Mái ấm chốn thiền môn của sư Ngoan

Không chỉ chuyên tâm tu hành, gần 20 năm nay sư cô Thích Đàm Ngoan, trụ trì chùa Hồi Long (xã Hoằng Thanh, tỉnh Thanh Hóa) đã cưu mang hàng trăm em nhỏ mồ côi tại chùa. Đặc biệt, sư Ngoan còn nghiên cứu, sản xuất các loại nước tẩy rửa, dầu gội - xả thảo dược để lấy kinh phí nuôi các em khôn lớn.

Chuyên tâm tu hành

Chúng tôi về thăm chùa Hồi Long vào một chiều thu, trong lúc sóng biển xứ Thanh còn đang động thì tâm chúng tôi bỗng được an lành khi nghe thấy tiếng thỉnh chuông chùa. Đặc biệt, khi được trò chuyện với sư cô Thích Đàm Ngoan (thế danh Nguyễn Thị Tâm) chúng tôi càng như được làm mới tâm hồn, đâm chồi yêu thương nơi chốn thiền môn thanh tịnh.

Dù đang mang trong mình bệnh ung thư, song sư Ngoan vẫn thực hành tu học hằng ngày, say mê lao động và đặc biệt là chăm hơn 30 em nhỏ mồ côi đang nương nhờ cửa Phật. Trước kia sư Ngoan tốt nghiệp ngành triết học, sau đó nhờ nhân duyên nên sư đã xuất gia và tiếp tục học tại Học viện Phật giáo. Năm 2008 sư Ngoan được phân công về làm trụ trì chùa Hồi Long, một ngôi chùa cổ nhưng đã bị xuống cấp nghiêm trọng.

Từ những ngày đầu khó khăn khi về chùa Hồi Long trụ trì, sư Ngoan đã tự mình quét dọn cây cỏ, dựng lại từng viên gạch mái ngói bị thời gian tàn phá. Với sự chung tay của các phật tử, nhà hảo tâm, sư Ngoan đã phục dựng ngôi chùa khang trang. Đặc biệt, cảm thương với những số phận không may mắn, mồ côi hoặc bị bỏ rơi lúc mới lọt lòng, sư Ngoan đã nhận một số em về nuôi dưỡng. Năm 2018, Trung tâm Từ thiện xã hội chùa Hồi Long ra đời (dưới sự bảo trợ của Ban Từ thiện xã hội, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thanh Hóa) do sư Ngoan làm giám đốc và cưu mang được nhiều em nhỏ hơn.

Mái ấm chốn thiền môn

Khi nhận các bé về nuôi, sư Ngoan rất thương các bé nhưng bên cạnh đó cũng lo vì không có kinh nghiệm chăm sóc, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Có những bé sư nhận về mới vài ngày tuổi, bế mãi dỗ dành mãi bé vẫn khóc, sư phải nhờ thêm sự trợ giúp từ các phật tử và nhân viên y tế.

Nở nụ cười hiền từ, sư Ngoan cho biết, sư rất yêu quý trẻ em vì các em rất hồn nhiên, trong sáng. Sư hay đi làm thiện nguyện tại các trường mầm non ở vùng sâu vùng xa và phát hiện ra rằng có rất nhiều trẻ mồ côi. Sư nghĩ không thể các em lớn lên mà không có sự chăm sóc của người lớn được nên đã nhận các em về chùa nuôi dưỡng.

"Có em bị bỏ rơi ngay tại cổng chùa khi còn đỏ hỏn, có em mất cả cha lẫn mẹ, thiếu thốn tình cảm gia đình. Vì vậy sư cùng các phật tử không chỉ chăm lo đời sống vật chất mà luôn gần gũi, sát sao với các con để không em nào nghĩ mình là trẻ mồ côi", sư Ngoan chia sẻ.

Đến giờ sư Ngoan vẫn không quên được cảm xúc khi đón bé Sâu về nuôi. Bé tên Bình An và được sinh tại Bệnh viện Nhi Thanh Hóa. Lúc chào đời bé chỉ nặng 1,4 kg, nhỏ như lòng bàn tay nên bác sĩ phải nuôi gần một tháng trong bệnh viện. "Lúc đón Sâu về sư rất sợ, bé khóc sư cũng khóc theo vì không biết làm cách nào. Dần dần sư cũng phải học từ những người có kinh nghiệm như phải cho ăn tăng thêm hằng ngày, ru ngủ đúng giờ… bây giờ bé đã 5 tuổi và rất nhanh nhẹn, hoạt bát", sư Ngoan tâm sự.

Còn đối với những em đã trưởng thành, theo học tại các trường đại học, sư Ngoan vẫn trợ cấp và dõi theo các em từng ngày. Như Lê Thanh, sinh viên Trường đại học Vinh, chia sẻ: "Mỗi người đến với ngôi chùa đều có hoàn cảnh khác nhau, sư đã cất công đi tìm đón về chăm sóc. Em và một số anh chị khác đã trưởng thành rất biết ơn sư, em mong sẽ có nhiều người đồng hành với sư. Những lúc không phải đi học em thường trở về chùa hỗ trợ sư chăm sóc các em, đặc biệt là các em ở giai đoạn dậy thì, tâm sinh lý có nhiều thay đổi".

Hiện tại sư Ngoan đang nuôi dưỡng hơn 30 em nhỏ tại chùa và khoảng 70 em hỗ trợ từ xa với mức 500.000 đồng/tháng. Có những em học giỏi, nghị lực vươn lên sư hỗ trợ tới 30 triệu đồng một năm, tặng xe đạp điện, đồ dùng học tập… Để thuận tiện chăm sóc các em thuộc lứa tuổi mầm non, năm 2023 được sự cho phép của chính quyền địa phương và sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm, sư Ngoan đã thành lập Nhóm trẻ mầm non Búp Sen Hồng tại chùa. Lớp học có đầy đủ cơ sở vật chất, có giáo viên chuyên môn đáp ứng yêu cầu chăm sóc và dạy dỗ trẻ mầm non. "Lớp có quy mô nuôi dưỡng 60 trẻ, dù là trẻ trong hay ngoài chùa đều được chăm sóc, trông nom miễn phí", sư Ngoan cho biết.

Dày công nghiên cứu sản phẩm xanh từ thảo dược

Ngoài sự hỗ trợ của cộng đồng, sư Ngoan còn tự lao động để có kinh phí nuôi các em. Ban đầu sư trồng nấm nhưng thất bại, rồi đổ đi cả nghìn lít men ủ rượu vì làm sai công thức. Sư quay sang làm hương nhưng cũng không mấy thành công. Quyết không bỏ cuộc, năm 2016 sư Ngoan nghiên cứu làm nước rửa chén bằng thảo dược, quá trình nghiên cứu mất chừng một năm, phải đổ bỏ đi nhiều mẻ, cuối cùng sư cùng tìm ra công thức và cho ra sản phẩm đầu tay.

"Ban đầu sư muốn tạo ra các loại sản phẩm tẩy rửa, sữa tắm từ thiên nhiên để dùng cho các bé sơ sinh vì chúng an toàn, sát khuẩn và dưỡng da rất tốt. Sau khi thành công sư mới mở rộng sản xuất, đa dạng sản phẩm, đến nay một số sản phẩm đã được công nhận OCOP 3 sao và bán rộng rãi ra thị trường, được mọi người yêu mến, đón nhận", sư Ngoan tâm sự.

Quan sát sân chùa Hồi Long, chúng tôi thấy gần 3.000 thùng ủ thảo dược như cỏ mần trầu, mướp đắng, nha đam, nghệ, bồ kết…, đó là công sức của sư Ngoan cùng các phật tử để cho ra những sản phẩm chất lượng như nước rửa chén hương Hồi Long, dầu gội đầu hương Hồi Long, các loại tinh dầu 100% thảo dược thiên nhiên an toàn với sức khỏe, thân thiện với môi trường… Đặc biệt, các sản phẩm tinh dầu, nước rửa chén, dầu gội... chùa Hồi Long đã được Trung tâm Công nghệ chống hàng giả (thuộc Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam) chứng nhận là sản phẩm độc quyền sáng chế của sư cô Thích Đàm Ngoan (Nguyễn Thị Tâm) năm 2024. Bên cạnh đó, với công việc sản xuất nước tẩy rửa thảo dược sư cũng đã tạo việc làm ổn định cho 10 phật tử ở địa phương.

Cho dù bận rộn với công việc, song sư Ngoan vẫn duy trì đi làm thiện nguyện thường xuyên. Sư kêu gọi, vận động, trích tiền từ bán sản phẩm và cùng các đoàn đi trao quà từ thiện ở mọi miền đất nước hơn chục năm qua, ước tính tổng số tiền thiện nguyện lên đến hàng chục tỉ đồng. Những đợt cứu trợ lũ miền Trung, chống dịch Covid-19, hỗ trợ địa phương khó khăn xây trường học, khắp nơi đều có mặt sư.

"Bác Hồ từng nói: 'Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền'. Sư nguyện học theo lời Phật dạy, lời Bác dạy, làm việc thiện bằng hành động và trái tim mình, chia sẻ cho bà con nhân dân", sư Ngoan tâm sự.

Năm 2024, Trung tâm từ thiện xã hội chùa Hồi Long được tặng bằng khen của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vì có thành tích xuất sắc trong công tác an sinh xã hội. Năm 2023, sư cô Thích Đàm Ngoan vinh dự nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ ghi nhận sự đóng góp của sư trong sự nghiệp "hoằng dương chính pháp, lợi lạc quần sinh" của Phật giáo cũng như của đất nước.