Bác sĩ bất ngờ phát hiện bé gái mắc ung thư đại trực tràng

Hình ảnh polyp đại tràng của bệnh nhi. Ảnh: Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn.

Các bác sĩ Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn (Phú Thọ) tiếp nhận bệnh nhi B.T.C. (9 tuổi) đến khám vì có dấu hiệu sốt, viêm thanh quản, suy dinh dưỡng kéo dài. Sau khi được thăm khám và tiến hành nội soi gây mê, ê-kíp phát hiện bệnh nhi có 4 polyp trực tràng. Đây là tình huống rất hiếm gặp ở trẻ nhỏ.

Ngay sau đó, bệnh nhi được can thiệp cắt polyp, đồng thời thực hiện các xét nghiệm và sinh thiết giải phẫu bệnh để có kết quả chẩn đoán chính xác. Theo các bác sĩ Trung tâm Y tế khu vực Tân Sơn, trường hợp này là lời cảnh báo đáng lo ngại rằng các bệnh lý tiêu hóa, thậm chí ung thư, đang có xu hướng trẻ hóa, không chỉ dừng lại ở người lớn mà ngay cả trẻ em cũng có nguy cơ mắc phải.

Đại trực tràng là phần cuối của hệ tiêu hóa, gồm đại tràng, nơi hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn, và trực tràng, đoạn dài khoảng 15 cm có nhiệm vụ chứa chất thải trước khi đào thải ra ngoài. Khi các tế bào tại khu vực này phát triển bất thường và mất kiểm soát, ung thư đại trực tràng sẽ hình thành.

Năm 2020, thế giới ghi nhận hơn 1,9 triệu ca mắc mới và trên 930.000 ca tử vong do căn bệnh này. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (GLOBOCAN) 2022, mỗi năm có khoảng 16.835 ca mắc mới. Đáng lo ngại, 20-30% bệnh nhân chỉ được phát hiện khi bệnh đã di căn, khiến cơ hội sống sót giảm đáng kể. Tỷ lệ mắc gần như cân bằng giữa hai giới.

ThS.BS Trịnh Thị Mai, khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Viện Ung thư, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết ung thư đại trực tràng thường bắt đầu từ những tổn thương lành tính gọi là polyp.

Polyp là dạng tổn thương có hình dáng khá giống với những khối u thông thường, nhưng chúng lại không phải là u. Quá trình tăng sinh từ niêm mạc hoặc tổ chức dưới niêm mạc sẽ tạo thành polyp. Thông thường, các khối polyp sau khi được chẩn đoán đều lành tính, nhưng một số loại polyp tồn tại trong cơ thể có khả năng chuyển hóa thành ác tính (ung thư) nếu không được chữa trị kịp thời.

Quá trình từ polyp lành tính biến thành ung thư có thể kéo dài 10-15 năm. Không phải polyp nào cũng nguy hiểm, song các loại polyp tuyến (adenoma) có nguy cơ cao, đặc biệt là dạng nhung mao hoặc hỗn hợp.

Người nguy cơ mắc ung thư đại tràng thường có những dấu hiệu phổ biến sau:

ThS.BS Trịnh Thị Mai, khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Viện Ung thư, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, nhấn mạnh kiểm tra đại trực tràng thường xuyên (định kỳ mỗi 6 tháng) là một trong những cách tốt nhất để phòng tránh ung thư. Polyp tiền ung thư thường không biểu hiện triệu chứng, có thể được tìm thấy qua nội soi đại tràng vài năm trước khi ung thư xâm lấn phát triển.

Kiểm tra sàng lọc cũng tìm thấy được polyp tiền ung thư và cắt bỏ trước khi nó trở thành ung thư. Đây được xem là cách phòng bệnh cụ thể nhất. Ngoài ra, ung thư đại tràng có thể phòng tránh được thông qua thói quen ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, kiểm soát cân nặng, không hút thuốc, không uống rượu...