Có phải một đại dương mới đang hình thành ở châu Phi?

Lục địa châu Phi đang dần tách ra và một đại dương mới dự kiến sẽ hình thành sau quá trình này, song điều đó sẽ không xảy ra trong hàng triệu năm nữa.

Thông tin từ video và các bài đăng cho rằng một đại dương mới đang hình thành ở châu Phi đã lan truyền trong nhiều năm.

Thông tin lan truyền

Các video về nội dung này đã thu hút hàng triệu lượt xem trên YouTube. Các bài đăng trên Facebook về chủ đề này mô tả đây là một khám phá gần đây trong khi các chủ đề trên Reddit đăng các ảnh ấn tượng về mặt đất đang tách ra.

Các bài đăng mô tả về cách đại dương này hình thành với hình dạng và tốc độ khác nhau. Chẳng hạn, một bài đăng trên Facebook mô tả đại dương này trông như hẻm núi dài chứa đầy nước.

Một bài đăng trên Instagram cho thấy châu Phi tách ra ở phần trung tâm, từ Địa Trung Hải xuống mũi phía nam của lục địa này. Một video trên TikTok cũng mô tả châu Phi tách ra từ giữa, tuyên bố "điều này đã bắt đầu vào năm 2005" và cho thấy một vết nứt lớn chứa đầy nước ở trung tâm của Ethiopia.

Theo các chuyên gia trang Snopes ngày 30-10, mặc dù châu Phi thật sự đang tách ra và các nhà khoa học hiện tin rằng một đại dương mới cuối cùng sẽ hình thành, song đây là quá trình diễn ra chậm rãi trong hàng triệu năm.

Người dân châu Phi sẽ không thể nhìn thấy lục địa này tách ra bằng mắt thường, cũng không thể thấy nước biển lấp đầy bất kỳ khe nứt hay chỗ trũng nào như trong các bài đăng đang lan truyền.

Quá trình kéo dài nhiều triệu năm

Theo Eos, một tạp chí khoa học của Mỹ, khu vực châu Phi đang diễn ra sự tách giãn này được gọi là Great Rift Valley (Thung lũng Tách giãn Lớn) hay East African Rift (Tách giãn Đông Phi).

Thung lũng tách giãn này có thể được nhìn thấy trên Google Maps, bắt đầu từ một khu vực núi lửa của Ethiopia về phía bắc cùng với một số hồ nước lớn, hẹp uốn lượn về phía nam ngang qua châu Phi.

Theo Eos, trong 30 triệu năm, phần phía đông của mảng kiến tạo châu Phi đã dần dần tách khỏi phần còn lại của lục địa với tốc độ mm/năm hay cm/năm. Thung lũng Tách giãn Lớn đã hình thành trong hơn 30 triệu năm này.

Đặc biệt, năm 2005, một khe nứt dài 56km đã hình thành ở vùng Afar của Ethiopia chỉ trong vòng ba tuần, theo Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA).

Theo Hiệp hội Địa chất London (Anh), khi quá trình tách giãn tiếp diễn, thung lũng tách giãn sẽ dần chìm xuống, đến lúc nào đó nước biển sẽ có thể tràn vào.

Lớp vỏ đại dương mới sẽ có thể lấp đầy khoảng trống nơi lớp vỏ lục địa đang tách ra. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có bằng chứng cho thấy lớp vỏ đại dương đang lấp đi khoảng trống đó.

Các nhà khoa học tin rằng khu vực này có khả năng đang trong quá trình hình thành một lưu vực đại dương mới nhưng không biết phải mất bao lâu mới đến lúc đó. Một số người ước tính phải vài triệu năm trong khi số khác cho rằng có thể mất đến 50 triệu năm.

Các bài đăng trên mạng tạo cảm giác sự kiện này chỉ mới được khám phá hay nghiên cứu gần đây, cụ thể là từ năm 2005. Tuy nhiên, nghiên cứu về sự kiện này thực chất đã tồn tại nhiều thập kỷ, bao gồm các báo cáo nghiên cứu từ năm 1967 và 1972.