Mạng xã hội Mỹ dậy sóng vì ứng dụng dò 'cờ đỏ' Tea Dating Advice

Tea Dating Advice âm thầm tồn tại từ năm 2023, song gần đây bất ngờ nhận được sự chú ý trên mạng xã hội tại Mỹ. Kể từ đầu tuần qua, có khoảng một triệu người dùng mới đăng ký tài khoản trên ứng dụng.

Tea Dating Advice được quảng cáo là “công cụ hẹn hò an toàn” cho phụ nữ, và cam kết góp 10% doanh thu cho Đường dây nóng quốc gia về Bạo lực gia đình tại Mỹ.

Ứng dụng cho phép người dùng đăng ảnh và thu thập thông tin về những đối tượng hẹn hò tiềm năng. Nhiều người nhận định Tea có thể bảo vệ phụ nữ, trong khi một số người lo ngại về tính công bằng và hợp pháp.

Tea Dating Advice hoạt động như thế nào?

Tea dùng AI kiểm tra ảnh selfie của người dùng để xác minh họ là nữ. Sau đó, người dùng có thể đăng ảnh của nam giới bất kỳ. Ứng dụng cho phép kiểm tra lý lịch cơ bản, đối chiếu với cơ sở dữ liệu tội phạm tình dục công khai và xem xét liệu bức ảnh có phải “lừa đảo”.

Tea cũng có tính năng "Trò chuyện nhóm Tea Party", cho phép người dùng chia sẻ trực tiếp thông tin về người kia và có chức năng xếp hạng, chia sẻ kinh nghiệm, hay thậm chí gắn mác "cờ xanh" hoặc "cờ đỏ".

Tea đứng đầu bảng xếp hạng ứng dụng được tải nhiều nhất trên App Store tại Mỹ trong tuần qua. Ảnh: CNN.

Việc Tea cho phép người dùng đăng tải tên, danh tính và nhiều thông tin của người khác khiến nhiều người đặt câu hỏi: Liệu ứng dụng có đang tạo điều kiện cho người dùng xâm phạm quyền riêng tư không?

Theo CNN, ứng dụng này chắc chắn đặt ra những câu hỏi về quyền riêng tư, kỷ nguyên số và các chuẩn mực hẹn hò hiện đại, song nhìn chung Tea Dating Advice sẽ không vướng vào các vấn đề pháp lý lớn tại Mỹ nhờ cách thức tạo ra diễn đàn.

Có 3 nhóm vấn đề pháp lý chính có thể phát sinh: Trách nhiệm dân sự liên quan tới xâm phạm quyền riêng tư và phỉ báng, cùng khả năng bị truy tố hình sự vì hành vi trên mạng.

Xâm phạm quyền riêng tư?

Tại Mỹ, quyền riêng tư được định nghĩa là một người không bị xâm phạm vào đời tư và kiểm soát được đối tượng tiếp cận thông tin cá nhân. Tất cả có quyền giữ kín chuyện riêng tư và hình ảnh cá nhân.

Nhiều luật về quyền riêng tư tại Mỹ khá rõ ràng và dễ hiểu. Ví dụ, việc công khai Số An sinh xã hội của một ai đó khả năng cao sẽ vi phạm pháp luật. Có những luật về chăm sóc sức khỏe đặt ra tiêu chuẩn toàn quốc về thời điểm và cách thức các phòng khám xử lý thông tin sức khỏe của bệnh nhân.

Song sự ra đời của Internet khiến mọi thứ phức tạp hơn. Ở một mức độ nào đó, hầu hết hiện chấp nhận ảnh cá nhân có khả năng bị lan truyền khắp Internet, và phần lớn là ảnh do chính chúng ta đăng tải.

Trong trường hợp của Tea, về mặt pháp lý, nhiều hình ảnh trên ứng dụng này ban đầu được đăng tải tự nguyện lên các ứng dụng hẹn hò hoặc trang mạng xã hội khác. Khi người dùng đăng ảnh lên ứng dụng như Facebook hay Instagram, họ vẫn giữ quyền sở hữu, nhưng đã đồng ý cho nền tảng quyền phân phối hoặc hiển thị ảnh đó liên quan tới dịch vụ.

Song sẽ có người khiếu nại tại sao hình ảnh đó lại xuất hiện trên nền tảng khác mà họ không hề đồng ý với điều khoản dịch vụ. Thực tế, có vô số bức ảnh tồn tại trên mạng không phải do chính chúng ta đăng.

Ví dụ, một cá nhân không thể thách thức tính hợp pháp của mọi bức ảnh nhóm do bạn bè/người quen đăng lên một nền tảng nào đó họ không sử dụng. Dù Tea công khai mời gọi "đánh giá" dựa trên hình ảnh, ranh giới pháp lý trong vấn đề này vẫn rất mờ nhạt.

Liệu việc kèm theo ảnh một thông tin đúng sự thật như "Tôi đã hẹn hò với người đàn ông này" có hợp pháp không? Hay một thông tin đúng sự thật nhưng xấu hổ như "Tôi đã hẹn hò với người đàn ông này và anh ta keo kiệt, không trả tiền cà phê cho tôi" thì sao? Hoặc một thông tin đúng sự thật nhưng ác ý và tổn hại danh tiếng như "Tôi đã hẹn hò với người đàn ông này và lo ngại anh ta là tội phạm tình dục"?.

Về nguyên tắc, người dùng có thể khiếu nại bản quyền nếu ảnh do họ chụp. Tuy nhiên, cần lưu ý khi một người xuất hiện trong ảnh, họ rõ ràng không phải người chụp ảnh đó, trừ khi là ảnh selfie.

Phỉ báng?

Về mặt pháp lý, phỉ báng là hành vi công bố thông tin sai sự thật gây tổn hại đến danh tiếng người khác.

Để quy tội phỉ báng cần hội tụ các yếu tố sau: Công khai thông tin cho ít nhất một người; Tuyên bố được trình bày theo dạng khách quan, không phải ý kiến, song không đúng sự thật; Đối tượng phỉ báng cố tình công khai thông tin sai sự thật hoặc hành động bất chấp; Thông tin sai sự thật gây tổn hại tài chính hoặc tinh thần.

Tea Dating Advice được quảng cáo là “công cụ hẹn hò an toàn” cho phụ nữ. Ảnh: CNN.

Mọi thứ đăng tải trên Tea đều công khai, nên có yếu tố đầu tiên. Các tiêu chí khác lại phụ thuộc rất nhiều vào từng trường hợp cụ thể: Bản chất của phát ngôn, niềm tin của người nói hoặc mức độ tìm hiểu sự thật của họ, và mức độ thiệt hại. Trừ khi cố ý bịa đặt thông tin có tác động tiêu cực, việc một người đơn thuần bày tỏ ý kiến không tốt đẹp về một người hoặc một trải nghiệm với họ ít có khả năng đáp ứng hầu hết yếu tố cấu thành tội phỉ báng.

Tương tự, Tea cũng khó thua kiện với những nội dung được đăng tải trên nền tảng. Trường hợp tương tự chính là hàng loạt trang Facebook công khai với nội dung như "Chúng ta có đang hẹn hò cùng một người hay không?" và mời các thành viên đăng thông tin giúp xác định xem ai đó có đang "bắt cá nhiều tay".

Liệu Tea có "tiếp tay" cho tội phạm?

Tại Mỹ, mục 230 của Đạo luật Chuẩn mực Truyền thông thường bảo vệ các nền tảng khỏi bị coi là bên xuất bản hoặc phát ngôn viên cho nội dung do người dùng đăng tải. Vì vậy, Tea phần lớn được miễn trách nhiệm pháp lý với những gì xảy ra trên nền tảng.

Tuy nhiên, các cá nhân có thể phải đối mặt với trách nhiệm hình sự nếu có hành vi thực sự cực đoan. Ví dụ, một số bang có luật cấm "doxxing" - tức tiết lộ thông tin cá nhân trái phép với mục đích gây hại hoặc quấy rối ai đó. Song người dùng Tea có thể biện minh về ý định bảo vệ những người phụ nữ khác, chứ không có ý đồ xấu với bất cứ ai.

Vì sao Tea tồn tại?

Những người đàn ông xuất hiện trên Tea có những lo ngại chính đáng. Một số thông tin công khai - hành vi hẹn hò, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, tiền án - đều cực kỳ nhạy cảm. Tương tác giữa con người rất phức tạp và mỗi người có cách suy luận khác nhau, như một câu đùa vui có thể bị hiểu nhầm là lời lăng mạ. Không chỉ vậy, nam giới cho rằng chức năng trò chuyện nhóm không chỉ khuyến khích thảo luận, nói xấu về quyết định cá nhân mà còn chế giễu ngoại hình.

Tuy nhiên, rõ ràng có nhiều lý do dễ hiểu phía sau sự ra đời của Tea. Có nhiều dữ liệu chứng minh phụ nữ rất quan tâm tới không gian an toàn trên Internet và khi hẹn hò. Tea phổ biến trong tuần qua chủ yếu do ứng dụng cung cấp những thông tin mà phụ nữ cần, như đối tượng hẹn hò nằm trong danh sách tội phạm tình dục và có tiền sử bạo lực gia đình. Trong bối cảnh đó, những lo ngại về tính hợp pháp của ứng dụng dường như đã bị lu mờ.

Suy cho cùng, Tea không phải vấn đề. Tea là một phần trong vấn đề rộng lớn hơn nhiều: Cách mọi người chia sẻ thông tin về nhau và hẹn hò, trong một môi trường mất lòng tin cá nhân sâu sắc, nơi phụ nữ bị đối xử tệ bạc trên mạng, và có những nền tảng cho phép cá nhân công khai thông tin chưa được xác minh về người khác.