một góc độ khác, mất ngủ còn là hệ quả của lối sống và môi trường. Nhịp sống hối hả, áp lực công việc, học tập, cùng tình trạng ô nhiễm ở đô thị lớn dễ khiến con người rơi vào căng thẳng, từ đó ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Bên cạnh đó, những thói quen sinh hoạt không lành mạnh cũng là nguyên nhân phổ biến. Việc lạm dụng chất kích thích, ăn uống thất thường, ít vận động, hoặc sử dụng thiết bị điện tử ngay trước khi ngủ đều có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ. 

Nhiều hệ lụy sức khỏe, làm sao cải thiện giấc ngủ?

Vậy mất ngủ tác động sức khỏe như thế nào? Bác sĩ Tài cho hay mất ngủ có thể gây ra nhiều hệ lụy sức khỏe. Trước mắt là giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và làm suy yếu hệ miễn dịch.

Về lâu dài, tình trạng này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường, béo phì; đồng thời dễ dẫn đến rối loạn lo âu, trầm cảm. Nghiêm trọng hơn, mất ngủ khiến chất lượng cuộc sống suy giảm, ảnh hưởng đến công việc, học tập và các mối quan hệ xã hội.

Để cải thiện giấc ngủ, từ chính bản thân mỗi người cần xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh: đi ngủ và thức dậy đúng giờ, kể cả cuối tuần. Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát; hạn chế dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ. 

Tránh chất kích thích như cà phê, rượu, thuốc lá, đặc biệt vào buổi chiều và tối. 

Bên cạnh đó, nên duy trì tập thể dục đều đặn (không tập quá sát giờ ngủ), ăn tối nhẹ nhàng, tránh thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ; thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga, hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ, đọc sách hoặc tắm nước ấm trước khi ngủ.

"Mất ngủ không chỉ là vấn đề riêng lẻ, nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn. Đừng chủ quan với mất ngủ, hãy đi khám để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời. Hãy xây dựng lối sống lành mạnh để bảo vệ giấc ngủ và sức khỏe toàn diện", bác sĩ Tài kết luận.