Cuộc cải tổ để vực dậy Intel

Hôm 24/7, Intel công bố doanh thu quý II đạt 12,9 tỷ USD, không tăng nhưng đã chấm dứt chuỗi 4 quý sụt giảm liên tiếp và vượt dự báo 11,92 tỷ USD. Nhưng hãng ghi nhận khoản lỗ ròng lớn hơn dự báo, ở mức 2,9 tỷ USD, tương đương 67 cent mỗi cổ phiếu.

Cùng kỳ 2024, Intel lỗ 1,61 tỷ USD, tương đương 38 cent mỗi cổ phiếu. Báo cáo quý II là báo cáo thứ hai dưới thời CEO mới Lip-Bu Tan, người nhận ghế nóng từ tháng 3 và cam kết đưa công ty trở lại vị thế cạnh tranh. Trong thư gửi nhân viên hôm 24/7, ông thừa nhận "những tháng đầu nhiệm kỳ không dễ dàng".

Từng là ông lớn đầu ngành sản xuất chip của Mỹ, vốn hóa Intel hiện chỉ hơn 90 tỷ USD, chưa bằng một nửa Advanced Micro Devices (AMD) giá trị hơn 270 tỷ USD còn Nvidia đã trở thành "gã khổng lồ" với vốn hóa 4.230 tỷ USD.

Đầu năm đến nay, cổ phiếu Intel tăng 12,8% nhưng tụt xa so với các đối thủ. Cùng giai đoạn, mã AMD tăng 34% còn "ngôi sao" chip trí tuệ nhân tạo Nvidia tăng 30%. Intel đang giao dịch với P/E dự phóng 12 tháng là 42,55, so với 33,9 của Nvidia và 32,12 của AMD.

Theo Reuters, Intel tiếp tục rơi vào khủng hoảng sâu hơn sau nhiều năm quản lý yếu kém. Hãng bị đối thủ AMD giành thị phần trong mảng kinh doanh cốt lõi là chip cho PC và máy chủ, trong khi gần như không có chỗ đứng trong lĩnh vực chip AI đang thống trị bởi Nvidia. Kế hoạch tốn kém và tham vọng về phát triển mảng xưởng đúc chip (contracting foundry) cạnh tranh với TSMC cũng chưa đạt kết quả.

Để xoay chuyển tình thế và đưa công ty trở lại vị thế cạnh tranh như đã hứa, CEO Lip-Bu Tan đang mạnh tay cải tổ. Kế hoạch của ông bao gồm cắt giảm nhân viên, tái phân bổ nguồn lực và thoái vốn khỏi một số mảng kinh doanh. Trước mắt, hãng đặt mục tiêu tiết giảm 17 tỷ USD chi phí vận hành năm nay.

Với lực lượng lao động, hôm 24/7, ông Tân cho biết đội ngũ sẽ còn 75.000 người cuối năm nay, tức giảm 22% so với cuối 2024, thông qua nghỉ việc tự nguyện và "các phương án khác". Phần lớn việc cắt giảm đã được thực hiện. Quý II, sa thải chiếm phần lớn trong chi phí tái cấu trúc 1,9 tỷ USD. Theo Giám đốc tài chính David Zinsner, Intel đã "phẫu thuật chính xác" để loại bỏ các tầng quản lý trung gian, với khoảng 50% cấp trung bị sa thải.

Với kỷ luật tài chính, ông Tan đang phải nỗ lực sửa chữa những sai lầm của người tiền nhiệm, với tuyên bố "sẽ không còn những tấm séc trắng", nghĩa là không thể chi tiền dễ dãi như trước. "Mỗi khoản đầu tư đều phải hiệu quả kinh tế. Chúng ta sẽ chỉ sản xuất những gì khách hàng cần, đúng lúc họ cần và xây dựng niềm tin bằng việc thực thi nhất quán", ông nêu trong thông điệp gửi nhân viên.

Cụ thể, Intel sẽ thay đổi chiến lược xây dựng năng lực sản xuất, chỉ xây nhà máy khi có nhu cầu thực sự từ khách hàng. Điều này khác với trước đây, khi công ty chi tiền xây nhà máy tại Mỹ và nhiều nơi khác trước cả khi có đơn hàng. "Tôi không tin vào việc cứ xây nhà máy là khách sẽ đến", ông nói. Ông Tân cũng nhấn mạnh sẽ trực tiếp xem xét và phê duyệt từng thiết kế chip quan trọng của Intel.

Ben Bajarin, CEO công ty phân tích thị trường công nghệ Creative Strategies nhận định đây là dấu hiệu cho thấy Intel đang xây dựng một nền tảng tài chính kỷ luật hơn. "Đó là cách tiếp cận đúng", ông bình luận.

Theo CEO Intel, quy trình sản xuất chip tiên tiến 18A - vốn được người tiền nhiệm Pat Gelsinger đầu tư mạnh - chỉ có thể mang lại lợi nhuận hợp lý nếu được dùng cho chính sản phẩm của công ty. Do đó, ông đang cố gắng đưa 18A vào sản xuất hàng loạt và cân nhắc ngừng sử dụng công nghệ này để gia công cho khách hàng.

Tuy nhiên, rủi ro là động thái này có thể khiến 100 tỷ USD tài sản Intel rơi vào rủi ro và khiến họ càng phụ thuộc vào đối thủ TSMC. Đồng thời, gia tăng áp lực lên biên lợi nhuận vốn đã giảm một nửa so với mức đỉnh lịch sử.

"Intel Foundry (hoạt động xưởng đúc chip) đang là câu chuyện lớn và mọi người đang đặt dấu hỏi về sự thành công của 18A. Nếu 18A thất bại, thì toàn bộ câu chuyện sẽ sụp đổ", Hendi Susanto, Giám đốc đầu tư tại Gabelli Funds nhận định.

Với thế hệ sản xuất chip tiếp theo là 14A, Intel hướng đến cách tiếp cận kỷ luật hơn, cho biết nếu không tìm được khách hàng lớn cho 14A thì sẽ rút lui. Ngoài ra, hãng sẽ giãn tiến độ xây dựng nhà máy mới ở Ohio, dừng kế hoạch nhà máy ở Ba Lan, Đức và hợp nhất hoạt động đóng gói chip tại Costa Rica với các trung tâm hiện có ở Việt Nam và Malaysia.

Tiếp đến, kế hoạch phục hồi Intel của ông Tan còn tập trung vào việc loại bỏ các tài sản không cốt lõi. Hồi tháng 4, hãng đã đồng ý bán phần lớn cổ phần trong mảng kinh doanh chip lập trình Altera cho quỹ đầu tư Silver Lake, với định giá khoảng 8,75 tỷ USD, tức gần bằng một nửa mức giá mà Intel đã chi để mua lại doanh nghiệp này vào năm 2015.

Ông Tan đang lên kế hoạch tách NEX - bộ phận chuyên sản xuất chip cho thiết bị viễn thông, thành công ty độc lập và tìm kiếm nhà đầu tư. Năm ngoái, NEX mang về 5,8 tỷ USD, chiếm 11% tổng doanh thu Intel. "Cũng như với Altera, chúng tôi sẽ vẫn là nhà đầu tư trụ cột (của NEX), cho phép Intel hưởng lợi từ cơ hội tăng trưởng trong tương lai, khi định vị lại hoạt động kinh doanh này", công ty nêu.

Với triển vọng thị trường sắp tới, sản phẩm chip chưa chịu thuế trong các gói thuế toàn cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhưng khách hàng đang dè dặt chi tiêu do bất ổn kinh tế vĩ mô. Nhiều bên đã đề nghị giao hàng sớm trong nửa đầu năm vì lo ngại rủi ro thương mại.

Intel dự báo doanh thu quý III sẽ đạt khoảng 13,1 tỷ USD, cao hơn mức trung bình dự báo của giới phân tích là 12,65 tỷ USD. Về lợi nhuận, công ty kỳ vọng hòa vốn, trong khi thị trường kỳ vọng lãi 4 cent mỗi cổ phiếu.

Phiên An (theo Reuters)