Hai chị em cùng dậy thì sớm - Báo VnExpress

Gia đình cho biết hai bé phát triển chiều cao vượt trội dù cả nhà đều cao trung bình. Tháng 9, hai bé đến khám sức khỏe để chuẩn bị cho năm học mới tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, BS.CKI Lâm Bội Hy, khoa Nhi, cho biết thông thường chiều cao trung bình của bé gái 8 tuổi khoảng 120 cm, còn 6 tuổi là 110 cm. Hai bé này đều có chiều cao vượt chuẩn 20-25 cm và ngực phát triển.

Kết quả chụp X-quang phát hiện tuổi xương của bé Ngọc Anh là 11, hơn tuổi thật 3 tuổi. Xét nghiệm nồng độ hormone LH trong máu 1.9 IU/L (bình thường dưới 0.3 IU/L) cho thấy tuyến yên đã được kích hoạt và đang tiết ra gonadotropin, kích thích buồng trứng sản xuất hormone sinh dục. Bé đã có kinh nguyệt, bác sĩ chẩn đoán dậy thì sớm trung ương, được tiêm thuốc ức chế dậy thì sớm để tuyến yên ngưng tiết hormone LH và FSH.

Tuổi xương của bé Mỹ Anh là 8, hơn tuổi thật 2 tuổi. Nồng độ hormone LH trong máu 0.9 IU/L, vượt ngưỡng bình thường nên bé cần nhập viện theo dõi và xét nghiệm kích thích gonadotropin (GnRH) nhằm kiểm tra hoạt động của tuyến yên. Kết quả chẩn đoán bé bị dậy thì sớm trung ương.

Bác sĩ Lâm Bội Hy cho biết cả hai bé cần tiêm thuốc định kỳ mỗi tháng một lần hoặc có thể tiêm 3 tháng một lần để ức chế dậy thì, điều trị kéo dài đến 11 tuổi để quá trình dậy thì diễn ra tự nhiên. Tiêm thuốc giúp hai bé ngừng phát triển ngực, ngăn diễn tiến kinh nguyệt đồng thời giúp xương chậm cốt hóa, gần với tốc độ của tuổi thật, kéo dài thời gian tăng trưởng và đạt được chiều cao tối ưu khi trưởng thành.

Dậy thì sớm là tình trạng cơ thể trẻ bắt đầu phát triển các đặc điểm giới tính thứ cấp (thường xuất hiện trong tuổi dậy thì) sớm hơn so với độ tuổi bình thường. Các dấu hiệu bao gồm phát triển ngực, mọc lông mu hoặc lông nách, có kinh nguyệt, tăng trưởng chiều cao đột ngột, vượt trội so với bạn bè cùng lứa nhưng sau đó có thể dừng lại sớm, dẫn đến chiều cao cuối cùng thấp hơn.

Nguyên nhân gây bệnh được chia thành dậy thì sớm trung ương, ngoại biên. Trong đó, dậy thì sớm trung ương là loại phổ biến nhất, khi não bắt đầu giải phóng hormone sớm, kích hoạt quá trình dậy thì bình thường nhưng diễn ra sớm. Dậy thì sớm ngoại biên xảy ra khi các hormone sinh dục được sản xuất bởi tuyến thượng thận, buồng trứng, tinh hoàn, do khối u hoặc các vấn đề sức khỏe khác, không do kích thích từ não. Một số trường hợp có thể do di truyền, nếu mẹ hoặc chị gái của bé gái có kinh nguyệt sớm thì khả năng bé gái đó cũng có thể dậy thì sớm. Trẻ bị bệnh có thể cảm thấy bối rối, tự ti hoặc khác biệt so với bạn bè.

Bác sĩ Bội Hy cho hay bệnh cần được phát hiện và điều trị sớm trước khi trẻ 8 tuổi (như bé Ngọc Anh là tương đối trễ) để đạt hiệu quả tốt nhất. Nếu dậy thì sớm trung ương, trẻ sẽ được dùng thuốc. Nếu dậy thì sớm ngoại biên sẽ điều trị bằng cách giải quyết nguyên nhân gốc rễ như phẫu thuật cắt bỏ khối u, nang...

Bác sĩ khuyến cáo phụ huynh cần đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, đánh giá các dấu hiệu dậy thì sớm. Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm máu đo nồng độ các hormone sinh dục như LH, FSH, chụp X-quang tuổi xương, siêu âm hoặc chụp MRI để tìm nguyên nhân.

Đình Lâm

*Tên nhân vật đã được thay đổi