Chàng trai 'trở về để tái sinh'

Chúng ta được sinh ra một lần trong đời, nhưng ở góc độ nào đó, có người như được sinh ra hai lần... Và trong những lần được tái sinh đó, họ chọn cách sống hết mình bằng cả trái tim và ý chí, như chàng trai Quách Văn Sơn đang thực hiện.

Từ 4% cơ hội được sống...

Trong căn nhà được lợp mái tôn xập xệ và nóng nực của Sơn tại xóm Sỳ (tỉnh Hòa Bình) chúng tôi may mắn được dự buổi lễ ra mắt cuốn tự truyện Trở về để tái sinh (NXB Thanh Niên, năm 2024) của Quách Văn Sơn, chàng trai 36 tuổi bị liệt tứ chi sau vụ tai nạn giao thông.

Thật đặc biệt khi buổi lễ ra mắt sách diễn ra vào buổi tối và có rất đông trẻ em và người khuyết tật quanh vùng tham dự. Cuốn tự truyện đối với người bình thường có lẽ chỉ là một cuốn sách kể chuyện đời người khác, song đối với người từng rơi vào hoạn nạn, bĩ cực thì sẽ như một phương thuốc diệu kỳ vực dậy con người họ. Vậy nên, Quách Văn Sơn coi cuốn tự truyện như đứa con tinh thần vô giá và gửi tặng cho những người khuyết tật mà anh quen biết.

Sơn là người dân tộc Mường, sinh ra là chàng trai khỏe mạnh. Lên 10 tuổi Sơn đã biết đi vào rừng bẻ măng, kiếm củi; 15 tuổi sống xa nhà mưu sinh bằng các công việc như gánh gạch, bốc vác, làm vườn cà phê… 21 tuổi, Sơn còn từng đi xuất khẩu lao động tại Malaysia với hy vọng thoát nghèo. 3 năm xứ người trở về quê mang được một khoản tiền phụ giúp gia đình…

Rồi một ngày Sơn gặp tai nạn giao thông, chiếc xe máy leo dốc đồi không nổi đã đổ ngửa đè lên người Sơn. Anh bị chấn thương cột sống và được bác sĩ tiên đoán chỉ có 4% cơ hội sống sót. Đang nằm thoi thóp ở Bệnh viện Bạch Mai thì Sơn lại nhận hung tin mẹ anh qua đời vì bệnh ung thư, nước mắt Sơn cứ thế giàn giụa chảy ra trên giường bệnh vì không thể về chịu tang mẹ...

Được sự điều trị tận tình của các bác sĩ, Sơn đã thoát án tử nhưng bị liệt tứ chi vĩnh viễn, phải ngồi xe lăn và luôn phải có người chăm sóc bên cạnh. Về nhà chưa lâu, bố Sơn vì buồn bã gia cảnh rồi cũng ra đi theo người bạn đời. Nghĩ phận mình bạc bẽo, Sơn chủ động giải phóng cho vợ về nhà mẹ đẻ để đi tìm cuộc sống mới, ngay cả cậu con trai cũng đi theo mẹ, Sơn chỉ còn một mình giữa căn nhà không bóng người.

May thay, thương người cháu có số phận hẩm hiu, cô Quách Thị Nưng (là cô họ Sơn) đã dọn xuống ở cùng và chăm sóc Sơn như con. "Tôi từng nhiều lần định tự tử nhưng bất thành. Cô bảo tôi, cô còn sống thì cháu sống, đừng coi rẻ sự sống này như thế, hãy vươn về phía bầu trời", Sơn tâm sự.

... đến sống sao không hoài, không phí

Vốn là người ham làm và từng trải qua nhiều nghề nên Sơn đã tự vẽ bản thiết kế và nhờ bạn bè lắp đặt ra chiếc máy tời có thể nâng cơ thể Sơn từ giường sang xe lăn một cách dễ dàng mà không cần người trợ giúp. Đồng thời, Sơn cũng đã tự vẽ bản thiết kế máy phục hồi chức năng chân tay cho người bị liệt tứ chi. Sau hàng chục lần thử nghiệm với nguyên liệu đầu vào là những chiếc xe đạp hỏng, chiếc máy của Sơn đã ra đời. Chiếc máy có hai tay cầm và bàn đạp ở chân giúp Sơn tập luyện hằng ngày chống co rút cơ. Sơn cũng đã sản xuất được gần chục chiếc máy tập và bán cho người khuyết tật tứ chi với giá chỉ bằng tiền mua nguyên liệu.

Hằng ngày, Sơn sản xuất các video truyền cảm hứng đăng lên mạng và kết nối với cộng đồng người khuyết tật mọi nơi trên đất nước. Từ mô hình tủ sách miễn phí của anh Đỗ Hà Cừ ở Thái Bình, Quách Văn Sơn cũng đã đi đến ý tưởng thành lập một tủ sách công cộng miễn phí cho trẻ em địa phương. Sơn hy vọng những cuốn sách truyền cảm hứng sẽ giúp trẻ em nghèo quê anh có thêm khát vọng cống hiến cũng như gia tăng tri thức giúp cho cuộc sống tốt đẹp hơn.

Sau gần nhiều tháng miệt mài vận động, viết thư gửi bạn bè, nhà hảo tâm trên cả nước, đúng ngày kỷ niệm 30.4.2022, Sơn khai trương tủ sách "Nơi dừng chân của bạn" ngay tại nhà mình với hơn 1.000 đầu sách bao gồm sách khoa học, truyện, sách nghị lực sống…

Sơn và cô Nưng còn tự bỏ kinh phí ra để mở rộng ban công làm nơi đọc sách, sắm sửa bàn ghế, quạt và nước để phục vụ bà con, trẻ em đến đọc sách miễn phí. Tủ sách của Sơn được làm dày thêm mỗi ngày do các bạn bè khắp nơi gửi sách về đóng góp. Đến nay tủ sách đã có hơn 2.000 đầu sách và mới đây được bổ sung thêm chính đầu sách tự truyện của Sơn - Trở về để tái sinh. "Mỗi ngày có khoảng 20 người đến đọc sách, tôi hy vọng sẽ mở rộng được không gian đọc và thu hút đông độc giả đến đọc hơn nữa", anh Sơn nói.

Ông Phạm Thế Cường, Ủy viên Ban chấp hành Hội Thư viện Việt Nam, trong lần ghé thăm tủ sách của Sơn đã bày tỏ: "Tủ sách 'Nơi dừng chân của bạn' do Sơn sáng lập thật đặc biệt. Sơn tuy không được học hành đầy đủ, tuổi thơ có nhiều cơ cực và trải qua biến cố bị liệt tứ chi, song bằng tình yêu với những cuốn sách Sơn đã mở ra một không gian đọc rất ý nghĩa cho người dân địa phương. Nơi đây còn khá nghèo, trẻ em chưa được tiếp cận nhiều với sách, vì vậy tôi tin rằng những cuốn sách này sẽ góp ích không nhỏ trong hành trang tri thức của các em sau này".

"Viết lách giúp tôi không đơn độc"

Ngôi nhà làm bằng vách tôn của Sơn luôn rộn ràng tiếng cười trẻ thơ đọc sách, của bạn văn, bạn đời đến gieo duyên thiện lành. Trong tương lai, Sơn mong muốn sẽ tạo ra các khóa học phát triển bản thân, đánh thức khát vọng và truyền nghị lực sống tới cộng đồng người khuyết tật, Sơn cũng tự kinh doanh online sản vật địa phương và được nhiều người ủng hộ.

Cuộc đời cô Nưng gắn bó với việc chăm sóc người khác. Hồi trẻ cô chăm những người thân bị bệnh, chăm cháu mồ côi rồi sau này đến chăm Sơn, đó cũng là một phần lý do cô gác lại hạnh phúc cá nhân - không lập gia đình. Tuy vậy cô Nưng chưa bao giờ than vãn hay kể công, với cô được chăm sóc mọi người là niềm hạnh phúc cho mình.

Những câu chuyện mà Sơn chia sẻ tuy giản dị, đời thường với rất nhiều người nhưng sẽ là liều thuốc quý cho những người kém may mắn hoặc rơi vào những cơn hoạn nạn, tai ương trong cuộc sống vượt lên nghịch cảnh. Hiện nay, nhờ tích cực tập vật lý trị liệu, các chi của Sơn có thể vận động tốt hơn một chút. "Tôi từng là đứa trẻ bám nương, bám rẫy, sau khi liệt tứ chi, viết lách đã giúp cho tôi không đơn độc, giúp tôi trở về để tái sinh và tôi tin cũng sẽ giúp được người khác khi họ tuyệt vọng", Sơn bộc bạch.