Chuẩn bị các điều kiện để tái triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2

Phát biểu tại Hội nghị công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 16 tổ chức ở Đà Nẵng sáng 8-10, lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam đã có nhiều bước tiến sau 40 năm.

Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 16 năm 2025 thu hút hàng trăm nhà khoa học, đại biểu cùng nhiều cơ quan ngoại giao.

Sự kiện là diễn đàn khoa học mở rộng để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về công nghệ hạt nhân.

Việt Nam không đánh đổi an toàn lấy tiến độ công nghệ hạt nhân

Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định, chỉ đạo chung của lãnh đạo Đảng, Nhà nước lâu nay là ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam cần phát triển bền vững, thận trọng, từng bước.

Việt Nam tuyệt đối không đánh đổi an toàn lấy tiến độ hay quy mô; xây dựng văn hóa an toàn làm nền tảng, phát triển năng lực nội sinh và làm chủ công nghệ hạt nhân.

Việt Nam cũng dành nguồn lực lớn để đầu tư cho nghiên cứu khoa học, hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao. Đi liền là chuẩn bị điều kiện để phát triển chương trình điện hạt nhân trong tương lai.

"Trong hơn 40 năm qua, ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam đã có nhiều bước tiến quan trọng.

Từ nghiên cứu cơ bản, ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp cho đến an toàn bức xạ, quan trắc môi trường, đào tạo nguồn nhân lực và từng bước tiếp cận các công nghệ hạt nhân tiên tiến trên thế giới.

Những đóng góp này đã góp phần thiết thực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và an ninh năng lượng của đất nước" - lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ nói.

Hiện Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng, phát triển khoa học công nghệ phục vụ mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Do đó, theo lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, các sự kiện trao đổi về khoa học công nghệ hạt nhân sẽ là diễn đàn rộng mở. Các nhà khoa học sẽ đề xuất những hướng đi mới, phù hợp với nhu cầu phát triển của Việt Nam.

Tiến độ dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, 2

Thông tin về các kết quả nghiên cứu, triển khai nhiệm vụ của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam cùng các dự án điện hạt nhân trong nước, TS Trần Chí Thành - Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử - cho biết chương trình điện hạt nhân Việt Nam được khởi động lại vài năm trước và tới nay đạt được nhiều kết quả.

Hiện nước ta cũng đang tích cực chuẩn bị các điều kiện để tái triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2 (với sự hỗ trợ từ đối tác Nga, Nhật).

Hành lang pháp lý, nhân sự, hạ tầng liên quan đến năng lượng nguyên tử… cũng được thực hiện từng bước.

Theo Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Phạm Đức Ấn, năng lượng nguyên tử đang được ứng dụng rộng rãi trong phát triển kinh tế ở nhiều quốc gia.

Tại Việt Nam, mới đây Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử tầm nhìn đến năm 2045.

Quy hoạch này xác định rõ các định hướng lớn về nghiên cứu, phát triển hạ tầng kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực và tăng cường hợp tác quốc tế, hướng tới việc ứng dụng rộng rãi công nghệ hạt nhân trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Mặt khác, Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) cũng đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực từ 1-1-2026.

Luật có nhiều đổi mới mang tính đột phá như nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ.

Mở rộng cơ chế khuyến khích đầu tư, hỗ trợ nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực hạt nhân. Các cơ sở pháp lý này sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng nguyên tử tại Việt Nam.

Tại Đà Nẵng, ông Ấn cho biết đang có trên 500 cơ sở bức xạ, tập trung chủ yếu trong việc ứng dụng bức xạ, đồng vị phóng xạ trong công tác khám, chữa bệnh với nhiều kỹ thuật tiên tiến của y học hạt nhân, ung bướu - xạ trị.

Ngoài ra Đà Nẵng cũng có các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ trong công tác kiểm tra an ninh, soi chiếu, chiếu xạ công nghiệp, bảo quản thực phẩm…